DOI Artikel:
Kozakowska-Zaucha, Urszula: Kogóż tam nie było? Karykatury Kazimierza Sichulskiego z restauracji Stanisława Karpowicza w Zakopanem
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45167#0136
KOGÓŻ TAM NIE BYŁO? KARYKATURY KAZIMIERZA SICHULSKIEGO...
135
16. Kazimierz Sichulski,
Stanisław Przybyszewski, 1915,
akwarela, pastel, kredka, ołówek, papier
naklejony na tekturę, 99 x 68,5 cm,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
17. Kazimierz Sichulski,
Władysław Bełina-Prażmowski, 1915,
akwarela, pastel, ołówek, tektura,
90,5 > 63,5 cm, Zakopane,
Muzeum Tatrzańskie
18. Kazimierz Sichulski,
Józef Piłsudski, 1915, akwarela,
kredka, papier naklejony
na tekturę, 90,5 x 64 cm,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
zawsze do niesienia życia i mienia dla ojczyzny”74 (il. 17). Natomiast portret Piłsudskiego jest jedyną
kompozycją w kolekcji Karpowicza, która nie ma charakteru prześmiewczego. Sichulski, wielki admirator
Józefa Piłsudskiego, stworzył nie karykaturę, lecz portret alegoryczny przyszłego Marszałka, dumnego
i niezłomnego, w pozie, jak zauważa Danuta Muszanka, Batorego75, z szablą będącą symbolem walki.
Wodzowi towarzyszą symboliczne postacie, bohaterowie obrazów Jana Matejki: Stańczyk, który przypo-
mina o polskich błędach przeszłości, i Wernyhora wieszczący odrodzenie Polski (il. 18). Piłsudski bywał
w Zakopanem kilkakrotnie: na przełomie lat 1904/1905 oraz na początku 1909 dla poprawienia zdrowia
(wówczas spotykał się między innymi ze Stefanem Żeromskim), a także w 1912 r. na konferencji, na
której powołano Polski Sztab Wojskowy, mający na celu gromadzenie funduszy na działalność wojskową
(wtedy wypowiedział znamienne słowa: „Polska powinna pamiętać o mieczu”).
Swoistą „serię” tworzą cztery karykatury zakomponowane jako figury karciane. Inspiracją do zasto-
sowania takiego oryginalnego ujęcia były dla Sichulskiego partie brydża rozgrywane niemal codziennie
w tak zwanej sali karykatur restauracji Karpowicza. Zazwyczaj grali Jan Kasprowicz, Władysław Kozicki,
nieznany z imienia Madejski (ze Lwowa), Tymon Niesiołowski oraz, jako „kibic”, Władysław Jarocki. Trzy
karykatury Sichulski wykonał w 1915 r. Na króla kier wybrał Jana Kasprowicza76, którego już raz spor-
tretował w 1914 r. Tu przedstawił go w królewskim stroju koronacyjnym trzymającego w ręku niczym
berło - pióro. Waletem karo został Władysław Kozicki (1879-1936)77 literat, publicysta, redaktor „Słowa
Polskiego”, historyk sztuki, poeta, dramaturg, recenzent teatralny i krytyk sztuki, profesor Uniwersytetu im.
Jana Kazimierza we Lwowie. Kozicki-walet karo trzyma w ręce pędzel. Jako waleta trefl, wystrojonego
w niemal królewskie futra i z pędzlem w ręce, Sichulski wyobraził zięcia Kasprowicza Władysława
Jarockiego (1879-1965)78, malarza, rysownika, rektora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jarocki bywał
na Podhalu od 1911 r., malował w Witowie, Chochołowie, Poroninie, na Harendzie. W 1916 r. dołączyła
74 Katalog karykatur Kazimierza Sichulskiego..., s. 7.
75 Muszanka, op. cit., s. 120.
76 Kazimierz Sichulski, Kasprowicz jako król kier, 1915, akwarela, kredka, ołówek, tektura, 91,5 x 64 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1780.
77 Kazimierz Sichulski, Kozicki jako walet karo, 1915, akwarela, pastel, ołówek, tektura, 103,5 x 74 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1781.
78 Kazimierz Sichulski, Jarocki jako walet trefl, 1915, akwarela, ołówek, tektura, 103 x 74 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”, Zakopane,
Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1783.
135
16. Kazimierz Sichulski,
Stanisław Przybyszewski, 1915,
akwarela, pastel, kredka, ołówek, papier
naklejony na tekturę, 99 x 68,5 cm,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
17. Kazimierz Sichulski,
Władysław Bełina-Prażmowski, 1915,
akwarela, pastel, ołówek, tektura,
90,5 > 63,5 cm, Zakopane,
Muzeum Tatrzańskie
18. Kazimierz Sichulski,
Józef Piłsudski, 1915, akwarela,
kredka, papier naklejony
na tekturę, 90,5 x 64 cm,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
zawsze do niesienia życia i mienia dla ojczyzny”74 (il. 17). Natomiast portret Piłsudskiego jest jedyną
kompozycją w kolekcji Karpowicza, która nie ma charakteru prześmiewczego. Sichulski, wielki admirator
Józefa Piłsudskiego, stworzył nie karykaturę, lecz portret alegoryczny przyszłego Marszałka, dumnego
i niezłomnego, w pozie, jak zauważa Danuta Muszanka, Batorego75, z szablą będącą symbolem walki.
Wodzowi towarzyszą symboliczne postacie, bohaterowie obrazów Jana Matejki: Stańczyk, który przypo-
mina o polskich błędach przeszłości, i Wernyhora wieszczący odrodzenie Polski (il. 18). Piłsudski bywał
w Zakopanem kilkakrotnie: na przełomie lat 1904/1905 oraz na początku 1909 dla poprawienia zdrowia
(wówczas spotykał się między innymi ze Stefanem Żeromskim), a także w 1912 r. na konferencji, na
której powołano Polski Sztab Wojskowy, mający na celu gromadzenie funduszy na działalność wojskową
(wtedy wypowiedział znamienne słowa: „Polska powinna pamiętać o mieczu”).
Swoistą „serię” tworzą cztery karykatury zakomponowane jako figury karciane. Inspiracją do zasto-
sowania takiego oryginalnego ujęcia były dla Sichulskiego partie brydża rozgrywane niemal codziennie
w tak zwanej sali karykatur restauracji Karpowicza. Zazwyczaj grali Jan Kasprowicz, Władysław Kozicki,
nieznany z imienia Madejski (ze Lwowa), Tymon Niesiołowski oraz, jako „kibic”, Władysław Jarocki. Trzy
karykatury Sichulski wykonał w 1915 r. Na króla kier wybrał Jana Kasprowicza76, którego już raz spor-
tretował w 1914 r. Tu przedstawił go w królewskim stroju koronacyjnym trzymającego w ręku niczym
berło - pióro. Waletem karo został Władysław Kozicki (1879-1936)77 literat, publicysta, redaktor „Słowa
Polskiego”, historyk sztuki, poeta, dramaturg, recenzent teatralny i krytyk sztuki, profesor Uniwersytetu im.
Jana Kazimierza we Lwowie. Kozicki-walet karo trzyma w ręce pędzel. Jako waleta trefl, wystrojonego
w niemal królewskie futra i z pędzlem w ręce, Sichulski wyobraził zięcia Kasprowicza Władysława
Jarockiego (1879-1965)78, malarza, rysownika, rektora krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jarocki bywał
na Podhalu od 1911 r., malował w Witowie, Chochołowie, Poroninie, na Harendzie. W 1916 r. dołączyła
74 Katalog karykatur Kazimierza Sichulskiego..., s. 7.
75 Muszanka, op. cit., s. 120.
76 Kazimierz Sichulski, Kasprowicz jako król kier, 1915, akwarela, kredka, ołówek, tektura, 91,5 x 64 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1780.
77 Kazimierz Sichulski, Kozicki jako walet karo, 1915, akwarela, pastel, ołówek, tektura, 103,5 x 74 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1781.
78 Kazimierz Sichulski, Jarocki jako walet trefl, 1915, akwarela, ołówek, tektura, 103 x 74 cm, sygn. p.g.: „Sich/915”, Zakopane,
Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1783.