DOI Artikel:
Radojewski, Mieczysław: Organy siedemnastowieczne w kościele Bernardynów w Leżajsku
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.36970#0052
50
MIECZYSŁAW RADOJEWSKI
nich rozmieszczone są w półwieżyczkowych grupach piszczałki od
frontu.
Organ w nawie głównej wraz z dekoracją chóru muzycznego tworzy
harmonijnie ukształtowaną, monumentalną fasadę, wypełniającą zacho-
dnią ścianę po sklepienie. Na jego
strukturę składają się cztery odrębne
części: potężny prospekt przylegają-
cy do ściany (górną partią) oraz trzy
znacznie mniejsze pozytywy 3". Dwa
z nich nieco wysunięte do przodu
mieszczą się po bokach korpusu głów-
nego: trzeci — usytuowany na osi
prospektu, występuje z balustrady
chóru i wsparty jest na dwu kolum-
nach.
Prospekt. Dominujący nad ca-
łością, 15 metrowej wysokości pro-
spekt składa się z podstawy o szero-
kości 3,66 m oraz partii górnej szero-
kiej na 7,5 m i mieszczącej różnej dłu-
gości i średnicy piszczałki. Podstawa
z kolei podzielona jest na właściwy
cokół oraz ozdobniej potraktowanej
Ryc. 3. Widok organu w nawie po- części górnej, od 2/2 jej wysokości roz-
łudniowej. szerzającej się i podtrzymywanej przez
dwie nagie postacie: po lewej przez
żeńską po prawej przez męską. Posągi te (ryc. 4 i 5) opierają się na
konsolach przylegających do bocznych ścian podstawy. Na osi — dwa
otwory, z których dolny, prostokątny, wypełniony ażurową, z ukoś-
^ Prospekt jest zasadniczo tylko fasadą architektonicznie rozbudowanej, głównej
szafy organowej (B u r g m e i s t e r, op. cit., s. 6). Ze względów praktycznych będziemy
stosowali tę nazwę i do określenia bocznych ścian obudowy i całej szafy (zawierającej
podstawowe głosy).
2° Przez pozytywy należy rozumieć małe szafy organowe mieszczące z reguły tylko
piszczałki ,.wargowe". W bogatych kościołach wmontowywano taki pozytyw w balu-
stradę na osi prospektu, przy czym dzięki osobnej klawiaturze miał zastosowanie do
akompaniamentu przy śpiewie chórowym. Według wyjaśnienia p. prof. Ochałskiego, or-
ganisty katedry lubelskiej, pozytywy posiadały zasadniczo głosy o pół tonu niżej,
względnie wyżej strojone od prospektowych i były ich głosami uzupełniającymi.
MIECZYSŁAW RADOJEWSKI
nich rozmieszczone są w półwieżyczkowych grupach piszczałki od
frontu.
Organ w nawie głównej wraz z dekoracją chóru muzycznego tworzy
harmonijnie ukształtowaną, monumentalną fasadę, wypełniającą zacho-
dnią ścianę po sklepienie. Na jego
strukturę składają się cztery odrębne
części: potężny prospekt przylegają-
cy do ściany (górną partią) oraz trzy
znacznie mniejsze pozytywy 3". Dwa
z nich nieco wysunięte do przodu
mieszczą się po bokach korpusu głów-
nego: trzeci — usytuowany na osi
prospektu, występuje z balustrady
chóru i wsparty jest na dwu kolum-
nach.
Prospekt. Dominujący nad ca-
łością, 15 metrowej wysokości pro-
spekt składa się z podstawy o szero-
kości 3,66 m oraz partii górnej szero-
kiej na 7,5 m i mieszczącej różnej dłu-
gości i średnicy piszczałki. Podstawa
z kolei podzielona jest na właściwy
cokół oraz ozdobniej potraktowanej
Ryc. 3. Widok organu w nawie po- części górnej, od 2/2 jej wysokości roz-
łudniowej. szerzającej się i podtrzymywanej przez
dwie nagie postacie: po lewej przez
żeńską po prawej przez męską. Posągi te (ryc. 4 i 5) opierają się na
konsolach przylegających do bocznych ścian podstawy. Na osi — dwa
otwory, z których dolny, prostokątny, wypełniony ażurową, z ukoś-
^ Prospekt jest zasadniczo tylko fasadą architektonicznie rozbudowanej, głównej
szafy organowej (B u r g m e i s t e r, op. cit., s. 6). Ze względów praktycznych będziemy
stosowali tę nazwę i do określenia bocznych ścian obudowy i całej szafy (zawierającej
podstawowe głosy).
2° Przez pozytywy należy rozumieć małe szafy organowe mieszczące z reguły tylko
piszczałki ,.wargowe". W bogatych kościołach wmontowywano taki pozytyw w balu-
stradę na osi prospektu, przy czym dzięki osobnej klawiaturze miał zastosowanie do
akompaniamentu przy śpiewie chórowym. Według wyjaśnienia p. prof. Ochałskiego, or-
ganisty katedry lubelskiej, pozytywy posiadały zasadniczo głosy o pół tonu niżej,
względnie wyżej strojone od prospektowych i były ich głosami uzupełniającymi.