DOI article:
Kolendo, Jerzy: Praca Georga Wende z roku 1699 o monetach rzymskich bitych z okazji zwycięstw nad Sarmatami
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.21230#0253
zbiorach polskich znajdowały się monety wybite z okazji zwycięstw nad
Sarmatami8. Jeszcze w 1911 r. na wystawie ludoznawczej w Kościerzynie
eksponowano monety odnoszące się do zwycięstw nad Sarmatami w dzia-
le: „Monety Słowiańszczyzny przedhistorycznej9.
Wiedza o tych numizmatach była oparta w XIX w. na dobrze udoku-
mentowanym studium B. Konne z r. 184410, który zresztą polemizował
z identyfikacją Sarmatów ze Słowianami i uważał ich za Germanów. Arty-
kuł ten był znany Lelewelowi11, który w studium „Sarmaci i Alanie", uzu-
pełniał pracę numizmatyka niemieckiego oraz polemizował z jego teza-
mi identyfikującymi Sarmatów z Germanami.
Znano również, chociaż czasami tylko z drugiej ręki, starszą rozprawę
noszącą tytuł „IV. Imp(eratorum) Romanorum nummos in memoriam victoriae de
Sarmatis olim reportatae cusos". Wymieniają ks. Ignacy Polkowski, ale bez
nazwiska autora i daty wydania, wśród kilkunastu rozpraw numizmatycz-
nych przeglądanych przez siebie w bibliotece w Gdańsku1-. Praca ta znala-
zła się również w Bibliografii numizmatycznej Antoniego Ryszarda, który
zresztą posiadał jej egzemplarz13. Poszukiwał zaś tej rozprawy K Beyer py-
lineum we Wrocławiu 12501 I, s. 1. nr. 4 i 5 (Mkf. Bibl. Nar. 33505) - monety Marka Aureliu-
sza i Konstantyna. Por. E. Triller, Wykopaliska monet Karola Beyera, Wiadomości numizmatycz-
ne, 25, zesz. 1-2 (135-136), 1991.
8 J. Bodzek, op. cit. (por. przyp. 1), s. 32 n.
9 Przewodnik po wystawie ludoznawczej kaszubsko-pomorskiej w Kościerzynie 1911 roku, Koście-
rzyna 1911, s. 25-27. Autorem tego ciekawego opracowania poświęconego monetom rzym-
skim odnoszącym się do świata barbarzyńskiego oraz znalezionym na naszych ziemiach był
Wakowicz. Por. omówienie tego przewodnika zwracające uwagę na monety odnoszące się do
Sarmatów: Numizmatyka na wystawie kaszubskiej w Kościerzynie, WNA, 1912, 4, s. 63.
10 B. Kóhne, Die auf die Geschichte derDeutschen und Sarmaten bezuglichen rómischen Munzen,
Berlin 1844. Tekst publikowany również w Zeitschrift fur Miinz-, Siegel- und Wappenkunde,
3, 1843, z. 5, s. 257-310, z. 6, s. 325-357, 4, 1844, z. 1, s 1-45. Odrzucenie identyfikacji
Sarmatów ze Słowianami - s. 33-49. Miejscem wydawania tego czasopisma był Berlin, Po-
znań i Bydgoszcz. Było więc chyba dość dostępne w Polsce.
11 J. Lelewel, Narody na ziemiach słowiańskich przed powstaniem Polski, Poznań 1853, s. 81,
przyp. 20.
12 I. Polkowski, Zapiski bibliograficzne o manuskryptach, inkunabułach i dawnych drukach
polskich przejrzanych w bibliotece miasta Gdańska, Rocznik dla Archeologów, Numizmatyków
i Bibliografów, 1869 [1870]. O. ks. Polkowskim patrz PSB, t. 27 (1983), s. 322-324 [R. Bender].
13 A. Ryszard, Bibliografia numizmatyczna polska, Kraków 1882, s. 103 (w zestawieniu 4 prac
Wendiusa, o którym niżej) oraz s. 30 - broszurka o numizmatach rzymskich dotyczących
Sarmacji, która wg Polkowskiego „jest w bibliotece gdańskiej". Por też idem, Przegląd Biblio-
graficzno-Archeologiczny, 2,1881, z. 24, s. 509. O A. Ryszardzie patrz PSB, t. 33 (1991), s. 558
[A. Wędzki].
253
Sarmatami8. Jeszcze w 1911 r. na wystawie ludoznawczej w Kościerzynie
eksponowano monety odnoszące się do zwycięstw nad Sarmatami w dzia-
le: „Monety Słowiańszczyzny przedhistorycznej9.
Wiedza o tych numizmatach była oparta w XIX w. na dobrze udoku-
mentowanym studium B. Konne z r. 184410, który zresztą polemizował
z identyfikacją Sarmatów ze Słowianami i uważał ich za Germanów. Arty-
kuł ten był znany Lelewelowi11, który w studium „Sarmaci i Alanie", uzu-
pełniał pracę numizmatyka niemieckiego oraz polemizował z jego teza-
mi identyfikującymi Sarmatów z Germanami.
Znano również, chociaż czasami tylko z drugiej ręki, starszą rozprawę
noszącą tytuł „IV. Imp(eratorum) Romanorum nummos in memoriam victoriae de
Sarmatis olim reportatae cusos". Wymieniają ks. Ignacy Polkowski, ale bez
nazwiska autora i daty wydania, wśród kilkunastu rozpraw numizmatycz-
nych przeglądanych przez siebie w bibliotece w Gdańsku1-. Praca ta znala-
zła się również w Bibliografii numizmatycznej Antoniego Ryszarda, który
zresztą posiadał jej egzemplarz13. Poszukiwał zaś tej rozprawy K Beyer py-
lineum we Wrocławiu 12501 I, s. 1. nr. 4 i 5 (Mkf. Bibl. Nar. 33505) - monety Marka Aureliu-
sza i Konstantyna. Por. E. Triller, Wykopaliska monet Karola Beyera, Wiadomości numizmatycz-
ne, 25, zesz. 1-2 (135-136), 1991.
8 J. Bodzek, op. cit. (por. przyp. 1), s. 32 n.
9 Przewodnik po wystawie ludoznawczej kaszubsko-pomorskiej w Kościerzynie 1911 roku, Koście-
rzyna 1911, s. 25-27. Autorem tego ciekawego opracowania poświęconego monetom rzym-
skim odnoszącym się do świata barbarzyńskiego oraz znalezionym na naszych ziemiach był
Wakowicz. Por. omówienie tego przewodnika zwracające uwagę na monety odnoszące się do
Sarmatów: Numizmatyka na wystawie kaszubskiej w Kościerzynie, WNA, 1912, 4, s. 63.
10 B. Kóhne, Die auf die Geschichte derDeutschen und Sarmaten bezuglichen rómischen Munzen,
Berlin 1844. Tekst publikowany również w Zeitschrift fur Miinz-, Siegel- und Wappenkunde,
3, 1843, z. 5, s. 257-310, z. 6, s. 325-357, 4, 1844, z. 1, s 1-45. Odrzucenie identyfikacji
Sarmatów ze Słowianami - s. 33-49. Miejscem wydawania tego czasopisma był Berlin, Po-
znań i Bydgoszcz. Było więc chyba dość dostępne w Polsce.
11 J. Lelewel, Narody na ziemiach słowiańskich przed powstaniem Polski, Poznań 1853, s. 81,
przyp. 20.
12 I. Polkowski, Zapiski bibliograficzne o manuskryptach, inkunabułach i dawnych drukach
polskich przejrzanych w bibliotece miasta Gdańska, Rocznik dla Archeologów, Numizmatyków
i Bibliografów, 1869 [1870]. O. ks. Polkowskim patrz PSB, t. 27 (1983), s. 322-324 [R. Bender].
13 A. Ryszard, Bibliografia numizmatyczna polska, Kraków 1882, s. 103 (w zestawieniu 4 prac
Wendiusa, o którym niżej) oraz s. 30 - broszurka o numizmatach rzymskich dotyczących
Sarmacji, która wg Polkowskiego „jest w bibliotece gdańskiej". Por też idem, Przegląd Biblio-
graficzno-Archeologiczny, 2,1881, z. 24, s. 509. O A. Ryszardzie patrz PSB, t. 33 (1991), s. 558
[A. Wędzki].
253