DOI Artikel:
Chojecka, Ewa: Dekoracja malarska ksiąg promotionum i diligentiarum Uniwersytetu Jagiellońskiego XVI-XVIII wieku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.26699#0081
uniwersyteckiego. Z symbolu świata cyrk staje się symbolem Akademii i miej-
scem współzawodniczenia uczonych. Miniaturzysta posunął się tak daleko,
że umieścił w obrębie cyrku figurki biegających scholarów, nadając ilustracji
urok naiwnej jednoznaczności.
Źródło akademickich «circenses» tkwi w piśmiennictwie renesansowym.
Natrafiamy na nie już w traktacie De scholiisseu academiis Szymona Marycjusza
Ryc. 43. Circus Acaclemiae (1707)
z Pilzna z r. 1551, gdzie autor posługuje się metaforą o «boisku Minerwy»
na oznaczenie terenu działalności uczonego189. Do uniwersyteckiej literatury
panegirycznej metaforę ową zaprowadził Sebastian Piskorski, dogłębny znawca
alegoryki. Pośród licznych jego panegiryków znajduje się poemat z r. 1665
chwalący uroczyste dysputacje odbywane w Akademii Poznańskiej z inicja-
tywy biskupa Szczepana Wierzbowskiego. Piskorski zatytułował swój panegi-
ryk słowami: «C.ircenses celeberrimo Wierzboviano circo... Phoebi ąuadrigis
commissi». W dalszym ciągu autor cytuje pisarzy klasycznych wypowiada-
jących się na temat igrzysk cyrkowych i przyrównuje rzymskie «circcnses» do
akademickich dysput 17°.
Piskorski nie sprecyzował, jaki konkretnie cyrk miał na myśli. Natomiast
autor miniatury, mający do czynienia z ilustracyjną wersją tematu, odwołał
się do szczegółowej znajomości budowli antycznych dając dodatkowy dowód
swej erudycji.
Bardziej dyskretne aluzje do cyrkowej metafory spotykamy w poemacie
169 Szymon Marycjusz z Pilzna, O szkołach czyli akademiach, przekład A. Danysza, Wrocław
1955, s. 141.
170 S. Piskorski, Circenses celeberrimo Wierzbo dano circo... Phoebi quadrigis conmissi.., Cracoviae
1665. Rola Piskorskiego jako znawcy alegoryki barokowej musiała być znaczna, skoro według jego
projektów ikonograficznych wykonana została dekoracja malarska i stiukowa kościoła św. Anny.
Por. J. Bukowski, Kościół akademicki św. Anny. Monografia historyczna (Biblioteka krakowska nr 17,
Kraków 1900, s. 36—37).
73
scem współzawodniczenia uczonych. Miniaturzysta posunął się tak daleko,
że umieścił w obrębie cyrku figurki biegających scholarów, nadając ilustracji
urok naiwnej jednoznaczności.
Źródło akademickich «circenses» tkwi w piśmiennictwie renesansowym.
Natrafiamy na nie już w traktacie De scholiisseu academiis Szymona Marycjusza
Ryc. 43. Circus Acaclemiae (1707)
z Pilzna z r. 1551, gdzie autor posługuje się metaforą o «boisku Minerwy»
na oznaczenie terenu działalności uczonego189. Do uniwersyteckiej literatury
panegirycznej metaforę ową zaprowadził Sebastian Piskorski, dogłębny znawca
alegoryki. Pośród licznych jego panegiryków znajduje się poemat z r. 1665
chwalący uroczyste dysputacje odbywane w Akademii Poznańskiej z inicja-
tywy biskupa Szczepana Wierzbowskiego. Piskorski zatytułował swój panegi-
ryk słowami: «C.ircenses celeberrimo Wierzboviano circo... Phoebi ąuadrigis
commissi». W dalszym ciągu autor cytuje pisarzy klasycznych wypowiada-
jących się na temat igrzysk cyrkowych i przyrównuje rzymskie «circcnses» do
akademickich dysput 17°.
Piskorski nie sprecyzował, jaki konkretnie cyrk miał na myśli. Natomiast
autor miniatury, mający do czynienia z ilustracyjną wersją tematu, odwołał
się do szczegółowej znajomości budowli antycznych dając dodatkowy dowód
swej erudycji.
Bardziej dyskretne aluzje do cyrkowej metafory spotykamy w poemacie
169 Szymon Marycjusz z Pilzna, O szkołach czyli akademiach, przekład A. Danysza, Wrocław
1955, s. 141.
170 S. Piskorski, Circenses celeberrimo Wierzbo dano circo... Phoebi quadrigis conmissi.., Cracoviae
1665. Rola Piskorskiego jako znawcy alegoryki barokowej musiała być znaczna, skoro według jego
projektów ikonograficznych wykonana została dekoracja malarska i stiukowa kościoła św. Anny.
Por. J. Bukowski, Kościół akademicki św. Anny. Monografia historyczna (Biblioteka krakowska nr 17,
Kraków 1900, s. 36—37).
73