DOI article:
Baranowska, Zofia: Pałac w Starym Otwocku (z historii budowy w XVII i przebudowy w XIX stuleciu)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.14540#0272
268
ZOFIA BARANOWSKA
6. Stary Otwock, pałac, widok od pn. zach. Stan z 1978 r.
We wnętrzach zaprojektowano ozdobne podłogi na pierwszym piętrze, urządzenia sanitarne przy
alkierzu zachodnim i podział kilku pomieszczeń: na parterze pokoju przylegającego od zachodu
do jadalni, na piętrze apartamentu w trakcie drugim po stronie wschodniej oraz obu alkierzy.
W zachodnim, przedzielonym wzdłużnie miano wprowadzić korytarz, z którego prowadziły wyjścia
na taras przy elewacji ogrodowej i na nowo projektowanej logii, we wschodnim małą klatkę
schodową, obok której, na obu kondygnacjach, usytuowano łazienki. Projekt restauracji połączonej
z częściową przebudową nigdy nie został w pełni zrealizowany. Podczas prac, rozpoczętych zapewne
po 1850 г., wykonano ogniotrwały dach oraz hełmy na wieżach „przy czym mury jego i wieżyce,
gdzie były uszkodzone, zostały odrestaurowane"25. We wnętrzach położono belki pod podłogi
w salach pierwszego piętra. Prace budowlane przerwane zostały nagle w 1857 r. śmiercią Anieli
Kurtzowej26. Dobra otwockie odziedziczyły jej dzieci — Zygmunt i Zofia, nad którymi opiekę,
od czasu ich pełnoletności, sprawował ojciec. Realizacji projektu nie podjęto nigdy, prawdopodobnie
ze względów finansowych. Zadłużony majątek był w tym okresie kilkakrotnie wystawiany na
licytacje, z których wykupywali go, ratując się kolejnymi pożyczkami Towarzystwa Kredytowego
Ziemskiego, Jan, potem Zygmunt — Kurtzowie.
Pomimo iż na planach przebudowy pałacu otwockiego znajduje się podpis Sbarboriego, wydaje
się mało prawdopodobne, aby tak młody budowniczy był samodzielnym autorem tego ze znawstwem
wykonanego zadania. Zapewne wykreślał on jedynie rysunki według koncepcji Henryka Marconiego27.
którego talent i wiedza historyczna pozwalały na tak umiejętne rozwiązanie niełatwego projektu.
Dla Marconiego, biegle projektującego we wszystkich stylach28, wartości artystyczne pałacu były
25 Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, syg. Dr J. В., t. VII, 1886, s. 766.
26 Księgi hipoteczne..., syg. 575 (brak paginacji).
27 W 1850 r. Marconi projektował dla Kurtza bazar z oficynami przy ul. Granicznej w Warszawie. Rysunki
projektowe straganów w tymże bazarze sygnował Jan Sbarbori. Patrz: T. Jaroszewski, A. Rottermund, Katalog
rysunków architektonicznych Henryka i Leandra Marconich, Warszawa 1977, s. 76, 77.
28 Ibid., s. 12.
ZOFIA BARANOWSKA
6. Stary Otwock, pałac, widok od pn. zach. Stan z 1978 r.
We wnętrzach zaprojektowano ozdobne podłogi na pierwszym piętrze, urządzenia sanitarne przy
alkierzu zachodnim i podział kilku pomieszczeń: na parterze pokoju przylegającego od zachodu
do jadalni, na piętrze apartamentu w trakcie drugim po stronie wschodniej oraz obu alkierzy.
W zachodnim, przedzielonym wzdłużnie miano wprowadzić korytarz, z którego prowadziły wyjścia
na taras przy elewacji ogrodowej i na nowo projektowanej logii, we wschodnim małą klatkę
schodową, obok której, na obu kondygnacjach, usytuowano łazienki. Projekt restauracji połączonej
z częściową przebudową nigdy nie został w pełni zrealizowany. Podczas prac, rozpoczętych zapewne
po 1850 г., wykonano ogniotrwały dach oraz hełmy na wieżach „przy czym mury jego i wieżyce,
gdzie były uszkodzone, zostały odrestaurowane"25. We wnętrzach położono belki pod podłogi
w salach pierwszego piętra. Prace budowlane przerwane zostały nagle w 1857 r. śmiercią Anieli
Kurtzowej26. Dobra otwockie odziedziczyły jej dzieci — Zygmunt i Zofia, nad którymi opiekę,
od czasu ich pełnoletności, sprawował ojciec. Realizacji projektu nie podjęto nigdy, prawdopodobnie
ze względów finansowych. Zadłużony majątek był w tym okresie kilkakrotnie wystawiany na
licytacje, z których wykupywali go, ratując się kolejnymi pożyczkami Towarzystwa Kredytowego
Ziemskiego, Jan, potem Zygmunt — Kurtzowie.
Pomimo iż na planach przebudowy pałacu otwockiego znajduje się podpis Sbarboriego, wydaje
się mało prawdopodobne, aby tak młody budowniczy był samodzielnym autorem tego ze znawstwem
wykonanego zadania. Zapewne wykreślał on jedynie rysunki według koncepcji Henryka Marconiego27.
którego talent i wiedza historyczna pozwalały na tak umiejętne rozwiązanie niełatwego projektu.
Dla Marconiego, biegle projektującego we wszystkich stylach28, wartości artystyczne pałacu były
25 Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, syg. Dr J. В., t. VII, 1886, s. 766.
26 Księgi hipoteczne..., syg. 575 (brak paginacji).
27 W 1850 r. Marconi projektował dla Kurtza bazar z oficynami przy ul. Granicznej w Warszawie. Rysunki
projektowe straganów w tymże bazarze sygnował Jan Sbarbori. Patrz: T. Jaroszewski, A. Rottermund, Katalog
rysunków architektonicznych Henryka i Leandra Marconich, Warszawa 1977, s. 76, 77.
28 Ibid., s. 12.