DOI Artikel:
Ziejka, Franciszek: Wspomnienie o prof. Zdzisławie Żygulskim jun. (18.08.1921-14.05.2015)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.47327#0016
14
Franciszek Ziejka
rezonans poza granicami Polski: o Lisowczyku Rembrandta („Biuletyn Historii Sztuki”
1964, R. XXVI, nr 2), o Damie z gronostajem Leonarda da Vinci (StyZ ubioru i wę-
zły Leonarda, „Biuletyn Historii Sztuki” 1969, R. XXXI, nr 1) czy o Bitwie pod Orszą
(„Rocznik Historii Sztuki” 1981, t. XII).
Główny trzon dorobku naukowego Profesora stanowią jednak prace bronioznaw-
cze. Nie sposób przywołać tu wszystkich, wymienimy tylko przykładowe: Broń w daw-
nej Polsce na tle uzbrojenia Europy i bliskiego Wschodu (1975), Stara broń w zbiorach
polskich (1982), Broń wodzów i żołnierzy (2003). Do tego kręgu zainteresowań należą
także dwa inne ważne tomy: Broń wschodnia. Turcja, Persja, Indie, Japonia (1983)
oraz Broń starożytna. Grecja, Rzym, Galia, Germania (1998). Muzealnicy pamiętają
o ważnych dla ich warsztatu badawczego pracach z zakresu kostiumologii i rzemiosła
artystycznego oraz książce Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa (1982). Z naj-
głębszej fascynacji Profesora zrodziły się natomiast rozprawy o sztuce Wschodu -
fascynacji zainicjowanej powierzoną Mu przez polskie Ministerstwo Kultury i Sztuki
misją stworzenia w Stambule Muzeum Adama Mickiewicza. Zadanie zostało zrealizo-
wane, dając młodemu krakowskiemu muzealnikowi okazję do „wkroczenia” w świat
Orientu, odwiedzanego później podczas licznych podróży do Uzbekistanu, Maroka,
Egiptu, Algierii, Jordanii, a także Hiszpanii i Portugalii - wszędzie tam, gdzie ślady
sztuki islamskiego Wschodu są trwale zachowane. Podróże te stały się zaczynem jego
wspaniałych dzieł: Sztuka turecka (1988), Sztuka islamu w zbiorach polskich (1989),
Sztuka perska (2002), Sztuka mauretańska i jej echa w Polsce (2005), w końcu piękne-
go tomu Światła Stambułu (1999).
Prace te, skierowane nie tylko do specjalistów, ale i do szerszego grona odbiorców,
stanowią ukoronowanie pięknego życia Profesora. Ale był on nie tylko autorem prac
naukowych o nieprzemijającej wartości. Był przede wszystkim człowiekiem, którego
cechowała wyjątkowa pogoda ducha, który był zawsze życzliwy dla innych, który -
co podkreślają jego przyjaciele - umiał pięknie radować się życiem. Nierozerwalny
splot wszystkich swych zdolności wyjaśniał w ogłoszonych w roku 1992 Notach auto-
biograficznych, w których pisał: „Kiedy dziś myślę o profesji uczonego, sądzę, że jest
ona wprawiana w ruch dzięki niezaspokojonej ciekawości świata i w wyniku ciągłego
zadawania pytań, na które szuka się odpowiedzi. [...] Ta praca sama sobą się żywi
i sama siebie nagradza. I jeszcze jedno: ta praca wymaga trwałego śladu i przeka-
zywania wiedzy następcom” {Spotkania na ścieżkach nauki. Noty autobiograficzne,
„Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie” 1992, t. VII, s. 41). Słowa te
znalazły wierne odbicie w pracy badawczej i w życiu Profesora, którego cechowała
daleko posunięta - wymagana przezeń od uczonego - nieograniczoność i bez-
interesowność. Mając w pamięci piękny żywot Profesora Żygulskiego, 14 maja
2015 roku pożegnaliśmy człowieka, który dobrze zasłużył się i nauce, i ojczyźnie.
Franciszek Ziejka
rezonans poza granicami Polski: o Lisowczyku Rembrandta („Biuletyn Historii Sztuki”
1964, R. XXVI, nr 2), o Damie z gronostajem Leonarda da Vinci (StyZ ubioru i wę-
zły Leonarda, „Biuletyn Historii Sztuki” 1969, R. XXXI, nr 1) czy o Bitwie pod Orszą
(„Rocznik Historii Sztuki” 1981, t. XII).
Główny trzon dorobku naukowego Profesora stanowią jednak prace bronioznaw-
cze. Nie sposób przywołać tu wszystkich, wymienimy tylko przykładowe: Broń w daw-
nej Polsce na tle uzbrojenia Europy i bliskiego Wschodu (1975), Stara broń w zbiorach
polskich (1982), Broń wodzów i żołnierzy (2003). Do tego kręgu zainteresowań należą
także dwa inne ważne tomy: Broń wschodnia. Turcja, Persja, Indie, Japonia (1983)
oraz Broń starożytna. Grecja, Rzym, Galia, Germania (1998). Muzealnicy pamiętają
o ważnych dla ich warsztatu badawczego pracach z zakresu kostiumologii i rzemiosła
artystycznego oraz książce Muzea na świecie. Wstęp do muzealnictwa (1982). Z naj-
głębszej fascynacji Profesora zrodziły się natomiast rozprawy o sztuce Wschodu -
fascynacji zainicjowanej powierzoną Mu przez polskie Ministerstwo Kultury i Sztuki
misją stworzenia w Stambule Muzeum Adama Mickiewicza. Zadanie zostało zrealizo-
wane, dając młodemu krakowskiemu muzealnikowi okazję do „wkroczenia” w świat
Orientu, odwiedzanego później podczas licznych podróży do Uzbekistanu, Maroka,
Egiptu, Algierii, Jordanii, a także Hiszpanii i Portugalii - wszędzie tam, gdzie ślady
sztuki islamskiego Wschodu są trwale zachowane. Podróże te stały się zaczynem jego
wspaniałych dzieł: Sztuka turecka (1988), Sztuka islamu w zbiorach polskich (1989),
Sztuka perska (2002), Sztuka mauretańska i jej echa w Polsce (2005), w końcu piękne-
go tomu Światła Stambułu (1999).
Prace te, skierowane nie tylko do specjalistów, ale i do szerszego grona odbiorców,
stanowią ukoronowanie pięknego życia Profesora. Ale był on nie tylko autorem prac
naukowych o nieprzemijającej wartości. Był przede wszystkim człowiekiem, którego
cechowała wyjątkowa pogoda ducha, który był zawsze życzliwy dla innych, który -
co podkreślają jego przyjaciele - umiał pięknie radować się życiem. Nierozerwalny
splot wszystkich swych zdolności wyjaśniał w ogłoszonych w roku 1992 Notach auto-
biograficznych, w których pisał: „Kiedy dziś myślę o profesji uczonego, sądzę, że jest
ona wprawiana w ruch dzięki niezaspokojonej ciekawości świata i w wyniku ciągłego
zadawania pytań, na które szuka się odpowiedzi. [...] Ta praca sama sobą się żywi
i sama siebie nagradza. I jeszcze jedno: ta praca wymaga trwałego śladu i przeka-
zywania wiedzy następcom” {Spotkania na ścieżkach nauki. Noty autobiograficzne,
„Materiały Muzeum Wnętrz Zabytkowych w Pszczynie” 1992, t. VII, s. 41). Słowa te
znalazły wierne odbicie w pracy badawczej i w życiu Profesora, którego cechowała
daleko posunięta - wymagana przezeń od uczonego - nieograniczoność i bez-
interesowność. Mając w pamięci piękny żywot Profesora Żygulskiego, 14 maja
2015 roku pożegnaliśmy człowieka, który dobrze zasłużył się i nauce, i ojczyźnie.