Instytut Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]; Zakład Historii Sztuki <Danzig> [Hrsg.]: Porta Aurea: Rocznik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego (6.1999)

N. Worobjoioa

we wydanie Geschichte der Preussischen Lande, Kóniglich-polnischen Antheils
seit dem Jahr 1526 biss auf den Todt Kóniges Sigismundi 1... (Danzigk
1722-1755) Gotfryda Lengnicha. Nie zachował się na nim ekslibris, który
przynależność tę mógłby potwierdzić, ale w pierwszym tomie znajdujemy
wykaligrafowany ręką Karola Beniamina napis: „Exemplar manu. Aucto-
ris propria passim. Notatum emendatum et auctum testatur..."
Najcenniejsza księga z biblioteki Lengnicha trafiła do biblioteki uni-
wersyteckiej wraz z kolekcją biblii H. Bergmanna. Jest to Biblia (Witten-
berg 1541) w ostatecznej redakcji Marcina Lutra, z ilustracjami Lukasa
Cranacha. Na rytowanym ekslibrisie K. B. Lengnicha ręcznie dopisano „in
Danzig", chcąc zapewne dokładniej określić właściciela książki. Wśród
ksiąg zakupionych przez Morgensterna ekslibris Lengnicha sąsiaduje
często ze znakiem Beniamina Stabenau - dawnego diakona w kościele
Panny Marii, w którym Karol Beniamin był archidiakonem.
W tysiącletniej historii Gdańska związki z estońskim Tartu, dawnym
Dorpatem, wyznaczone przez losy książek przypominają wątłą nić. Prócz
druków gdańskich biblioteka w Tartu przechowuje także księgi z XVI
-XVII w., wydane w Warszawie, Krakowie, Toruniu, Poznaniu i innych
miastach, księgi należące niegdyś do słynnych bibliotek Radziwiłłów,
H. A. Gereta, T. Winklera, Ch. C. Pischera. Badanie historii i kulturowej
wartości naszego księgozbioru pozwala zamienić owe wątłe nici w mocne
i trwałe kontakty.

Tłumaczył z jęz. rosyjskiego
Dariusz Konstantynów