DOI issue:
Prace konserwatorskie / Conservation works
DOI article:Zygier, Elżbieta; Klisińska-Kopacz, Anna: Warsztat malarski artystów z kręgu polskiej kolonii artystycznej w Monachium na tle twórczości Maksymiliana Gierymskiego
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.45743#0200
198
Elżbieta Zygier, Anna Klisińska-Kopacz
Dokonane analizy konserwatorskie i technologiczne wskazują na występowanie
niewielkiego, acz istotnego zróżnicowania w metodzie malowania. Obrazy Gierym-
skiego swój wyjątkowy nastrój zawdzięczają nie tylko stonowanym barwom, uzyska-
nym w wyniku specyficznego łączenia farb, ale przede wszystkim finezyjnemu opero-
waniu pędzlem i perfekcyjnemu warsztatowi wyniesionemu z obowiązującego w XIX
stuleciu kształcenia akademickiego. U innych polskich monachijczyków (A. Wierusz-
-Kowalski, J. Chełmoński), zwłaszcza tworzących pod koniec lat 70. i później, zauwa-
żymy mniej precyzyjny niż u naszego artysty modelunek w opracowaniu krajobrazu,
stosowanie w szerszym zakresie kryjącej metody malowania oraz rozjaśnienie palety.
Krajobrazy polskich monachijczyków o specyficznym, tak swojskim, wydawałoby
się, nastroju wpisują się jednak w tendencje szkoły pejzażowej, która się ukształtowa-
ła w stolicy Bawarii. Jest to jeden z argumentów świadczących o europejskości tego
malarstwa, dotrzymywaniu kroku najlepszym XIX-wiecznym przedstawicielom tej
dziedziny, głównie francuskim barbizończykom i pejzażystom monachijskim.
Bibliografia
Doleżyńska-Sewerniak E., Materiały malarskie i technika w obrazach olejnych Aleksandra Gierymskiego,
Toruń 2010.
Eastaugh N. et al., Pigment Compendium. A Dictionary and Optical Microscopy of Historical Pigments,
London-New York 2008.
Gierymski M., Gierymski A., Listy i notatki, oprać. J. Starzyński, H. Stępień, Wrocław 1973.
[Gołubiew Z., Banach-Kielanowska G., Róg R.], Powstanie styczniowe. Publikacja towarzysząca wystawom
w 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego „Artyści - świadkowie powstania styczniowego 1863 roku”
oraz „Portrety, symbole, broń - w rocznicę styczniowego zrywu”, styczeń-maj 2013, Kraków 2013.
Hopliński J., Farby i spoiwa malarskie, wyd. 2, Wrocław 1990.
Krypczyk A., Monachijczycy nienowocześni. Maniera w twórczości malarzy związanych z polską kolonią
artystyczną w Monachium na przełomie XIX i XX wieku w oczach ówczesnej krytyki [w:] Maniera, ma-
nieryzm, manieryczność. Materiały z LX Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztu-
ki, Gdańsk, 24-25 listopada 2011, red. J. Friedrich, współpr. M. Omilanowska, J. Bielak, Gdańsk 2012,
s. 313-324.
Krypczyk A., Niedokończone dzieło. Życie i twórczość Maksymiliana Gierymskiego [w:] Maksymilian Gie-
rymski. Dzieła - inspiracje - recepcja. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, kwiecień-sierpień
2014, oprać. A. Krypczyk et al., Kraków 2014, s. 53-151.
Krypczyk-De Barra A., „Wartość niepospolita”. O obrazie Na pastwisku Maksymiliana Gierymskiego i de-
biucie artysty w wiedeńskim Kiinstlerhausie, „Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie. Seria Nowa’,
2016, t. 9, s. 102-133.
Maksymilian Gierymski, „Tygodnik Ilustrowany”, 1872, nr 258, s. 280.
Maksymilian Gierymski. Dzieła - inspiracje - recepcja. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie,
kwiecień-sierpień 2014, oprać. A. Krypczyk et al., Kraków 2014.
Stępień H., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1855, Wrocław 1990.
Stępień H., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914, Warszawa 2003.
Stępień H., Malarstwo Maksymiliana Gierymskiego, Wrocław 1979.
Elżbieta Zygier, Anna Klisińska-Kopacz
Dokonane analizy konserwatorskie i technologiczne wskazują na występowanie
niewielkiego, acz istotnego zróżnicowania w metodzie malowania. Obrazy Gierym-
skiego swój wyjątkowy nastrój zawdzięczają nie tylko stonowanym barwom, uzyska-
nym w wyniku specyficznego łączenia farb, ale przede wszystkim finezyjnemu opero-
waniu pędzlem i perfekcyjnemu warsztatowi wyniesionemu z obowiązującego w XIX
stuleciu kształcenia akademickiego. U innych polskich monachijczyków (A. Wierusz-
-Kowalski, J. Chełmoński), zwłaszcza tworzących pod koniec lat 70. i później, zauwa-
żymy mniej precyzyjny niż u naszego artysty modelunek w opracowaniu krajobrazu,
stosowanie w szerszym zakresie kryjącej metody malowania oraz rozjaśnienie palety.
Krajobrazy polskich monachijczyków o specyficznym, tak swojskim, wydawałoby
się, nastroju wpisują się jednak w tendencje szkoły pejzażowej, która się ukształtowa-
ła w stolicy Bawarii. Jest to jeden z argumentów świadczących o europejskości tego
malarstwa, dotrzymywaniu kroku najlepszym XIX-wiecznym przedstawicielom tej
dziedziny, głównie francuskim barbizończykom i pejzażystom monachijskim.
Bibliografia
Doleżyńska-Sewerniak E., Materiały malarskie i technika w obrazach olejnych Aleksandra Gierymskiego,
Toruń 2010.
Eastaugh N. et al., Pigment Compendium. A Dictionary and Optical Microscopy of Historical Pigments,
London-New York 2008.
Gierymski M., Gierymski A., Listy i notatki, oprać. J. Starzyński, H. Stępień, Wrocław 1973.
[Gołubiew Z., Banach-Kielanowska G., Róg R.], Powstanie styczniowe. Publikacja towarzysząca wystawom
w 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego „Artyści - świadkowie powstania styczniowego 1863 roku”
oraz „Portrety, symbole, broń - w rocznicę styczniowego zrywu”, styczeń-maj 2013, Kraków 2013.
Hopliński J., Farby i spoiwa malarskie, wyd. 2, Wrocław 1990.
Krypczyk A., Monachijczycy nienowocześni. Maniera w twórczości malarzy związanych z polską kolonią
artystyczną w Monachium na przełomie XIX i XX wieku w oczach ówczesnej krytyki [w:] Maniera, ma-
nieryzm, manieryczność. Materiały z LX Ogólnopolskiej Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztu-
ki, Gdańsk, 24-25 listopada 2011, red. J. Friedrich, współpr. M. Omilanowska, J. Bielak, Gdańsk 2012,
s. 313-324.
Krypczyk A., Niedokończone dzieło. Życie i twórczość Maksymiliana Gierymskiego [w:] Maksymilian Gie-
rymski. Dzieła - inspiracje - recepcja. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, kwiecień-sierpień
2014, oprać. A. Krypczyk et al., Kraków 2014, s. 53-151.
Krypczyk-De Barra A., „Wartość niepospolita”. O obrazie Na pastwisku Maksymiliana Gierymskiego i de-
biucie artysty w wiedeńskim Kiinstlerhausie, „Rozprawy Muzeum Narodowego w Krakowie. Seria Nowa’,
2016, t. 9, s. 102-133.
Maksymilian Gierymski, „Tygodnik Ilustrowany”, 1872, nr 258, s. 280.
Maksymilian Gierymski. Dzieła - inspiracje - recepcja. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie,
kwiecień-sierpień 2014, oprać. A. Krypczyk et al., Kraków 2014.
Stępień H., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1855, Wrocław 1990.
Stępień H., Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914, Warszawa 2003.
Stępień H., Malarstwo Maksymiliana Gierymskiego, Wrocław 1979.