Jäger, Johann Wolfgang; Reuss, Johann Christoph [Hrsg.]: Disputatio Philos. ... De Scientia Futurorum Conditionatorum, Seu ut vocatur Media (Band 1) (Tübingen, 1691) [VD17 16:733265H]

tnur, ADEosciri Infa u ibi 11 te&, omniaillaquaereperiun*
turin circumstantiis & in aftioneipsa, a voiuntatcCreatalibercpr»-
ccdcntc, Hic tamen Modus cognoscendi multis non videtur suffi-
ciens ad omnimodam certitudinem Divina Providentis.
Tertius existimandi modus a praecedentibus dissidet, quo*
niam vix ullam admittit, elTe possibilem colleftionetn circumslantia*
rum, ex qua per infalhbilitatcm moralem inferatur aftus liber > sed
in omnibus fere liberisoperationibus asser it, voluntatem esse m orali-
ter & aequaliter indifferentem, Et nihil orninusconcedit, Deum:
omnia futura condrtionata cognoscere: Quatenus Aetjssima
& E mine nt i ssi ma Comprehensione superat omnes
creaturas j ac subinde comprehendit etiam liberum arbitrium cu-
iuslibet hominis aut Angeli, atque adeo etiam complcxionesomnes
non tantum possibilcs, sed etiam secundum esse futurum subhypo-
thesi; Hanc sententiam fuse exponit Molina i .part. quaest. 14,
Noslra inhocpunffo assertioests Quod licet Deus cognoscat
hominis ingenium & voluntatem, totumqueglobum omnium cir-
cum stantiarum, quae possent ad agendum impellere vel impedire; ta-
men hic modus cognoseendi est ita comparatus, ut Deus vi illius
non possit habere infallibilem cognitionem suturorum contingen-
tium oonditionatorum & in hoc nobiseum sentit Tstrretinm.
Ratio Generalis est, quia effeftus in causa cognosci non*
potest, nist secundum esse quod habet in illas sed esse 61 lis contin-
gens in causa sua proxima , etiam proxime disposita ad operan-
dum cum omnibus praerequiiitis, nonhabet essecertum St de ter-
rrsiuatum, sed indifferens, quia virtus caulae nequeestex seadiTlunt
determinata, neque ex omnibusadjun&is sufficienter determinatur;
«rgo non potest taliseffeftui lntali causa cum certitudine cognosci.
Major cum conseqnentia per se nota videtur. Minor conslat ex 0-
lim tra£latis.de esseniia causae liberae: est enim derationeejus, utpo-
sttis, omnibus praerequiiitis ad agendum adhuc maneat indifferens:
causa autem propria & proxima horum effeftuum contingentium est
causa libera. Declaratur praeteream communihoc modo, quia hsec
causaest voluntas, & in illa praecise sumpta certum est & conslans,
hoc non posse cognosci: sumo ergo omnia , quae adjunguntur vo-
iuntati, & dicuntur ita determinare illam in astu primo, ut jam
D possit