Muratori, Lodovico Antonio [Editor]: Antiquitates Italicae Medii Aevi, Sive Dissertationes De Moribus, Ritibus, Religione, Regimine, Magistratibus, Legibus ... post declinationem Rom. Imp. ad Annum usque MD: Omnia Illustrantur, Et Confirmantur Ingenti Copia Diplomatum Et Chartarum Veterum, Nunc primùm ex Archivis Italiae depromtarum, Additis Etiam Nummis, Chronicis, Aliisque Monumentis Numquam Antea Editis (Band 2) (Arretii, 1774) [Cicognara, 2496-2]

91

DISSERTATIO

fuerunt, immo & secundiim Roma-
nos, idem erat ©lim Judex Publicus
ac Judex Regis , sive Imperatoris , quod
infra in Dissertat. XVItL de Republica
animadvertam, quaerens quid nomi-
ne Reipublicae olim significaretur. Re-
deo ad Scabinos, quos Lotharius I.
Augustus in Lege XLIX. eligendos
jubet adjutores Comitum, qui meliores
& veraciores tnveniri possimt . In iub-
sequenti Lege etiam statuitur, ut quu
cumque de Scabinis deprehensus suerit pro-
pter munera, aut propter amicitiam in-
juste judicasse, ad Regem rationem red-
diturus mittatur; reliquis vero Sca-
binis denuntietur , ut ab iniqua hu-
jusmodi nundinatione abstineant. Prae-
terea decrevit idern Imperator Lege
XII. ut Cancellarii, sive Notarii, ad
majorem Adlorum suorum fidem Char-
tas publice conscribant ante Comitem,
& Scabinos, & Vicarios ejus. Quod si
quis liberis carens extraneum facere
heredem cupiebat, fecundum Legem
XCIV. Caroli Magni coram Rege, vel
Comite, vel Scabino, vel Misso Domi-
nico postremam hanc suam voluntatem
exponere jubebatur. Complures Char-
tas vidi Contra£luum inter privatos
homines celebratorum, quibus tamen
interest aliquis Scabinus , perinde quast
ii tunc illo munere fungerentur, quo
ele£li & Republica Mutinenst nunc
appellantur Giudici di Mutoritd. U-
nam tantummodo commemorabo, quae
mihi olim videndam se praebuit in
Tabulario Monasterii Veronensis San-
£li Zenonis . Scripta fuit Regnantes
DNN ( idest Domnt noflri, vel Dom•
nis Noflris ) Carolo & Pippino silio e-
jus, viris excellentissimis Regibus Lango■
bardorum in Italia, Mnno eorum XXXIII.
& XXV. die quintodecimo intrante men-
se Januario, Ind '<blione XIV. hoc est,
Anno Christi DCCCVI. Duo heic a-
nimadverte. Primum, quam nerape

A

B

C

D

DECIMA. 94

antiqua fit formula intrante mense. Al»
terum , unico Langobardorum. Regis ti-
tulo heic donari Carolum Magnum,
quanquam is ab aliquot annis Impe-
ratoris nomine ac dignstate fulgeret.
Mutinensem Chartam infra in hac
ipsa Distertatione evulgabo, in qua
eamdem omissionem deprehendes. Qua-
re non tam cito k Criticis intentan»
da lis Chartis, qnod in aliquo ^ ce-
terorum Notariorum consuetudine di«
scedant. Erant in eodem Archivo a«
liae similes Chartae. Unam vidi exa-
ratam Regnantes Domnis noslris Karo•
Io & siliom ejus Pipinom Reges in I-
talia Trigessimo & Vigesimo fecondo men«
fe Magii, per Indiltione X. idest An«
no Christi DCCCII. Alteram similem
commemoravi in Dissertat. LXVIL
de mod. acquirendi . Addo Sc tertiam,
cujus archetypum se se mihi obtulit
in Tabulario Canonicorum Regula-
rium Pistoriensium, Monasterium San-
£ti Bartholomaei incolentium .. Scri-
psit eam Notarius Regnante Domno no-
slro Carolus vir excellentissimo Rege Fran«
corum, & Romanorum, adque Lango-
bardorum, Vlnnus Regni ejus in Dei no-
mine in Italia, pojlquam Papia Civita-
te ingressus esl, Trigesimo primo j & si-
lius ejus Domnus nofler Pippinus gratia
Dei Rex Langobardorum, Mnnus Regni
ejus Vigisimo quarto, per IndiSlione XII.
feliciter. Consiat me Durduno Presbiter
silius quondam Basili Cussodes Ecclefie
beatissimi SanSii Petri tntra hanc Pisio-
riu Civitatem &c. Notae istae Annum
Christi DCCCIV. produnt, quo Ca«
rolus Magnus k quatuor annis. Impe-
rator erat. Hisce accedat Charta, quam
in Archivo insigni Monachorum Ci-
sterciensium San£ti Ambrosii Majoris
Mediolani vidi scriptam Regnantes
Dornm nosiri vere excettentissimi Carolo &
Pippino Regibus in Italia, <Anno XXIX.
& XXII. mense Mbrilis, Indittione XIt