DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.42518#0025
HEINRICI ΡΑΝΤΑ*
,eonis basxlxensls de
ylRIS ILLVSTRIBVS TOTIVS GERMANIAE, A
Maximiliano primo Caefare,ad Maximilianum fecundum
eius nominis C»farem;adeo^ ad annum falutis 1566
ufqj,Tomus tertius,
maximilianvs i. Caesar,
λ xiMiu^anvsfilius fuit Friderici jlm Annofalu
peratoris,6iLeonoraeEduardiregis Portis y00.
tugalliae fili*, natus eftin Nouaciuitate
Auftriae tz Matj, Anno <4.59. Cui pater no-
men antiquifsimi martyris Maximiliani impoiuit,
quifub Caro δί Numeriano Caeis. apudLaureacu
diuiniuerbiprecoextitit, atqj in Norico Ripenfi
anno 289 occiiusfuit. Ea enim no (fle qua coceptus
erat in urbe Celeia Vngarorum, uifus eft fibi Fride
ricusabilliuslocimartyreadmoneri, ut fibi ab im-
minenti periculo caueref, Huncitacpfiliumfuum
$ parentes bonis literis inftituere decreuerunt,ut qui
___ _ £? in fpem multorum regnorum alebatur. Verum is
at> infantia magna difficultate uerba enunciabat, ut plerifcn fere mutus uide-
retur. Sed quantum ei loquendi facultas in pueritia moleita fuit, ita in aetate
perfeda eius facundia omnibus domefticis & externis hominibus admirabi
lis extitit. Nam praeter linguam uernaculam loquebatur Latine, Gallice,δί I-
talice eleganter, ita ut Oratores externorum regum non iatis eius rei gratia
admirari potuerint, praeterea in Imperij comitijs fiepe fine interprete cu prin
cipibus atcp externis legatis de rebus arduis longas easq? artificiofas oratio-
nes habuit, ita ut multis omnia ex arte agere uideretur, cum tamen hanc elo-
quentiam ei fola natura concefferit.
Vbi ergo per aetatem licuit Magiftro Petro Engelprechto, homini indo- Maximiliani
θο,& fophiftaru arguttjs ornato ( qui poftea Nouae ciuitatis antiftes faftus) educatio.
una cum quorundam nobilum filrfs erudiendus traditur, fub quo etiam Lati-
na: linguae ufum percepit.Eratautem Petrus homo ferox, qui potius uerberi
bus quam uerbis omnia agebat, ita ut magis adolefcentes literas odifle quam
amare cceperint.Propterea poftea Maximilianum Caefarem dixiife ferunt,Si
prgceptor meus uiueret,ego eum edocerem qua ratio e pueros inftituere de-
beret. Quod fi uero Maximilianus a pueritia retfte fuiflet inftitutus,breui en-
cydopaediam omnem edidiciflec,adeo infigni ingenio,tenaci memoria,& a-
criiudicio erat praeditus. Nihilominus tamen eruditione δίpietate caeteros
principes fui temporis longe fuperabat. Nam de rebus facris nonnunquam
acriter cum Theologis differebat, atque fuperftitiones Ecclefiam onerantes
intelligebat. Saepius cum Phyficis de rebus naturalibus ingeniofe diiputa-
bat,atque etiam in Medicinis rara quaedam aegrotantibus experimenta exhi-
bebat Cum itaque literas tantopere amaret, fatftum eft ut tandem eius con-
jilio literas Hebraicae,Graecae,ac Latinae, δί elegantiores difciplinae, ac libera-
les artes,cum fublimioribus Facultatibus in Germania primum ortae fuerint,
ac paulatim fuccreuerint, donec tandem ea αί δί impetu, ut hodie uidemus,
pafsimeraperint.ls enim erat,qui bona ftudiafoueret,literatos amaret eieue
A A heret.
,eonis basxlxensls de
ylRIS ILLVSTRIBVS TOTIVS GERMANIAE, A
Maximiliano primo Caefare,ad Maximilianum fecundum
eius nominis C»farem;adeo^ ad annum falutis 1566
ufqj,Tomus tertius,
maximilianvs i. Caesar,
λ xiMiu^anvsfilius fuit Friderici jlm Annofalu
peratoris,6iLeonoraeEduardiregis Portis y00.
tugalliae fili*, natus eftin Nouaciuitate
Auftriae tz Matj, Anno <4.59. Cui pater no-
men antiquifsimi martyris Maximiliani impoiuit,
quifub Caro δί Numeriano Caeis. apudLaureacu
diuiniuerbiprecoextitit, atqj in Norico Ripenfi
anno 289 occiiusfuit. Ea enim no (fle qua coceptus
erat in urbe Celeia Vngarorum, uifus eft fibi Fride
ricusabilliuslocimartyreadmoneri, ut fibi ab im-
minenti periculo caueref, Huncitacpfiliumfuum
$ parentes bonis literis inftituere decreuerunt,ut qui
___ _ £? in fpem multorum regnorum alebatur. Verum is
at> infantia magna difficultate uerba enunciabat, ut plerifcn fere mutus uide-
retur. Sed quantum ei loquendi facultas in pueritia moleita fuit, ita in aetate
perfeda eius facundia omnibus domefticis & externis hominibus admirabi
lis extitit. Nam praeter linguam uernaculam loquebatur Latine, Gallice,δί I-
talice eleganter, ita ut Oratores externorum regum non iatis eius rei gratia
admirari potuerint, praeterea in Imperij comitijs fiepe fine interprete cu prin
cipibus atcp externis legatis de rebus arduis longas easq? artificiofas oratio-
nes habuit, ita ut multis omnia ex arte agere uideretur, cum tamen hanc elo-
quentiam ei fola natura concefferit.
Vbi ergo per aetatem licuit Magiftro Petro Engelprechto, homini indo- Maximiliani
θο,& fophiftaru arguttjs ornato ( qui poftea Nouae ciuitatis antiftes faftus) educatio.
una cum quorundam nobilum filrfs erudiendus traditur, fub quo etiam Lati-
na: linguae ufum percepit.Eratautem Petrus homo ferox, qui potius uerberi
bus quam uerbis omnia agebat, ita ut magis adolefcentes literas odifle quam
amare cceperint.Propterea poftea Maximilianum Caefarem dixiife ferunt,Si
prgceptor meus uiueret,ego eum edocerem qua ratio e pueros inftituere de-
beret. Quod fi uero Maximilianus a pueritia retfte fuiflet inftitutus,breui en-
cydopaediam omnem edidiciflec,adeo infigni ingenio,tenaci memoria,& a-
criiudicio erat praeditus. Nihilominus tamen eruditione δίpietate caeteros
principes fui temporis longe fuperabat. Nam de rebus facris nonnunquam
acriter cum Theologis differebat, atque fuperftitiones Ecclefiam onerantes
intelligebat. Saepius cum Phyficis de rebus naturalibus ingeniofe diiputa-
bat,atque etiam in Medicinis rara quaedam aegrotantibus experimenta exhi-
bebat Cum itaque literas tantopere amaret, fatftum eft ut tandem eius con-
jilio literas Hebraicae,Graecae,ac Latinae, δί elegantiores difciplinae, ac libera-
les artes,cum fublimioribus Facultatibus in Germania primum ortae fuerint,
ac paulatim fuccreuerint, donec tandem ea αί δί impetu, ut hodie uidemus,
pafsimeraperint.ls enim erat,qui bona ftudiafoueret,literatos amaret eieue
A A heret.