DOI Artikel:
Chodyński, Antoni Romuald: Gdańskie kolekcje bursztynu od XVII do XIX wieku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.27009#0062
Antoni
Romuald
Chodyński
2. Jacob Theodor Klein (1685-
1759) portret nie sygnowany,
z ok. 1740 r.
IV Kentmann umieścił kamienie (lapides)24. Przyjął za Agrikolą (De natura
fossilium)2' i umieścił bursztyn w dziale obejmującym bitumen. Dzielił
bursztyn na przezroczysty i topliwy wymieniając 13 rodzajów"’, następnie
wymienił siedem rodzajów bursztynu z inkluzjami określając go mianem
„ciężarnego" i podporządkowując podział kopalnej florze i faunie przyjął
systematykę zoobotaniczną2". Osobną grupę stanowił bursztyn nieprzezro-
czysty, być może przeświecający w 11 rodzajach (gatunkach?) ze względu
24 Johannes Kentmantii, Dresdensis medici, Nomenclatura rerum fossilium, quae in Miśnia praecipue et in aliis quo-
que regionilnis inveniuntur, Tiguri [Zurych] 1565, - por.: H. Prescher, J. Heim, G. Freustadt Johannes Kentmanns
Mineralienkatalog aus dem Jahre 1565, [w:] Abhandlungen des Staatlichen Museums fur Mineralogie wid Geologie zu
Dresden, Bd 30, Leipzig 1980, s. 31.
2’ G. Agricola [właść. Georg Bauer] De natura fossilium 1546. Ubersetzt und bearbeitet von G. Freustadt und
H. Grescher, Agricolagedenk-Ausgabe, Bd IV, Berlin 1955.
""Gatunki bursztynu wg Johannesa Kentmanna z 1546 r.: 1. „Weinklarer ackstein oder bronstein" (bur-
sztyn o barwie wina). 2. „Ackstein einem Waldtglas gleich" (jasnozielony, podobny do zielonego szkła),
3. „Ein griinlicher bornstein" (jasnozielony), 4. „Ein lichtgelber ackstein" (jasnożółty), 5. „Bleichgelber ackstein"
(żółtoblady), 6. „Gelb ackstein" (czerwonożółtawy), 7. „Goldgelber ackstein" (topazowy), 8. „Rothgelber ack-
stein" (czerwonożółty), 9. „Ein hoch rot gelber bornsteyn" (hiacyntowy), 10. „Safran roth" (o barwie szafranu),
11. „Feiiwrfarbener" (chryzolitowy, zielonkawy), 12. „Carniolroth" (o barwie kameolu, czerwonawy),
13. „Granatfarben" (o barwie granatu, ciemnorubinowy), —- Johanes Kentmann, op. cit., s. 22, kolumna b
"7 Rodzaje bursztynu z inkluzjami wg Johannesa Kentmanna: 1. „Ein lauter rothgelber bornstein/darinn
ein weisser Molkendit oder fleterling" (bursztyn o barwie czerwonożółtej z białymi motylami), 2. „Darinn eine
Wasserflige" (o podobnej barwie ze skoczkami wodnymi), 3. „Darinn fliegen" (podobny z mu- chówkami),
4. „Darinn schnaacken oder mucken" (podobne z komarami), 5. „Darinn ein omeiss" (podobne z
mrówkami), 6. „Darinn ein schwarm mucken" (podobne z rojem komarów), 7. „Darinn ein ossel/oehre oder
ohrwurm" (o barwie miodowej ze stonogą), — ibidem, s. 23 kolumna a.
58
Romuald
Chodyński
2. Jacob Theodor Klein (1685-
1759) portret nie sygnowany,
z ok. 1740 r.
IV Kentmann umieścił kamienie (lapides)24. Przyjął za Agrikolą (De natura
fossilium)2' i umieścił bursztyn w dziale obejmującym bitumen. Dzielił
bursztyn na przezroczysty i topliwy wymieniając 13 rodzajów"’, następnie
wymienił siedem rodzajów bursztynu z inkluzjami określając go mianem
„ciężarnego" i podporządkowując podział kopalnej florze i faunie przyjął
systematykę zoobotaniczną2". Osobną grupę stanowił bursztyn nieprzezro-
czysty, być może przeświecający w 11 rodzajach (gatunkach?) ze względu
24 Johannes Kentmantii, Dresdensis medici, Nomenclatura rerum fossilium, quae in Miśnia praecipue et in aliis quo-
que regionilnis inveniuntur, Tiguri [Zurych] 1565, - por.: H. Prescher, J. Heim, G. Freustadt Johannes Kentmanns
Mineralienkatalog aus dem Jahre 1565, [w:] Abhandlungen des Staatlichen Museums fur Mineralogie wid Geologie zu
Dresden, Bd 30, Leipzig 1980, s. 31.
2’ G. Agricola [właść. Georg Bauer] De natura fossilium 1546. Ubersetzt und bearbeitet von G. Freustadt und
H. Grescher, Agricolagedenk-Ausgabe, Bd IV, Berlin 1955.
""Gatunki bursztynu wg Johannesa Kentmanna z 1546 r.: 1. „Weinklarer ackstein oder bronstein" (bur-
sztyn o barwie wina). 2. „Ackstein einem Waldtglas gleich" (jasnozielony, podobny do zielonego szkła),
3. „Ein griinlicher bornstein" (jasnozielony), 4. „Ein lichtgelber ackstein" (jasnożółty), 5. „Bleichgelber ackstein"
(żółtoblady), 6. „Gelb ackstein" (czerwonożółtawy), 7. „Goldgelber ackstein" (topazowy), 8. „Rothgelber ack-
stein" (czerwonożółty), 9. „Ein hoch rot gelber bornsteyn" (hiacyntowy), 10. „Safran roth" (o barwie szafranu),
11. „Feiiwrfarbener" (chryzolitowy, zielonkawy), 12. „Carniolroth" (o barwie kameolu, czerwonawy),
13. „Granatfarben" (o barwie granatu, ciemnorubinowy), —- Johanes Kentmann, op. cit., s. 22, kolumna b
"7 Rodzaje bursztynu z inkluzjami wg Johannesa Kentmanna: 1. „Ein lauter rothgelber bornstein/darinn
ein weisser Molkendit oder fleterling" (bursztyn o barwie czerwonożółtej z białymi motylami), 2. „Darinn eine
Wasserflige" (o podobnej barwie ze skoczkami wodnymi), 3. „Darinn fliegen" (podobny z mu- chówkami),
4. „Darinn schnaacken oder mucken" (podobne z komarami), 5. „Darinn ein omeiss" (podobne z
mrówkami), 6. „Darinn ein schwarm mucken" (podobne z rojem komarów), 7. „Darinn ein ossel/oehre oder
ohrwurm" (o barwie miodowej ze stonogą), — ibidem, s. 23 kolumna a.
58