DOI article:
Mitkowa-Szubert, Kunka: Zespoły monet Bolesława Krzywoustego i Władysława II z miejscowości Rudniki i Ruszcza Dolna, woj. tarnobrzeskie
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.21230#0324
Numizmatycznego Muzeum Narodowego w Krakowie, duży zespół kilku-
dziesięciu denarów, określony jako „skarb spod Połańca"1. To stanowisko
podtrzymał S. Suchodolski w artykule o chronologii monet Władysława II
i Bolesława Kędzierzawego2. Podobnie postąpił J. Reyman w Inwentarzu
znalezisk wczesnośredniowiecznych3.
Nowe dane wniosła, oparta o notatki L. Wilkońskiego, kustosza Mu-
zeum Ziemi Sandomierskiej, informacja B. Patryna, o znalezionych w ro-
ku 1930 w Rudnikach, gm. Tursko, denarach Władysława II, oraz o odkry-
ciu w roku 1928 w miejscowości Rudy, pow. Staszów, 6 kg monet tego
władcy4. W konkluzji B. Patryn wnioskował o istnieniu co najmniej dwóch,
a nawet trzech skarbów o analogicznym składzie z okolic Połańca. W świe-
tle nowych danych S. Suchodolski również zaczął przychylać się ku powyż-
szej tezie5.
Niniejsza praca nie rozstrzygnie do końca ile skarbów z XII wieku znale-
ziono w okolicach Połańca i do których należą znajdujące się w muzeal-
nych zbiorach zespoły monet. Ze wszystkich trzech bezdyskusyjny wydaje
się jedynie przechowywany w Muzeum Narodowym w Warszawie zespół
pochodzący z Ruszczy. Zapis w Księdze Inwentarzowej nie zawiera innych
informacji niż podane przez Z. Wdowiszewskiego, a zatem prowadzi jedy-
nie do wniosku o fragmentaryczności zespołu w stosunku do pierwotnego
skarbu. Krakowski zespół 78 monet „spod Połańca" nie mógł należeć do
tego znaleziska, gdyż zawierało ono tylko kilkadziesiąt okazów. Pytanie, czy
omawiane tu 14 denarów z PMA nie stanowi odprysku ze skarbu z Ruszczy?
L. Wilkoński w swoim notesie mówi o monetach znalezionych w Rudni-
kach1'. Czy miał on na myśli kilkanaście sztuk, lecz nie sprecyzował informa-
cji wobec braku ściślejszych danych o znalezisku? A może była to rejestracja
rzeczywiście drobnego znaleziska składającego się z kilku monet, za czym
może przemawiać określenie ich jako monety „Władysława II"?
W zachowanej przedwojennej dokumentacji PMA brak poszlak wska-
zujących na obecność w zbiorach zespołu ze wsi Rudniki. W Księdze
1 Wiadomości Numizmatyczne, R. IV, 1961, z. 4, s. 253-254.
- S. Suchodolski, Chronologia monet Władysława II i Bolesława Kędzierzawego, WN, R. V,
1961, z. 2-3, s. 112, przyp. 7.
3 Polskie Skarby Wczesnośredniowieczne (PSW), t. IV, 1966, s. 24, poz. 45.
4 WN, R. XV, 1971, z. 2, s. 120.
5 S. Suchodolski, Mennictwo polskie w XI i XII wieku, Wrocław 1973, s. 83 przyp. 11.
fi WN, R. XV, 1971, z. 2, s. 120.
324
dziesięciu denarów, określony jako „skarb spod Połańca"1. To stanowisko
podtrzymał S. Suchodolski w artykule o chronologii monet Władysława II
i Bolesława Kędzierzawego2. Podobnie postąpił J. Reyman w Inwentarzu
znalezisk wczesnośredniowiecznych3.
Nowe dane wniosła, oparta o notatki L. Wilkońskiego, kustosza Mu-
zeum Ziemi Sandomierskiej, informacja B. Patryna, o znalezionych w ro-
ku 1930 w Rudnikach, gm. Tursko, denarach Władysława II, oraz o odkry-
ciu w roku 1928 w miejscowości Rudy, pow. Staszów, 6 kg monet tego
władcy4. W konkluzji B. Patryn wnioskował o istnieniu co najmniej dwóch,
a nawet trzech skarbów o analogicznym składzie z okolic Połańca. W świe-
tle nowych danych S. Suchodolski również zaczął przychylać się ku powyż-
szej tezie5.
Niniejsza praca nie rozstrzygnie do końca ile skarbów z XII wieku znale-
ziono w okolicach Połańca i do których należą znajdujące się w muzeal-
nych zbiorach zespoły monet. Ze wszystkich trzech bezdyskusyjny wydaje
się jedynie przechowywany w Muzeum Narodowym w Warszawie zespół
pochodzący z Ruszczy. Zapis w Księdze Inwentarzowej nie zawiera innych
informacji niż podane przez Z. Wdowiszewskiego, a zatem prowadzi jedy-
nie do wniosku o fragmentaryczności zespołu w stosunku do pierwotnego
skarbu. Krakowski zespół 78 monet „spod Połańca" nie mógł należeć do
tego znaleziska, gdyż zawierało ono tylko kilkadziesiąt okazów. Pytanie, czy
omawiane tu 14 denarów z PMA nie stanowi odprysku ze skarbu z Ruszczy?
L. Wilkoński w swoim notesie mówi o monetach znalezionych w Rudni-
kach1'. Czy miał on na myśli kilkanaście sztuk, lecz nie sprecyzował informa-
cji wobec braku ściślejszych danych o znalezisku? A może była to rejestracja
rzeczywiście drobnego znaleziska składającego się z kilku monet, za czym
może przemawiać określenie ich jako monety „Władysława II"?
W zachowanej przedwojennej dokumentacji PMA brak poszlak wska-
zujących na obecność w zbiorach zespołu ze wsi Rudniki. W Księdze
1 Wiadomości Numizmatyczne, R. IV, 1961, z. 4, s. 253-254.
- S. Suchodolski, Chronologia monet Władysława II i Bolesława Kędzierzawego, WN, R. V,
1961, z. 2-3, s. 112, przyp. 7.
3 Polskie Skarby Wczesnośredniowieczne (PSW), t. IV, 1966, s. 24, poz. 45.
4 WN, R. XV, 1971, z. 2, s. 120.
5 S. Suchodolski, Mennictwo polskie w XI i XII wieku, Wrocław 1973, s. 83 przyp. 11.
fi WN, R. XV, 1971, z. 2, s. 120.
324