DOI article:
Wrabec, Jan: Czyżby nieznany obraz Bartłomieja Strobla?: Assunta z Goszczy
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.27008#0147
Jan Wra&c
Czyżby nieznany
obraz Bartłomieja Strobla?
Assunta z Goszczy
Na północno-wschodnich kresach Śląska, w pobliżu granicy z Wiel-
kopolską, położona jest niewielka miejscowość Goszcz znana głównie ze
wspaniałego niegdyś pałacu Reichenbochów (znajdującego się niestety
obecnie w ruinie) i ufundowanego przez nich ewangelickiego kościoła dwor-
skiego. Mało kto zwraca uwagę na pobliski, nieefektowny kościół parafialny
p.w. Narodzenia NPM, wzniesiony zresztą późno, bo dopiero w latach
1754-1779. W ołtarzu głównym tego kościoła, za opuszczaną przesłoną,
znajduje się obraz przedstawiający Matkę Boską (ił. 1). Wyobrażona na nim
Maria jest młodą dziewczyną o nieco zdziwionym, ale uważnym spojrzeniu
szeroko otwartych, niewinnych oczu. Odziana w luźną szatę i rozwiany
płaszcz, bosą stopą depcze głowę wijącego się pod naciskiem węża, który
opłata ziemski glob wraz z zespolonym z nim księżycem. Dość nieudolnie
namalowane ręce Madonny z trudem obejmują siedzące na prawym ramie-
niu matki Dzieciątko, trzymając jednocześnie lilię ze srebrnej blachy. Mały
Jezus ubrany w przewiązaną sznurem koszulkę, siedzi spokojnie, jakby
pozował, z rozłożonymi rączkami (ił. 2). Do prawej z nich włożono srebrne
berło, lewą dłoń przesłania lilia, którą trzyma Matka. O ile oblicze Marii jest
owalne, o wysokim czołe, zaznaczone podbródkiem, małymi ustami i dłu-
gim nosem łączącym się z regularnymi łukami brwiowymi, o tyle twarzycz-
ka dziecka ma kształt owaloidałny, przewężający się pośrodku, a czoło
wydaje się niższe. Być może jest to skutek uczesania, bo długie włosy Ma-
donny, odczesane z czoła, z widocznym przedziałkiem pośrodku, opadają
ciężko na ramiona, u Dzieciątka wiją się natomiast w puklach wokół głowy.
Ponad Marią fruwają dwa aniołki, unoszące nad nią malowaną koronę. Dwa
większe, ukazane w skrótach i - jak się zdaje - bardziej niesforne, pod-
trzymują u dołu krańce płaszcza, w który jest odziana (ił. 3 i 4). Sylwetka
Matki Boskiej odcina się wyraźnie od promieniującej za jej plecami glorii.
Suknia Marii ma kolor wyrazistej czerwieni, karminowy na granicy cyno-
bru. Plamy tego samego barwnika użyte zostały także dla ustalenia odcieni
karnacji twarzy Matki Boskiej i jej Dzieciątka oraz nagich ciał aniołków.
143
Czyżby nieznany
obraz Bartłomieja Strobla?
Assunta z Goszczy
Na północno-wschodnich kresach Śląska, w pobliżu granicy z Wiel-
kopolską, położona jest niewielka miejscowość Goszcz znana głównie ze
wspaniałego niegdyś pałacu Reichenbochów (znajdującego się niestety
obecnie w ruinie) i ufundowanego przez nich ewangelickiego kościoła dwor-
skiego. Mało kto zwraca uwagę na pobliski, nieefektowny kościół parafialny
p.w. Narodzenia NPM, wzniesiony zresztą późno, bo dopiero w latach
1754-1779. W ołtarzu głównym tego kościoła, za opuszczaną przesłoną,
znajduje się obraz przedstawiający Matkę Boską (ił. 1). Wyobrażona na nim
Maria jest młodą dziewczyną o nieco zdziwionym, ale uważnym spojrzeniu
szeroko otwartych, niewinnych oczu. Odziana w luźną szatę i rozwiany
płaszcz, bosą stopą depcze głowę wijącego się pod naciskiem węża, który
opłata ziemski glob wraz z zespolonym z nim księżycem. Dość nieudolnie
namalowane ręce Madonny z trudem obejmują siedzące na prawym ramie-
niu matki Dzieciątko, trzymając jednocześnie lilię ze srebrnej blachy. Mały
Jezus ubrany w przewiązaną sznurem koszulkę, siedzi spokojnie, jakby
pozował, z rozłożonymi rączkami (ił. 2). Do prawej z nich włożono srebrne
berło, lewą dłoń przesłania lilia, którą trzyma Matka. O ile oblicze Marii jest
owalne, o wysokim czołe, zaznaczone podbródkiem, małymi ustami i dłu-
gim nosem łączącym się z regularnymi łukami brwiowymi, o tyle twarzycz-
ka dziecka ma kształt owaloidałny, przewężający się pośrodku, a czoło
wydaje się niższe. Być może jest to skutek uczesania, bo długie włosy Ma-
donny, odczesane z czoła, z widocznym przedziałkiem pośrodku, opadają
ciężko na ramiona, u Dzieciątka wiją się natomiast w puklach wokół głowy.
Ponad Marią fruwają dwa aniołki, unoszące nad nią malowaną koronę. Dwa
większe, ukazane w skrótach i - jak się zdaje - bardziej niesforne, pod-
trzymują u dołu krańce płaszcza, w który jest odziana (ił. 3 i 4). Sylwetka
Matki Boskiej odcina się wyraźnie od promieniującej za jej plecami glorii.
Suknia Marii ma kolor wyrazistej czerwieni, karminowy na granicy cyno-
bru. Plamy tego samego barwnika użyte zostały także dla ustalenia odcieni
karnacji twarzy Matki Boskiej i jej Dzieciątka oraz nagich ciał aniołków.
143