DOI Heft:
Artikuły / Articles
DOI Artikel:Walczak, Eliza: The North Black Sea collection of Dr. Ignacy Terlecki: the coinage of Bosporan cities and Chersoneus
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.41338#0066
ELIZA WALCZAK
from before World War II. Table 2 specifies in detail of the wartime losses and
the current contents of the collection.
KEY WORDS: coin collecting, ancient coinage, North Black Sea region,
Ignacy Terlecki, National Museum in Warsaw
ABSTRAKT: Nadczarnomorska kolekcja numizmatów dr Ignacego Terlec-
kiego. Monety miast bosporańskich i Chersonezu
Artykuł przybliża osobę kolekcjonera, powstanie kolekcji i jej dzieje oraz
stan obecny. Dr Ignacy Terlecki był lekarzem wojskowym w Kerczu na Krymie
w początkach XX wieku. Tara też zaczął gromadzić monety antycznych kolo-
nii greckich i władców z tego regionu. Znajdował je samodzielnie lub kupował
od okolicznej ludności czy antykwariuszy. Z czasem stworzył zbiór obejmujący
większość mennictwa północnych wybrzeży Morza Czarnego, uważany przez
ówczesnych numizmatyków za wyjątkowy. Składały się nań monety kolonii
greckich (Olbii, Chersonezu i miast państwa bosporańskiego, głównie Pantikapa-
ionu) oraz mennictwo władców bosporańskich. Po śmierci doktora rodzina, będąc
już w Polsce, zaproponowała kupno kolekcji Muzeum Narodowemu w Warszawie,
które nabyło ją w latach 1925 i 1930. W czasie drugiej wojny światowej została
ona zubożona o najcenniejsze monety, głównie złote i elektronowe, ale nadal po-
zostaje najlepszym w Polsce i jednym z lepszych w Europie zbiorem starożytnych
monet nadczarnomorskich od początków ich powstania w VI wieku p.n.e. po kres
mennictwa państwa bosporańskiego w IV wieku n.e., zawierającym także później-
sze monety bizantyńskie z Chersonezu. W drugiej części artykułu pokrótce zosta-
ły omówione rezultaty prac nad odtworzeniem pierwotnej kolekcji na podstawie
jednego z przedwojennych rękopiśmiennych katalogów autorstwa Władysława
Terleckiego. Uściślenie strat wojennych i obecną zawartość kolekcji ilustruje ta-
bela 2.
SŁOWA KLUCZOWE: kolekcje monet, mennictwo antyczne, północne
wybrzeża Morza Czarnego, Ignacy Terlecki, Muzeum Narodowe w Warszawie
Among the many interesting groups of ancient coins in the Department
of Coins and Medals of the National Museum in Warsaw (MNW), the collection
of various coins from the region along the northem coast of the Black Sea is
of particular significance. The core of this conglomeration has its origin in
a collection created by Ignacy Terlecki, the Kerch-based collector active at the tum
of the 19th and 20th centuries, whose collection has often been cited in numismatic
literaturę.2
2 TERLECKI 1925; SZEMIOTHOWA 1959; IDEM 1964; FROLOVA2004: 13.2,41,43,44,47, 101, 112,
244, 247, 261.2; MIELCZAREK 1996; STOLBA 1998: 611.
from before World War II. Table 2 specifies in detail of the wartime losses and
the current contents of the collection.
KEY WORDS: coin collecting, ancient coinage, North Black Sea region,
Ignacy Terlecki, National Museum in Warsaw
ABSTRAKT: Nadczarnomorska kolekcja numizmatów dr Ignacego Terlec-
kiego. Monety miast bosporańskich i Chersonezu
Artykuł przybliża osobę kolekcjonera, powstanie kolekcji i jej dzieje oraz
stan obecny. Dr Ignacy Terlecki był lekarzem wojskowym w Kerczu na Krymie
w początkach XX wieku. Tara też zaczął gromadzić monety antycznych kolo-
nii greckich i władców z tego regionu. Znajdował je samodzielnie lub kupował
od okolicznej ludności czy antykwariuszy. Z czasem stworzył zbiór obejmujący
większość mennictwa północnych wybrzeży Morza Czarnego, uważany przez
ówczesnych numizmatyków za wyjątkowy. Składały się nań monety kolonii
greckich (Olbii, Chersonezu i miast państwa bosporańskiego, głównie Pantikapa-
ionu) oraz mennictwo władców bosporańskich. Po śmierci doktora rodzina, będąc
już w Polsce, zaproponowała kupno kolekcji Muzeum Narodowemu w Warszawie,
które nabyło ją w latach 1925 i 1930. W czasie drugiej wojny światowej została
ona zubożona o najcenniejsze monety, głównie złote i elektronowe, ale nadal po-
zostaje najlepszym w Polsce i jednym z lepszych w Europie zbiorem starożytnych
monet nadczarnomorskich od początków ich powstania w VI wieku p.n.e. po kres
mennictwa państwa bosporańskiego w IV wieku n.e., zawierającym także później-
sze monety bizantyńskie z Chersonezu. W drugiej części artykułu pokrótce zosta-
ły omówione rezultaty prac nad odtworzeniem pierwotnej kolekcji na podstawie
jednego z przedwojennych rękopiśmiennych katalogów autorstwa Władysława
Terleckiego. Uściślenie strat wojennych i obecną zawartość kolekcji ilustruje ta-
bela 2.
SŁOWA KLUCZOWE: kolekcje monet, mennictwo antyczne, północne
wybrzeża Morza Czarnego, Ignacy Terlecki, Muzeum Narodowe w Warszawie
Among the many interesting groups of ancient coins in the Department
of Coins and Medals of the National Museum in Warsaw (MNW), the collection
of various coins from the region along the northem coast of the Black Sea is
of particular significance. The core of this conglomeration has its origin in
a collection created by Ignacy Terlecki, the Kerch-based collector active at the tum
of the 19th and 20th centuries, whose collection has often been cited in numismatic
literaturę.2
2 TERLECKI 1925; SZEMIOTHOWA 1959; IDEM 1964; FROLOVA2004: 13.2,41,43,44,47, 101, 112,
244, 247, 261.2; MIELCZAREK 1996; STOLBA 1998: 611.