DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0015
DE BENEFICIIS LIBER II. 7
minus diu pcpendir.Ed enim bonarum etiam rerum soslicita expeRatio. Et cum phirima benefi-
cia remedium aiicuius rei afferant, qui aut diutius torqueri patitur, que protinus poted liberare^,
autgaudere tardius, beneficio hio manus afsert. Omnis benignitas properat: & proprium ed li-
benter facientis, cito facere. Qui tarde dedit, & diem extrahens profuit, non ex animo fecit. Ita
duas res maxima: perdidit, & tempus & argumentum amicae voluntatis. Tarde velle, nolen-
tis ed.
CAP.vi. Iu omnincgotio,Libera!is,non minimaportioed, quomodoquicq;autdicatur,
aut fiat.multum celeritas fecit,multum abdulit mora. Sicut in telis eadem ferri vis ed.- sed infini-
tum intered, vtrum excudo lacerto torqueantur,an remissa manu effluant. Gladius idem & drin-
git,& transforat: quam predoarticulo venerit, refert. Idem esf quod datur: ied mtcred quo-
modo detur.Quam dulce, quam pretiosum ed,h grarias sibi agi non esf padus qui dedind dedisse;
dum dat,oblitus esf: nam corripere eum, cui cum maxime aliquid praedes, dementia ed, & inie-
rerecontumeliam meritis. Itaque non sunt exasperanda beneficia, nec quicquam ilhs tnsfe mi-
scendum.Etiam si quid erit, de quo velis admonere,aliud tempus eligito.
CA p.vn. FABivs Verrucoius benehciumabhomineduroasperedarum, panemlapido-
sum vocabat, quem esurientiaccipere neccsfarium sit; ede,acerbum. Tiberius Cadar rogarus a
nepote M. Allio praetorio,vt atri alienoiuccuricret: edereillumsibinominacredirorumiusslt.
Hoc non ed donare, sed creditores conuocare. Cum edita edenr,seri psit, nepoti iusliise te pecu-
niam solui. Adiedfacontumcliosa admonitione effecit,vtnecaesalientma haberet,nec beneficiu.
Liberauitillum a creditoribus,sibi non obligauic. Aliquid Tiberius secutus ed. puro noiuir plu-
res ede, qui idem rogaturi concurrerent, ida fortasse efficax ratio fuerit, ad hominum improbas
cupiditates,pudore reprimendas Beneficium vero danti,totaalia sequenda ed via.
C AP. v 111. OMNI genete quod des, quo sit acceptius, adornandum ed. Hoc vero non ed
beneficium dare, reprehendere ed: vt m transitu de hac quoque parte dicam quidscntiam. Ne
principi quidem saris decorum ed, donare ignominiat causa. Tametsi inquietudinem Tiberius,
nec hoc quidem modo, quo putabat, potuit effugere. Namaliquotpodea, qui idem rogarent^
inuentidmt. omnesiuslitreddere m (enatu, atris aiieni causas, & itaillis certas summas dediu
Non ed illud liberalitas.-censuraed, auxilium ed, principale tributum ed. Beneficium non ed,
go cuius sine rubore meminisse non podum. Ad iudicem midiis sum. vt impetrarem , causam
dixi.
C AP. ix. pR y-s ciPi VN T itaque omnes autdores sapientiat, quadam benehciapalam dati-
da, quatdamsecreto. Palam, quatconscquigloriosumesfivt militaria dona, & honores, &quic-
quid aliud notitia pulchrius ht.Rurdis quat non producunt, nec honediorem faciunt, sed occur-
runt inftrmitat!. egesfati, ignominia, tacite danda hin t: vt notasint solis, quibus prosunt. Inter-
dum & ipse qui lunatur, fallendus ed: vt habeat, nec a quo acceperit, sciat.
C A p. x. A R c E s i L A v s, vt aiunt, amico pauperi, & paupertatem sui dissimus anti,argro au-
tem. & ne hoc quidem conhtenti, deelschbiinhimptum adnecedariosvsus, cum clam succur-
rendum iudicasset, puluino eius ignoranti: sacculum subiecit, vt homo inutiliter verecundus,
40 quod dehderabat.inueniret porius quam acciperet. Qmd ergo? ille neseiet a qilo acceperit? pri-
mum nesciat,h hoc ipsum benefici; pars ed. Deinde multa alia faciam, multa tribuam, per quae
intell!gat& illius au&orem.Denique ille neseiet accepiisese: ego sciamme dedisse. Parum ed,in-
quis.Parum,(1 Hnerare cogiras. Sed si dare quo genere accipienti maxime profuturum erit; con-
tentus eris te tede. Alioquin non benefacere deledfatjcd videri bene fccisle. Volo, inquis, sciat.
Debitorem quaeris. Volo vtique sciat. Quid, hillivtilinsednescire, sihonedius, si gratius,non
in aliam partem abibis? Volo vt sciat. Ita tu hominem non seruabis in tenebris? Non nego,quo-
tiens patitur res, percipicndu gaudium ex accipientis voluntate. Sin adiuuari illum & oportet,&
pudet, si quod praedamus, offendit; nisiabsconditur:beneficium in a<da non mitto. Quid?ego
illi sum indicaturus me dedisse; cum inter prima praecepta, ac maxime necessaria sit, ne vnquam
exprobrem, immoneadmoneamquidem? Haeccnimbeneficijintcrduoslexed. Altcrdatim
obliuisci debet dati, alter accepti nunquam. Lacerat animum , & premit frequens meritorum
commemoratio.
C AP.xi. LiBET exclamare, quodiUetriurauiraliproscriptioncseruatusa quodatit Caehr
risamicoexc!amauit,cumhiperbiameiusferrenonposset; RcddemeCaesari. Quousque di-
ces: Ego te seruaui, ego te eripui morti? idud, h meo arbitrio memini, vitaed: si tuo, mors ed^
Nihil tibi debeo, (ime seruadi,vt haberes quem odenderes. Quousque me circunducissquo-
uiqueobliuisci fortunae mea: non sinis? Semel in triumpho du(dus eslem, Non ed dicendum,
quid tribuerimus. Quiadmonet,repetit. Noncdindandum, nonedmemoria: reuocandum:
nisi vt aliud dando, prioris admoneas. Ne aliis quidem narrare debemus. Qui dedit beneficium,
60 taceat: narret, qui accepit. Dicetur enim, quod illi vbique iadfanti beneficium suum: Num
negabis,inquit,te reccpiile?& cum res pondiiset, Quando? Sa:pe quidem, inquit, & multis locis:
id ed quoties &vbicunquenatrad:i. Quid opus cdte loqui: quid alienum occupare officium.?
A 4
minus diu pcpendir.Ed enim bonarum etiam rerum soslicita expeRatio. Et cum phirima benefi-
cia remedium aiicuius rei afferant, qui aut diutius torqueri patitur, que protinus poted liberare^,
autgaudere tardius, beneficio hio manus afsert. Omnis benignitas properat: & proprium ed li-
benter facientis, cito facere. Qui tarde dedit, & diem extrahens profuit, non ex animo fecit. Ita
duas res maxima: perdidit, & tempus & argumentum amicae voluntatis. Tarde velle, nolen-
tis ed.
CAP.vi. Iu omnincgotio,Libera!is,non minimaportioed, quomodoquicq;autdicatur,
aut fiat.multum celeritas fecit,multum abdulit mora. Sicut in telis eadem ferri vis ed.- sed infini-
tum intered, vtrum excudo lacerto torqueantur,an remissa manu effluant. Gladius idem & drin-
git,& transforat: quam predoarticulo venerit, refert. Idem esf quod datur: ied mtcred quo-
modo detur.Quam dulce, quam pretiosum ed,h grarias sibi agi non esf padus qui dedind dedisse;
dum dat,oblitus esf: nam corripere eum, cui cum maxime aliquid praedes, dementia ed, & inie-
rerecontumeliam meritis. Itaque non sunt exasperanda beneficia, nec quicquam ilhs tnsfe mi-
scendum.Etiam si quid erit, de quo velis admonere,aliud tempus eligito.
CA p.vn. FABivs Verrucoius benehciumabhomineduroasperedarum, panemlapido-
sum vocabat, quem esurientiaccipere neccsfarium sit; ede,acerbum. Tiberius Cadar rogarus a
nepote M. Allio praetorio,vt atri alienoiuccuricret: edereillumsibinominacredirorumiusslt.
Hoc non ed donare, sed creditores conuocare. Cum edita edenr,seri psit, nepoti iusliise te pecu-
niam solui. Adiedfacontumcliosa admonitione effecit,vtnecaesalientma haberet,nec beneficiu.
Liberauitillum a creditoribus,sibi non obligauic. Aliquid Tiberius secutus ed. puro noiuir plu-
res ede, qui idem rogaturi concurrerent, ida fortasse efficax ratio fuerit, ad hominum improbas
cupiditates,pudore reprimendas Beneficium vero danti,totaalia sequenda ed via.
C AP. v 111. OMNI genete quod des, quo sit acceptius, adornandum ed. Hoc vero non ed
beneficium dare, reprehendere ed: vt m transitu de hac quoque parte dicam quidscntiam. Ne
principi quidem saris decorum ed, donare ignominiat causa. Tametsi inquietudinem Tiberius,
nec hoc quidem modo, quo putabat, potuit effugere. Namaliquotpodea, qui idem rogarent^
inuentidmt. omnesiuslitreddere m (enatu, atris aiieni causas, & itaillis certas summas dediu
Non ed illud liberalitas.-censuraed, auxilium ed, principale tributum ed. Beneficium non ed,
go cuius sine rubore meminisse non podum. Ad iudicem midiis sum. vt impetrarem , causam
dixi.
C AP. ix. pR y-s ciPi VN T itaque omnes autdores sapientiat, quadam benehciapalam dati-
da, quatdamsecreto. Palam, quatconscquigloriosumesfivt militaria dona, & honores, &quic-
quid aliud notitia pulchrius ht.Rurdis quat non producunt, nec honediorem faciunt, sed occur-
runt inftrmitat!. egesfati, ignominia, tacite danda hin t: vt notasint solis, quibus prosunt. Inter-
dum & ipse qui lunatur, fallendus ed: vt habeat, nec a quo acceperit, sciat.
C A p. x. A R c E s i L A v s, vt aiunt, amico pauperi, & paupertatem sui dissimus anti,argro au-
tem. & ne hoc quidem conhtenti, deelschbiinhimptum adnecedariosvsus, cum clam succur-
rendum iudicasset, puluino eius ignoranti: sacculum subiecit, vt homo inutiliter verecundus,
40 quod dehderabat.inueniret porius quam acciperet. Qmd ergo? ille neseiet a qilo acceperit? pri-
mum nesciat,h hoc ipsum benefici; pars ed. Deinde multa alia faciam, multa tribuam, per quae
intell!gat& illius au&orem.Denique ille neseiet accepiisese: ego sciamme dedisse. Parum ed,in-
quis.Parum,(1 Hnerare cogiras. Sed si dare quo genere accipienti maxime profuturum erit; con-
tentus eris te tede. Alioquin non benefacere deledfatjcd videri bene fccisle. Volo, inquis, sciat.
Debitorem quaeris. Volo vtique sciat. Quid, hillivtilinsednescire, sihonedius, si gratius,non
in aliam partem abibis? Volo vt sciat. Ita tu hominem non seruabis in tenebris? Non nego,quo-
tiens patitur res, percipicndu gaudium ex accipientis voluntate. Sin adiuuari illum & oportet,&
pudet, si quod praedamus, offendit; nisiabsconditur:beneficium in a<da non mitto. Quid?ego
illi sum indicaturus me dedisse; cum inter prima praecepta, ac maxime necessaria sit, ne vnquam
exprobrem, immoneadmoneamquidem? Haeccnimbeneficijintcrduoslexed. Altcrdatim
obliuisci debet dati, alter accepti nunquam. Lacerat animum , & premit frequens meritorum
commemoratio.
C AP.xi. LiBET exclamare, quodiUetriurauiraliproscriptioncseruatusa quodatit Caehr
risamicoexc!amauit,cumhiperbiameiusferrenonposset; RcddemeCaesari. Quousque di-
ces: Ego te seruaui, ego te eripui morti? idud, h meo arbitrio memini, vitaed: si tuo, mors ed^
Nihil tibi debeo, (ime seruadi,vt haberes quem odenderes. Quousque me circunducissquo-
uiqueobliuisci fortunae mea: non sinis? Semel in triumpho du(dus eslem, Non ed dicendum,
quid tribuerimus. Quiadmonet,repetit. Noncdindandum, nonedmemoria: reuocandum:
nisi vt aliud dando, prioris admoneas. Ne aliis quidem narrare debemus. Qui dedit beneficium,
60 taceat: narret, qui accepit. Dicetur enim, quod illi vbique iadfanti beneficium suum: Num
negabis,inquit,te reccpiile?& cum res pondiiset, Quando? Sa:pe quidem, inquit, & multis locis:
id ed quoties &vbicunquenatrad:i. Quid opus cdte loqui: quid alienum occupare officium.?
A 4