DOI issue:
Recenzje / Reviews
DOI article:Gancewski, Mateusz Piotr: [Rezension von: Henryk Kocój, Dyplomaci sascy o powstaniu listopadowym]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.47327#0340
338
Mateusz Piotr Gancewski
Spośród rzeczonych depesz 27 jest autorstwa Hansa Heinricha Kónneritza, jedna zaś
wyszła spod pióra innego posła saskiego - de Riviere’a.
Należy zaznaczyć, że Kónneritz nie poświęcał w swoich depeszach tyle miejsca
sprawom polskim, ile wcześniej wzmiankowani posłowie, co miało oczywiście zwią-
zek z dużo większym zainteresowaniem Francji sprawami Belgii i Holandii niż losami
polskiego powstania. Niemniej jednak listy Kónneritza są z pewnością cennym źró-
dłem do lepszego poznania stosunku Francji do polskiej insurekcji, a także powiąza-
nych z polskim powstaniem relacji francusko-rosyjskich w tamtym okresie.
W raporcie z 11 stycznia poseł saski donosił, iż wieść o wybuchu powstania spotkała
się z całkowitym niezrozumieniem francuskich czynników rządowych. Francja - jak
donosił - pragnęła w tamtym czasie pokoju, o czym zapewniał ambasadorów innych
państw w Paryżu król Ludwik Filip I. Niemniej jednak w późniejszym okresie (depe-
sza z 7 marca), analizując sytuację międzynarodową, reprezentant Saksonii dopusz-
czał możliwość wybuchu wojny rosyjsko-francuskiej. Według jego prognoz w przy-
padku wojny Austria pozostałaby neutralna, Anglia zaś - twierdził - była wówczas
zbyt zajęta reformami wewnętrznymi, by bliżej interesować się sytuacją polityczną
w Europie. Trzeba jednak podkreślić, iż przedstawiciel Drezna informował również
Minckwitza, że Francja i Anglia przypominały carowi o postanowieniach kongresu
wiedeńskiego i sprzeciwiały się inkorporacji Królestwa do Rosji (depesza z 26 marca).
Wdepeszyz21kwietniaKónneritzoceniłdotychczasowystosunekFrancjidopowsta-
nia polskiego, wskazując na brak większego zainteresowania rządu francuskiego kwe-
stią polską. Jak jednak zaznaczał-zapewne mając na myśli wzrost propolskich sympatii
społeczeństwa francuskiego-Francja będzie jednak w końcu musiała zająć stanowisko
w sprawie polskiej insurekcji. Dopiero w depeszy z 10 lipca poseł saski zauważył tę zmia-
nę, której wyrazem było spotkanie (9 czerwca) ministra spraw zagranicznych Francji
Horacea Sebastianiego z polskimi przedstawicielami w Paryżu - Karolem Kniaziewi-
czem i Ludwikiem Platerem. Reprezentant Saksonii bardzo dokładnie opisał to spo-
tkanie, ukazując mglistość obietnic Sebastianiego, a także usilne, acz bezskuteczne
starania Platera o uzyskanie od francuskiego ministra konkretnych informacji doty-
czących formy pomocy, jakiej może udzielić walczącej Polsce monarchia francuska.
Bardzo ciekawa jest również relacja z 19 lipca, w której Kónneritz podawał prze-
bieg swojej rozmowy z ambasadorem Rosji w Paryżu Carlem Adreą Pozzo di Borgo.
Według tej depeszy poseł rosyjski miał prosić reprezentanta Saksonii, aby postarał się
on przekonać misję polską w Paryżu, że Francuzi, mimo swych obietnic, w rzeczywi-
stości nie są w stanie pomóc Polakom. Jak zaznaczał Pozzo di Borgo, każda próba me-
diacji zostanie przez cara odrzucona, natomiast w przypadku wszczęcia przez Francję
wojny doszłoby do wkroczenia armii pruskiej i austriackiej na ziemie polskie. W tej
sytuacji - dowodził - jedynym rozsądnym dla Polaków wyjściem miało być odwoła-
nie detronizacji cara i zdanie się na jego łaskę.
Już po upadku powstania poseł saski zauważył pogorszenie się stosunków rosyjsko-
-francuskich, na co miały wpływ starania Francji o wspólną mediację mocarstw (Francji,
Anglii, Prus i Austrii) w konflikcie polsko-rosyjskim (depesze z 10 i 26 listopada).
Mateusz Piotr Gancewski
Spośród rzeczonych depesz 27 jest autorstwa Hansa Heinricha Kónneritza, jedna zaś
wyszła spod pióra innego posła saskiego - de Riviere’a.
Należy zaznaczyć, że Kónneritz nie poświęcał w swoich depeszach tyle miejsca
sprawom polskim, ile wcześniej wzmiankowani posłowie, co miało oczywiście zwią-
zek z dużo większym zainteresowaniem Francji sprawami Belgii i Holandii niż losami
polskiego powstania. Niemniej jednak listy Kónneritza są z pewnością cennym źró-
dłem do lepszego poznania stosunku Francji do polskiej insurekcji, a także powiąza-
nych z polskim powstaniem relacji francusko-rosyjskich w tamtym okresie.
W raporcie z 11 stycznia poseł saski donosił, iż wieść o wybuchu powstania spotkała
się z całkowitym niezrozumieniem francuskich czynników rządowych. Francja - jak
donosił - pragnęła w tamtym czasie pokoju, o czym zapewniał ambasadorów innych
państw w Paryżu król Ludwik Filip I. Niemniej jednak w późniejszym okresie (depe-
sza z 7 marca), analizując sytuację międzynarodową, reprezentant Saksonii dopusz-
czał możliwość wybuchu wojny rosyjsko-francuskiej. Według jego prognoz w przy-
padku wojny Austria pozostałaby neutralna, Anglia zaś - twierdził - była wówczas
zbyt zajęta reformami wewnętrznymi, by bliżej interesować się sytuacją polityczną
w Europie. Trzeba jednak podkreślić, iż przedstawiciel Drezna informował również
Minckwitza, że Francja i Anglia przypominały carowi o postanowieniach kongresu
wiedeńskiego i sprzeciwiały się inkorporacji Królestwa do Rosji (depesza z 26 marca).
Wdepeszyz21kwietniaKónneritzoceniłdotychczasowystosunekFrancjidopowsta-
nia polskiego, wskazując na brak większego zainteresowania rządu francuskiego kwe-
stią polską. Jak jednak zaznaczał-zapewne mając na myśli wzrost propolskich sympatii
społeczeństwa francuskiego-Francja będzie jednak w końcu musiała zająć stanowisko
w sprawie polskiej insurekcji. Dopiero w depeszy z 10 lipca poseł saski zauważył tę zmia-
nę, której wyrazem było spotkanie (9 czerwca) ministra spraw zagranicznych Francji
Horacea Sebastianiego z polskimi przedstawicielami w Paryżu - Karolem Kniaziewi-
czem i Ludwikiem Platerem. Reprezentant Saksonii bardzo dokładnie opisał to spo-
tkanie, ukazując mglistość obietnic Sebastianiego, a także usilne, acz bezskuteczne
starania Platera o uzyskanie od francuskiego ministra konkretnych informacji doty-
czących formy pomocy, jakiej może udzielić walczącej Polsce monarchia francuska.
Bardzo ciekawa jest również relacja z 19 lipca, w której Kónneritz podawał prze-
bieg swojej rozmowy z ambasadorem Rosji w Paryżu Carlem Adreą Pozzo di Borgo.
Według tej depeszy poseł rosyjski miał prosić reprezentanta Saksonii, aby postarał się
on przekonać misję polską w Paryżu, że Francuzi, mimo swych obietnic, w rzeczywi-
stości nie są w stanie pomóc Polakom. Jak zaznaczał Pozzo di Borgo, każda próba me-
diacji zostanie przez cara odrzucona, natomiast w przypadku wszczęcia przez Francję
wojny doszłoby do wkroczenia armii pruskiej i austriackiej na ziemie polskie. W tej
sytuacji - dowodził - jedynym rozsądnym dla Polaków wyjściem miało być odwoła-
nie detronizacji cara i zdanie się na jego łaskę.
Już po upadku powstania poseł saski zauważył pogorszenie się stosunków rosyjsko-
-francuskich, na co miały wpływ starania Francji o wspólną mediację mocarstw (Francji,
Anglii, Prus i Austrii) w konflikcie polsko-rosyjskim (depesze z 10 i 26 listopada).