DOI Artikel:
Kozakowska-Zaucha, Urszula: Kogóż tam nie było? Karykatury Kazimierza Sichulskiego z restauracji Stanisława Karpowicza w Zakopanem
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.45167#0139
138
URSZULA KOZAKOWSKA-ZAUCHA
23. Kazimierz Sichulski, Ferdynand Hoesick, 1916,
akwarela, pastel, kredka, ołówek, papier naklejony
na tekturę, 89 x 63 cm, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
24. Kazimierz Sichulski, Ferdynand Feldman, 1916,
akwarela, pastel, kredka, papier naklejony na tekturę,
89 x 63 cm, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
że porcja białej kawy kosztuje u niego półtorej korony, kawałek bułki czterdzieści halerzy, kawałek masła
tyleż85. Słowa te mogą stanowić komentarz do jego karykatury - chudy zblazowany dekadent, wystrojony
w niebieski garnitur, siedzi przy suto zastawionym stole. W obłoku dymu papierosowego widać napis:
Baeczna \ prósz'pana rzecz (ił. 23).
Bezwzględnej karykatury doczekał się Ferdynand Feldman (1862-1919)86, aktor, przed wojną związany
z lwowską sceną, który zasłynął jako odtwórca roli Napoleona w sztuce Madame Sans-Gène. Sichulski
przedstawił aktora jako stojącego na stołku starego mężczyznę, niskiego, krzywonogiego, do pasa nagiego,
w za dużych spodniach, czarnych pończochach, w fantazyjnych butach z kokardami, z bicorne, charak-
terystycznym nakryciem głowy Napoleona, w ręce (il. 24).
Wśród gości restauracji Karpowicza byli też politycy. Nie mogło więc zabraknąć wizerunku znaczą-
cego polityka i przywódcy Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, wiceprzewodniczącego Naczelnego
Komitetu Narodowego w czasie I wojny światowej, zwolennika Józefa Piłsudskiego, Ignacego Daszyń-
skiego ( 1866-1936)87. W karykaturze Sichulskiego jest ukazany jako nędzny mizerak z szablą u boku
i czerwonym sztandarem pod pachą (il. 25). Portret ten poetycko zinterpretował Bieder:
Gdybym mógł - tobym szlachtę całą z Polski wygryzł.
Tygiys niegdyś zażarty, dziś wypchany tygrys,
Czasu wojny lojalny byłem, byłem cacy,
Jam wróg wojny, nieśmiertelny - Daszyński Ignacy.
Pocóż mię o zasługi dla Ojczyzny pytasz,
Mojem dziełem jest przecież do Gdańska korytarz88.
Politykiem zdecydowanie opowiadającym się po stronie państw centralnych, niewierzącym w moż-
liwość powstania Polski bez pomocy innych państw był profesor prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim,
redaktor „Czasu”, neokonserwatysta Władysław Leopold Jaworski (1865-1930)89. Proaustriacki patriotyzm
Jaworskiego, prezesa Naczelnego Komitetu Narodowego, ujął Sichulski w dosadnej karykaturze, w której
różne barwy, emblematy, odznaki narodowe mieszają się wzajemnie. Bohater, starszy mężczyzna, we fraku,
85 Hoesick, List X. Zakopane..., s. 632-633.
86 Kazimierz Sichulski, Ferdynand Feldman, 1916, akwarela, pastel, kredka, papier naklejony na tekturę, 89 x 63 cm, sygn. l.d.:
„Sich916”, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1773.
87 Kazimierz Sichulski, Ignacy Daszyński, 1916, akwarela, pastel, kredka, ołówek, tektura, 89 x 63 cm, sygn. p.g.: „Sich916”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1771.
88 Solski, Z pamiątek wojny..., s. 39.
89 Kazimierz Sichulski, Władysław Leopold Jaworski, 1916, pastel, akwarela, kredka, tektura, 94 * 64 cm, sygn. p.d.: „Sich 916”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1779.
URSZULA KOZAKOWSKA-ZAUCHA
23. Kazimierz Sichulski, Ferdynand Hoesick, 1916,
akwarela, pastel, kredka, ołówek, papier naklejony
na tekturę, 89 x 63 cm, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
24. Kazimierz Sichulski, Ferdynand Feldman, 1916,
akwarela, pastel, kredka, papier naklejony na tekturę,
89 x 63 cm, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie
że porcja białej kawy kosztuje u niego półtorej korony, kawałek bułki czterdzieści halerzy, kawałek masła
tyleż85. Słowa te mogą stanowić komentarz do jego karykatury - chudy zblazowany dekadent, wystrojony
w niebieski garnitur, siedzi przy suto zastawionym stole. W obłoku dymu papierosowego widać napis:
Baeczna \ prósz'pana rzecz (ił. 23).
Bezwzględnej karykatury doczekał się Ferdynand Feldman (1862-1919)86, aktor, przed wojną związany
z lwowską sceną, który zasłynął jako odtwórca roli Napoleona w sztuce Madame Sans-Gène. Sichulski
przedstawił aktora jako stojącego na stołku starego mężczyznę, niskiego, krzywonogiego, do pasa nagiego,
w za dużych spodniach, czarnych pończochach, w fantazyjnych butach z kokardami, z bicorne, charak-
terystycznym nakryciem głowy Napoleona, w ręce (il. 24).
Wśród gości restauracji Karpowicza byli też politycy. Nie mogło więc zabraknąć wizerunku znaczą-
cego polityka i przywódcy Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej, wiceprzewodniczącego Naczelnego
Komitetu Narodowego w czasie I wojny światowej, zwolennika Józefa Piłsudskiego, Ignacego Daszyń-
skiego ( 1866-1936)87. W karykaturze Sichulskiego jest ukazany jako nędzny mizerak z szablą u boku
i czerwonym sztandarem pod pachą (il. 25). Portret ten poetycko zinterpretował Bieder:
Gdybym mógł - tobym szlachtę całą z Polski wygryzł.
Tygiys niegdyś zażarty, dziś wypchany tygrys,
Czasu wojny lojalny byłem, byłem cacy,
Jam wróg wojny, nieśmiertelny - Daszyński Ignacy.
Pocóż mię o zasługi dla Ojczyzny pytasz,
Mojem dziełem jest przecież do Gdańska korytarz88.
Politykiem zdecydowanie opowiadającym się po stronie państw centralnych, niewierzącym w moż-
liwość powstania Polski bez pomocy innych państw był profesor prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim,
redaktor „Czasu”, neokonserwatysta Władysław Leopold Jaworski (1865-1930)89. Proaustriacki patriotyzm
Jaworskiego, prezesa Naczelnego Komitetu Narodowego, ujął Sichulski w dosadnej karykaturze, w której
różne barwy, emblematy, odznaki narodowe mieszają się wzajemnie. Bohater, starszy mężczyzna, we fraku,
85 Hoesick, List X. Zakopane..., s. 632-633.
86 Kazimierz Sichulski, Ferdynand Feldman, 1916, akwarela, pastel, kredka, papier naklejony na tekturę, 89 x 63 cm, sygn. l.d.:
„Sich916”, Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1773.
87 Kazimierz Sichulski, Ignacy Daszyński, 1916, akwarela, pastel, kredka, ołówek, tektura, 89 x 63 cm, sygn. p.g.: „Sich916”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1771.
88 Solski, Z pamiątek wojny..., s. 39.
89 Kazimierz Sichulski, Władysław Leopold Jaworski, 1916, pastel, akwarela, kredka, tektura, 94 * 64 cm, sygn. p.d.: „Sich 916”,
Zakopane, Muzeum Tatrzańskie, nr inw. S/1779.