Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (3.1994)

20. Misa sederowa, Niemcy 1751 r.

Lesser
Gieldziński
- kolekcjoner
judaików
i prekursor
żydowskich
muzeów
w Polsce

x 19,6 x 14,5 cm), ustawiony na profilowanej podstawie. Grube nogi stołu
obłożone zostały srebrną blachą rytą w ornament tzw. „sucharkowy". Na
ściance, na tle brązowego aksamitu, nałożona została dekoracja metalowa:
lwy z kartuszem, w otoczeniu ornamentu ze splotów roślinnych, ten sam
motyw wypełnia wysokie podwyższone zwieńczenie ścianki (il. 17). Całość
jest niezwykle dekoracyjna, emanująca nastrojem synagogalnym. W kata-
logu uznano zabytek za dzieło gdańskie, choć brak znaku miejskiego, i dato-
wano ogólnie na wiek XIX. Wydaje się, że ze względu na ornamenty:
„sucharkowy" i klasycystyczny na ściance, można zabytek datować na 1 poł.
stulecia.

Wyjątkowy jest też miniaturowy komplet składający się z Tory (wym.
24,5 x 11,5 cm) ubranej w sukienkę, filigranowej korony (wym. 10,5 x 8,7 cm)
i tasu (wym. 16,5 x 12,5 cm), datowany na wiek XIX, o proweniencji środ-
kowoeuropejskiej. Możliwe, że cały komplet używany był w domu razem
z opisaną Arką. Tas ze względu na wymiary trudno zaliczyć do minia-
turowej formy, znane bowiem są małe egzemplarze z Muzeum Histo-
rycznego miasta Krakowa. Istnieje pogląd, że składali je w bóżnicach
chłopcy, których w piątym roku życia pierwszy raz przyprowadzano do
świątyni.

181