DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.28780#0136
”H U B E R T I G O L T Z l‘s
M E S S A N A>
Mejjeniorum Colonta.
ESSANAM,urbem SiciVue,ur o-
riginem& sitam, ita& nomen,
colonorum 8c civium varietate,
lubinde ab initio mutatTe ,anti-
quitatis memoria proditum est.
Qtiare operre precium me fa-
6turum credidi, simajorcs, nomina, & colonos
urbis paullo altius 8c a primis initiis brevi enu-
meratione complefterer. A PeJoro itaque Au-
itrum versus pastuum xn. m. digressis, ad cur-
vum litus, quod sinuoso ssexu in Orientcm sese
aperit.descenditur: ad ejus concavam in interiore
sinu oram Siculos urbem condidistescribitur,quam
iancla alocsiinstar falcis repandi, situyZanclam {sdy^Kctv
urbs. namque salcem Siculi vocabant) nuncuparunt.
LWe/7c Alii nominis origincm ad iSaturnum^ qui ibi fal-
,l"‘' cem, qua patris sui C<eli virilia praesecuerat,ab-
jecisset, referunt. Nonnulli vero Zanclum gi-
gantem ibidem sepultum urbi nomen fecisse af-
firmant. Variant alii, qui ab Orione Eunopionis
filio,nobili archite£to,urbis originem repetuntj
eamque a Zanclo, qui id temporis in Sicilia re«
gnabat, didtam volunt. Quemadmodum autem
Zanche conditores varii recensentur; ita 6c con-
ditce urbis feculum ex tradentium aucforitate
incertum est. In eo tamen praecipui au£tor5s
conveniunt, quod eodern fere tempore condita
sit, quo diluvium sub Ogyge factum refertur;
quum & JEgyptus sub Amenophi rege fame labo-
raret. Si igitur Chronologi non lallunt, con-
dita fueritZancla anteErojam captam annis quin-
gentis 8c triginta; ante Romam conditam non-
gentis sexaginta quatuor. Ceterum quum Cu-
m<ei ex Euhcea profe£ti omnia late maria St la-
zancla trociniis Scpiratica infestarent, Zanclam ob por-
a cum&is tus commoditatem, qui 8c tutum receptum, 6c
occupata• situm ad insidiandum admodum opportunum
propter incurvitatem habebat, expulsis inde Si-
culis, occuparunt. Verum quum adversus Si-
culorum vires, qui arma in ipsos moverant, se
fiaud satis firmos sentirent, Cratemene, Sanno 6c
Periere Chalcidenfi ducibus, ex Cumis patria sua
61 Chalcide Eubcece inquilinos adsciverunt, quo-
rum copiis freti externam vim facile propulsa-
runt, 6c urbem moenibus 6c propugnaculis mu-
nierunt. Zanchei opibus 6c civium frequentia
confirmati, alios iterum gentiles suos duce An-
ihineJioChalcide, condendae coloniae gratia,evo-
carunt : quibus quum 6c e Mejfeniis quampluri-
mi armis Lacedamoniorum pulsi sese conjunxiE
RHs- sent, ii Zancleeorum auxilio uii ^Rhegium (qiiod
gium in Bruttiis oppidum , sexaginta stadiorum inter-
ajnejse-vall0 a Siculis conditum distabat) magno im-
misca- 7 . . . . . cPr
uum. petu terra manque adorti capiunt: eject/lqueci-
vibus ibidem sedem figunt : instituuntque ne a-
liunde quam ex iis, quieMeJJeniorum stirpe cum
ipsis e Peloponnefo appulerant, Rheginorum prin-
^ceps eiigeretur. quorum primum nonnulli Alci-
damidam.qunnum ab eo Anaxilam Critinei filium,
rebus gestis claros numerant. Zanclcei ea Mef-
feniorum necesiitudine6cpotentia confirmati,sic-
uti fortuna ac populo, ita 6c imperio maximo
pet' ea tempora incremento au£ti (unt: usquead-
myl* co > ut ptitnum MyJas^ mox 6c Himeram urbes
zyHimeraac colonias in ea Sicilire ora,quae Etruscum mare
conditA. respicit, condiderint. Oenycinus inde Scythes
Zanclceorum Princeps, Samios, Darit Perfarum re-
gis armis fraftos, 6c incerta sede vagantes, per
Legatos ad coloniam condenuam juxta K<ka>]V
dyJdjs, (loci nomen id in SiciJia, qua Eufciim
mare prospicic, alitoris commoditate di£tum e-
rat) invitat. Samiis audita Legatione oblata
A
D
E
opportunirate, qua non solum a Medortm servT
tute, sed & ab ALacis, qua premebantur, tyran-
nide liberarentur, uti placuit,6c in SiciJiam vela
facere. Accidit forte, ut eodem tempore Scy-
thes urbern quandam SicuJorum copiis e Zancla
edu£lis oppugnaret. AnaxiJas itaque Rhegino-
rum tyrannus , cui ZancJceorum potentia forrni»
dabilis erat, capto tempore utendum ratus, Sa-
miorum animos (jam Cnim ad LocrosEpizephyrios
appulerant) a nova urbe condenda alienat: osten-
dit parvo labore, nullo fere periculo, Zanclam
civibus 6c prresidio nudatam ab ipsis occupari
posie. Hinc Samii Anaxiics coniilium Lequuti
ZancJam ex inopinato invadunt. Zanclcei unaasamiis
cum Scythe^ ut suis suppetias ferrent, Plippocra-occupata.
te Gelce tyranno, cum quo foedus 6c amicitiam
conjunxeram, in auxilium evocato, Zanclam ci-
tato agmine contendunt. Ceterum Hippocrates
fidem (quia armis plus poterat) cum fortuna
mutavit: Scythce itaque tanquamurbis suse deser-
tori 6c Pythogeni fratri ipsius vincula injici jussitj
eosque in oppidulum Inuesfam relegavit. Zan-
cJeorum vero exercitum, ea pa£tione Samiis pro-
didit; ut dimidium pnedas,ejusque quod ex ma-
nubiis ac captivis conficeretur, haberet; dimi-
dium item ejus quod in agris proventuum aut
culturas aut fundi eTet.^ Ea Samiorum perfidia,rw?w^4
Hippocratis scelere, Anaxilteque artibus, ZancJcefsiidia.
dum vicinis suis bella movent, propriis sedibus
eje£ti sunt, Scythes fuga ex Inuejsa elapsus, at-
que ad Darium in Asiam profe&us, ab eodem
benigne habitus, 8cjustitiae laudecommendatus,
reliquum actatis ibi transegiste scribitur. Sed ea
Samiorum perfidia non d'iu inulta mansit : deci»
mo namque postquam ZancJaos expulerant annos
Anaxilas (foedere quod cum illis pepigerat,vio-
lato) Messemos, qui, Era a Lacedcemoniis expu-
gnata, novas sibi terras 8c sedes quaerebant, {Sar-
diniam namque animo praeceperant)accersit. hos
docet perperuum sibi cum Samiis^ qui ZancJam
occuparant, bellumeste: possidereillos uberem*
ac luculentum agrum , 8c urbem valde opportu-
no loco sitam: qua si Mefeniorum opera adjutus
potiri postet, illam se quam primum Mefseniis^
utpote sociis6cnecestariis, traditurum. Placuit
Mesfeniis consilium 6c fcedus j Anaxilas itaqu eJJNrcLft
hospites 8c gentiles suos in Siciliam traducit, acabAnaxd
statim Zanclceos ille navali, Mefsenii vero terre-/# capta.
stri proelio fuderunt.quumque ipsa urbs terrama- jj lna a}j ts
rique hinc a Meffeniis^ illinc a Rheginis obside-ifsfjjf^
retur, magna jam murorum parte deje£ta; itaRhegins
mZancJcei urbem suam amplius defendi posse di£- rum *y-
fiderent,ad aras ac Deorum templa cfbtifugerunt/ 4””"*
Imperaverat Anaxilas, ut supplices nulla religio-
nis reverentia trucidarentur; reliqui cum uxori-
bus 6c liberis sub corona vendcrentur. Ceterum
Gorgus 8c Manticlus, Mesfeniorum duces ,facinoris
atrocitatcm deprecantes, Anaxilam rogarunt,ne,
qute per summam injuriam ipsi a cognatis Spar-
' tanis passi fuissient, adversus Samios 8c Grcecos
committere cogerentur: impunitas itaque iiscon-
cessa, quiad aras confugerant : ac fide ultro ci«
troque data 8c accepta, imperium cum vi£tis
cornmunicatum est. Ceterum Zandem AnaxiJas
funditus everti jussit; aliamque novam mille ab
ea passibus distantem condidit, quam asua socio-NA ai,e0±
rumque suorum patria Mesfenam, aut, ut Dori-dem esi
ca fert pronunciatio, Mesfanam appellavit. Man-jjfjs
ticJus HercuUs templum in nova jam Colonia ei'e-Mantkli
xit; quod HercuJis Manticli fanum deinceps,sum-sanum.
pto a conditore nomine, vocatum est : non alia jupiter.
ratione quam Jupiter in Asrica Ammon , &
1 PartM. K Baby- ‘
M E S S A N A>
Mejjeniorum Colonta.
ESSANAM,urbem SiciVue,ur o-
riginem& sitam, ita& nomen,
colonorum 8c civium varietate,
lubinde ab initio mutatTe ,anti-
quitatis memoria proditum est.
Qtiare operre precium me fa-
6turum credidi, simajorcs, nomina, & colonos
urbis paullo altius 8c a primis initiis brevi enu-
meratione complefterer. A PeJoro itaque Au-
itrum versus pastuum xn. m. digressis, ad cur-
vum litus, quod sinuoso ssexu in Orientcm sese
aperit.descenditur: ad ejus concavam in interiore
sinu oram Siculos urbem condidistescribitur,quam
iancla alocsiinstar falcis repandi, situyZanclam {sdy^Kctv
urbs. namque salcem Siculi vocabant) nuncuparunt.
LWe/7c Alii nominis origincm ad iSaturnum^ qui ibi fal-
,l"‘' cem, qua patris sui C<eli virilia praesecuerat,ab-
jecisset, referunt. Nonnulli vero Zanclum gi-
gantem ibidem sepultum urbi nomen fecisse af-
firmant. Variant alii, qui ab Orione Eunopionis
filio,nobili archite£to,urbis originem repetuntj
eamque a Zanclo, qui id temporis in Sicilia re«
gnabat, didtam volunt. Quemadmodum autem
Zanche conditores varii recensentur; ita 6c con-
ditce urbis feculum ex tradentium aucforitate
incertum est. In eo tamen praecipui au£tor5s
conveniunt, quod eodern fere tempore condita
sit, quo diluvium sub Ogyge factum refertur;
quum & JEgyptus sub Amenophi rege fame labo-
raret. Si igitur Chronologi non lallunt, con-
dita fueritZancla anteErojam captam annis quin-
gentis 8c triginta; ante Romam conditam non-
gentis sexaginta quatuor. Ceterum quum Cu-
m<ei ex Euhcea profe£ti omnia late maria St la-
zancla trociniis Scpiratica infestarent, Zanclam ob por-
a cum&is tus commoditatem, qui 8c tutum receptum, 6c
occupata• situm ad insidiandum admodum opportunum
propter incurvitatem habebat, expulsis inde Si-
culis, occuparunt. Verum quum adversus Si-
culorum vires, qui arma in ipsos moverant, se
fiaud satis firmos sentirent, Cratemene, Sanno 6c
Periere Chalcidenfi ducibus, ex Cumis patria sua
61 Chalcide Eubcece inquilinos adsciverunt, quo-
rum copiis freti externam vim facile propulsa-
runt, 6c urbem moenibus 6c propugnaculis mu-
nierunt. Zanchei opibus 6c civium frequentia
confirmati, alios iterum gentiles suos duce An-
ihineJioChalcide, condendae coloniae gratia,evo-
carunt : quibus quum 6c e Mejfeniis quampluri-
mi armis Lacedamoniorum pulsi sese conjunxiE
RHs- sent, ii Zancleeorum auxilio uii ^Rhegium (qiiod
gium in Bruttiis oppidum , sexaginta stadiorum inter-
ajnejse-vall0 a Siculis conditum distabat) magno im-
misca- 7 . . . . . cPr
uum. petu terra manque adorti capiunt: eject/lqueci-
vibus ibidem sedem figunt : instituuntque ne a-
liunde quam ex iis, quieMeJJeniorum stirpe cum
ipsis e Peloponnefo appulerant, Rheginorum prin-
^ceps eiigeretur. quorum primum nonnulli Alci-
damidam.qunnum ab eo Anaxilam Critinei filium,
rebus gestis claros numerant. Zanclcei ea Mef-
feniorum necesiitudine6cpotentia confirmati,sic-
uti fortuna ac populo, ita 6c imperio maximo
pet' ea tempora incremento au£ti (unt: usquead-
myl* co > ut ptitnum MyJas^ mox 6c Himeram urbes
zyHimeraac colonias in ea Sicilire ora,quae Etruscum mare
conditA. respicit, condiderint. Oenycinus inde Scythes
Zanclceorum Princeps, Samios, Darit Perfarum re-
gis armis fraftos, 6c incerta sede vagantes, per
Legatos ad coloniam condenuam juxta K<ka>]V
dyJdjs, (loci nomen id in SiciJia, qua Eufciim
mare prospicic, alitoris commoditate di£tum e-
rat) invitat. Samiis audita Legatione oblata
A
D
E
opportunirate, qua non solum a Medortm servT
tute, sed & ab ALacis, qua premebantur, tyran-
nide liberarentur, uti placuit,6c in SiciJiam vela
facere. Accidit forte, ut eodem tempore Scy-
thes urbern quandam SicuJorum copiis e Zancla
edu£lis oppugnaret. AnaxiJas itaque Rhegino-
rum tyrannus , cui ZancJceorum potentia forrni»
dabilis erat, capto tempore utendum ratus, Sa-
miorum animos (jam Cnim ad LocrosEpizephyrios
appulerant) a nova urbe condenda alienat: osten-
dit parvo labore, nullo fere periculo, Zanclam
civibus 6c prresidio nudatam ab ipsis occupari
posie. Hinc Samii Anaxiics coniilium Lequuti
ZancJam ex inopinato invadunt. Zanclcei unaasamiis
cum Scythe^ ut suis suppetias ferrent, Plippocra-occupata.
te Gelce tyranno, cum quo foedus 6c amicitiam
conjunxeram, in auxilium evocato, Zanclam ci-
tato agmine contendunt. Ceterum Hippocrates
fidem (quia armis plus poterat) cum fortuna
mutavit: Scythce itaque tanquamurbis suse deser-
tori 6c Pythogeni fratri ipsius vincula injici jussitj
eosque in oppidulum Inuesfam relegavit. Zan-
cJeorum vero exercitum, ea pa£tione Samiis pro-
didit; ut dimidium pnedas,ejusque quod ex ma-
nubiis ac captivis conficeretur, haberet; dimi-
dium item ejus quod in agris proventuum aut
culturas aut fundi eTet.^ Ea Samiorum perfidia,rw?w^4
Hippocratis scelere, Anaxilteque artibus, ZancJcefsiidia.
dum vicinis suis bella movent, propriis sedibus
eje£ti sunt, Scythes fuga ex Inuejsa elapsus, at-
que ad Darium in Asiam profe&us, ab eodem
benigne habitus, 8cjustitiae laudecommendatus,
reliquum actatis ibi transegiste scribitur. Sed ea
Samiorum perfidia non d'iu inulta mansit : deci»
mo namque postquam ZancJaos expulerant annos
Anaxilas (foedere quod cum illis pepigerat,vio-
lato) Messemos, qui, Era a Lacedcemoniis expu-
gnata, novas sibi terras 8c sedes quaerebant, {Sar-
diniam namque animo praeceperant)accersit. hos
docet perperuum sibi cum Samiis^ qui ZancJam
occuparant, bellumeste: possidereillos uberem*
ac luculentum agrum , 8c urbem valde opportu-
no loco sitam: qua si Mefeniorum opera adjutus
potiri postet, illam se quam primum Mefseniis^
utpote sociis6cnecestariis, traditurum. Placuit
Mesfeniis consilium 6c fcedus j Anaxilas itaqu eJJNrcLft
hospites 8c gentiles suos in Siciliam traducit, acabAnaxd
statim Zanclceos ille navali, Mefsenii vero terre-/# capta.
stri proelio fuderunt.quumque ipsa urbs terrama- jj lna a}j ts
rique hinc a Meffeniis^ illinc a Rheginis obside-ifsfjjf^
retur, magna jam murorum parte deje£ta; itaRhegins
mZancJcei urbem suam amplius defendi posse di£- rum *y-
fiderent,ad aras ac Deorum templa cfbtifugerunt/ 4””"*
Imperaverat Anaxilas, ut supplices nulla religio-
nis reverentia trucidarentur; reliqui cum uxori-
bus 6c liberis sub corona vendcrentur. Ceterum
Gorgus 8c Manticlus, Mesfeniorum duces ,facinoris
atrocitatcm deprecantes, Anaxilam rogarunt,ne,
qute per summam injuriam ipsi a cognatis Spar-
' tanis passi fuissient, adversus Samios 8c Grcecos
committere cogerentur: impunitas itaque iiscon-
cessa, quiad aras confugerant : ac fide ultro ci«
troque data 8c accepta, imperium cum vi£tis
cornmunicatum est. Ceterum Zandem AnaxiJas
funditus everti jussit; aliamque novam mille ab
ea passibus distantem condidit, quam asua socio-NA ai,e0±
rumque suorum patria Mesfenam, aut, ut Dori-dem esi
ca fert pronunciatio, Mesfanam appellavit. Man-jjfjs
ticJus HercuUs templum in nova jam Colonia ei'e-Mantkli
xit; quod HercuJis Manticli fanum deinceps,sum-sanum.
pto a conditore nomine, vocatum est : non alia jupiter.
ratione quam Jupiter in Asrica Ammon , &
1 PartM. K Baby- ‘