Chojecka, Ewa; Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Hrsg.]: Prace z Historii Sztuki: Dekoracja malarska ksiąg promotionum i diligentiarum Uniwersytetu Jagiellońskiego 16 - 18 wieku (3.1965)

Ryc. 46. Studnia śmierci (1678)

pola kwiatowe. Służy ona pielęgnowaniu swoistego «hortulus Academiae»,
które to pojęcie znajduje swą paralelę w średniowiecznym «hortulus conclu-
sus». Przykładem takiego «ogrodu nauki» jest akwarela z połowy w. XVIII
wyobrażająca partery kwiatowe w kształcie ornamentów w stylu tzw. rejencji.
Symboliczność tej sceny przypomina inskrypcja: «Hoc mea cura fovet»190.

W jednym tylko wypadku studnia afirmująca naukę zamienia się w symbol
pesymizmu i zwątpienia. Jest to ilustracja księgi promocyjnej z r. 1678, kiedy
w Krakowie wybucha zaraza (ryc. 46). Na karcie tego roku umieszczono

190 L. d., rkps 90, s. 548 (1752). Rośliny zraszane wodą z fontanny oznaczać miały najwidoczniej
nauki uprawiane na Uniwersytecie. Z analogicznym ujęciem spotykamy się w jednej z rycin Marc-An-
tonia Raimondi, gdzie drzewo oznacza naukę gramatyki rozwijającej umysł. Por. R. Wittkower,
«Grammatica» from Martianus Capella to Hogarth (Journal of the Warburg and Courtauld Institutes, II,
s. 82—84).

80