Modus: Prace z historii sztuki (19.2019)

były ikony ze scenami z życia21. Dużo bliższą kompozycję ma ikona z Klasztoru
Watopedi na Górze Athos (il. 9-10). Steatytowa ikona, z przedstawioną Hodegetrią
na awersie oraz z sześcioma świętymi na koniach na rewersie, została zgodnie z le-
gendą podarowana klasztorowi przez krewnych Jana vi Kantakuzena22. Pochodzi
ona z xiv wieku i została w xvi wieku oprawiona w drewnianą ramę z półpostacia-
mi apostołów, a na rewersie z dziesięcioma męczennikami z Krety23. Podobnie jak
w ikonie z Wlatadonu, proporcja małego elementu wstawionego do stosunkowo
21 Więcej o tzw. ikonach z życiem oraz o pochodzeniu formy zob. N.P. Śevćenko, Vita Icons and
Decorated Icons ofthe Komnenian Period, w: Four Icons in the Menil Collection, red. B. Davezac,
Houston 1992, s. 56-69; eadem, The Vita Icon and the Painter as Hagiographer, „Dumbarton
Oaks Papers”, 53,1999, s. 149-165.
22 I. Kalavrezou-Maxeiner, Byzantine Icons in Steatite, Wien 1985, s. 200-201; A. Ao[3śp5ov-
-Toiyapida, Bv^avTivr] ptKporcyyia, w: lepa Mcylorp Movp BaronatSioo. Ilapdóoop, Icrropia,
Tćyvrj, Aytov 'Opoc; 1996, s. 461-463.
23 E. TmyapiSaę, (Popr/rźę elkóvep, w: lepa MeyioTr], s. 405-406; Treasures of Mount Athos, red.
B. Atsalos, A. Karakatsanis, Thessaloniki 1997, s. 326-328, nr 9.6.

9. Reliefowa ikona
z xiv w. z drewnianym
polem z xvi w., awers
z Hodegetrią i apostołami,
klasztor Watopedi, Athos.
Fot. wg Treasures of Mount
Athos, red. B. Atsalos, A. Ka-
rakatsanis, Thessaloniki
1997, s. 326
10. Reliefowa ikona z xiv w.
z drewnianym polem
z xvi w., rewers z sześcioma
świętymi wojownikami
i dziesięcioma męczennika-
mi z Krety, klasztor Watope-
di, Athos. Fot. wg Treasures
of Mount Athos 1997, s. 327

Ikona tzw. kompozytowa w klasztorze Wlatadon w Salonikach...

9