Rocznik Historii Sztuki (21.1995)

WIZERUNKI MADONNY ŁASKAWEJ W SZTUCE POLSKIEJ

293

34. Warszawa. Kościół Dominikanów. Rzeźba Najświętszej Marii Panny

Łaskawej (3 ćw. XVIII w.)

nasuwać się pytanie czy rzeczywiście stworzona była - jak wynika z dotychczasowej historiografii - dla
dominikanów, co stanowiłoby pewien ewenement, nawet zważywszy na maryjne tradycje Zakonu Kaznodziej-
skiego192. Może jednak pierwotnie był to po prostu pijarski feretron?

Niejednokrotnie czynione były próby wyraźnego podkreślenia roli pijarskich świątyń jako sanktuariów
maryjnych (niezależnie od tytulatury kościoła). Swoista porta triumfalis stworzona w Warszawie nie została
już - o ile wiadomo - powtórzona w żadnym innym pijarskim przybytku. Niejednokrotnie jednak statua Matki
Bożej Łaskawej pojawiała się przed kościołem, na tle fasady. Tak było w Chełmie Lubelskim, gdzie figura,
ufundowana w roku 1753 przez Mariannę z Radzimińskich Wolską, podsędkową chełmską, została umie-
szczona na wyniosłym, architektonicznym cokole (il. 35)193. Tak było w Lubieszowie, gdzie w roku 1766

1 2 „Najświętsza Maria Panna jest - stwierdzał w poł. XVIII w. przeor konwentu wileńskiego dominikanów - Matką Zakonu
Kaznodziejskiego" - J.T.G. S z y mak, Prerogatywa Zakonu Kaznodziejskiego z faworów, łask i dobrodziejstw osobliwszych sobie
od swej Matki i opiekunki, nieba i ziemi Królowej Ss. Marii Panny dotąd świadczonych, z kronik domowych zebrana, krótkim ich
natrąceniem... światowi sarmackiemu... objawiona, [Wilno] 1755, s. 1.

193 KZS, t. VIII, z. 5, op.cit, s. 11.