DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.11058#0367
U%<?r f/.
A cribus ordinibus Iuleum ab Aurelio Cotta Pr^torc: leges Gabinia,Marif*a, Vari-
^ nb,a Tribunis plebis latae funt. Ha? igitur pcribna? omnes, ius habendi Co*ntia Tri-
buta habuerunt.Sequuntur iila?,qua? ius luRiagq habuerunt.
Omnibus ciuibtis Romams,quibus data erat ciuitas cum lurc fuf&agij,licebat Comi-
tiis Tributis luam dicere iententiam.Simul enim cum pteno lure ciuitatis Tribum ac-
cipiebantjn qua fuRragium ferrent Docet id Lmius libr.^.inquicns : De Formianis
Fundanilque mu dcipibus,& Arpinatibus L. Valerius Tappo Tribunus plebis promul-
g3uit,vt iis diRragij i ttio(nam ante line fuRragio habuerant ciuitatem) edet. Et apud
Ageiiium ii.i^.cap.i/.LHms Feiix icrioit,Tributa Comitia ede,cum ex locis & regio -
mbushiiEagium Aratur.Quibus ex verbis mamfedum dt,non cosfblum ciues Rom.
qaim Vrbe ipFt habitarent,& Tribubus due locis didmcti edent iudragij iushabuide:
fc(ieosetiam,quinon in Vrbc,fed extra eam,in Itaba habitarent,atq; etiam Tribubus,
line regionibus, ipiam Vrbem circumi rcetibus dnfinAi edent, podquam duitate cum
hidr^gij iure donati edent,duc municipes,due coloni edent.In quibus aute Tribubus
^u^uis colonia,vel pr^fedura,vel Hederata cmitas pod ciuitatem impetratam Fudra-
gium tulerit,inucntu djfdciilimum,ncc ita fcitu necedarium ede arbitror.Carolus Sig.
libr.^deantiquo ime itaba?,cap.5.paucas annotat, q -asipie muencrit. V$rbaciu^ li-
bet adfcnbere:Mihi,mquit,ne hanc quidem mucdigand^ antiquitatis partem ncgiL
aenti contigit,vt veteru lapidum tituios perlegens,atque obferuans, paucarum tan-
tum quarundam certas Tnbus inuenerim. Mutina quidem,patria me^e, Polliam, Ve-
^ ron^ Publiliam,Sutrij Ve!mam,Ceretis&Tudcrtis CluRummam,Fiorennq$captiam,
Ate hs Romiliam,Bnxi^ Fabiam,Vicentia?,Meneniam,(Jluiij Ainienfem,TergcRis Pu-
piiiiam^Aletrij Publiliam,An etij Pomptinam.Nam Atmam in Terentina fhRragium
inifle,docet Cicero m P ancian a.HaRenns Sigonius.
Notandum vero& hec ed,liret interdum eiufinodi coloni^,pr^&dur^,aut foedera-
t$ciuitatesiusdiRi*agijnonhaberent:quofdamtamen ciues exiisjilud ius adipifd.
potuideqdq; variis modisrvel per legem,cuius exemplum habemus apud Liuium b.41.
Lex,inquit,ibciis,ac nominis Latmi,qm dapem exfeicdomi relinquerent dabat vc ci-
ues Rom.derent,qui in Latinis colonus Magidratum gcfHdent,vel etiam hac ratione,
qua per legem Seruiliam Latinis ius erat ciuitatem adequendi m locum cius,quem ac-
D cuAndo damnadent rcpetundarum.De hac ratione Cicero pro Balbo.
Pfgtcr has p^fbrns oportebat etiam adede Comitiis Tributis Magidratuum Cadi-
datos,ediq; in Tribunitiis quidem & Aedilitiis Comitiis omnes plebeios.Nulli rnim
patricio is Magidratus patebat,vt l^betLiuius lib.4.Quapropter HdFum ed,vt pode-
yionbus temporibus quidam Patricij,quo podent ad eum Magidratum peruemre, iefe
pl&ens adoptandos dederint,quemadmodum de Clodio legimus. Id etiam obferua-
mra ed,vt ex Ungulis cladibus par numerusCandidatorum cdet.Idebq; ab anno tnge-
Umodxto pod rrimos Tribunos plebis,femper ex dngubs cladibus binos creatos FuiF
pedatur Liuius li.s.Idem abbi dicit, cautum etiam ftude Tribunorum Aedibumque
^!eb. perfonis,vt eos Magidratus gerere iis non liceret,quorum pater, qui fella curuli
% MtiKit,viucret.
Candidati Quaedurq tam patricij,quam plebeij ede poterant,hoc tantum in iis pro-
uidendum erat pod legem annalem,vt a?tatem haberent lege dednitam , & vt emeritis
decem annuis dipendiismullo infami iudicio a petitione deiicercntunCandidatis Tri-
bunatus militans videndum erat,d Equites edent, vt decem dipendia; d pedites, vt fex
rei minimum quinque haberent.
Quod autem ad Candidatos Magidratuum extraordinariorum attinet,de iis quidem
terti nihil tradi potcd,nid quod Cicero adfert,lege Licinia & Ebutia cautum diifle,nc
is,qui ad populum rogationem de aliqua potedate,aut curatione tubdet, femetipdnn,
aut collegas dios,aut cognatos,aut adunes crearet.
P Porro etiam m Sacerdotum Comitiis Candidatos adede oportebat.De quibus fciea-
dum,quod dimidia ex parte patricij,ex altera plebeij ede debuerint, quodq; abfentium,
vel etiam non petentium ratio haberi potuerit. Non autem duos ex eadem gente m
eodem collegio lacerdotes ede potuide,Hgibus cautum fuide feribit Dio.Nequc etiam
bgibusdehnuam R deitatem petendifaccrdotia , deuti erat in petendis Mag drati-
bus,co!!!gipoted ex Suetonio,qui aiHrmat,C^farcm feptimo &decimo itatis anno fa-
Rumfmde Flaminem D.alem.Et Cicero ad M. Brutum feribit, fe velle ,vtdlius futis
Cicero amior ia Pontidcum collegium cooptetur^quo tamen tempore ille admodum
Z 1
A cribus ordinibus Iuleum ab Aurelio Cotta Pr^torc: leges Gabinia,Marif*a, Vari-
^ nb,a Tribunis plebis latae funt. Ha? igitur pcribna? omnes, ius habendi Co*ntia Tri-
buta habuerunt.Sequuntur iila?,qua? ius luRiagq habuerunt.
Omnibus ciuibtis Romams,quibus data erat ciuitas cum lurc fuf&agij,licebat Comi-
tiis Tributis luam dicere iententiam.Simul enim cum pteno lure ciuitatis Tribum ac-
cipiebantjn qua fuRragium ferrent Docet id Lmius libr.^.inquicns : De Formianis
Fundanilque mu dcipibus,& Arpinatibus L. Valerius Tappo Tribunus plebis promul-
g3uit,vt iis diRragij i ttio(nam ante line fuRragio habuerant ciuitatem) edet. Et apud
Ageiiium ii.i^.cap.i/.LHms Feiix icrioit,Tributa Comitia ede,cum ex locis & regio -
mbushiiEagium Aratur.Quibus ex verbis mamfedum dt,non cosfblum ciues Rom.
qaim Vrbe ipFt habitarent,& Tribubus due locis didmcti edent iudragij iushabuide:
fc(ieosetiam,quinon in Vrbc,fed extra eam,in Itaba habitarent,atq; etiam Tribubus,
line regionibus, ipiam Vrbem circumi rcetibus dnfinAi edent, podquam duitate cum
hidr^gij iure donati edent,duc municipes,due coloni edent.In quibus aute Tribubus
^u^uis colonia,vel pr^fedura,vel Hederata cmitas pod ciuitatem impetratam Fudra-
gium tulerit,inucntu djfdciilimum,ncc ita fcitu necedarium ede arbitror.Carolus Sig.
libr.^deantiquo ime itaba?,cap.5.paucas annotat, q -asipie muencrit. V$rbaciu^ li-
bet adfcnbere:Mihi,mquit,ne hanc quidem mucdigand^ antiquitatis partem ncgiL
aenti contigit,vt veteru lapidum tituios perlegens,atque obferuans, paucarum tan-
tum quarundam certas Tnbus inuenerim. Mutina quidem,patria me^e, Polliam, Ve-
^ ron^ Publiliam,Sutrij Ve!mam,Ceretis&Tudcrtis CluRummam,Fiorennq$captiam,
Ate hs Romiliam,Bnxi^ Fabiam,Vicentia?,Meneniam,(Jluiij Ainienfem,TergcRis Pu-
piiiiam^Aletrij Publiliam,An etij Pomptinam.Nam Atmam in Terentina fhRragium
inifle,docet Cicero m P ancian a.HaRenns Sigonius.
Notandum vero& hec ed,liret interdum eiufinodi coloni^,pr^&dur^,aut foedera-
t$ciuitatesiusdiRi*agijnonhaberent:quofdamtamen ciues exiisjilud ius adipifd.
potuideqdq; variis modisrvel per legem,cuius exemplum habemus apud Liuium b.41.
Lex,inquit,ibciis,ac nominis Latmi,qm dapem exfeicdomi relinquerent dabat vc ci-
ues Rom.derent,qui in Latinis colonus Magidratum gcfHdent,vel etiam hac ratione,
qua per legem Seruiliam Latinis ius erat ciuitatem adequendi m locum cius,quem ac-
D cuAndo damnadent rcpetundarum.De hac ratione Cicero pro Balbo.
Pfgtcr has p^fbrns oportebat etiam adede Comitiis Tributis Magidratuum Cadi-
datos,ediq; in Tribunitiis quidem & Aedilitiis Comitiis omnes plebeios.Nulli rnim
patricio is Magidratus patebat,vt l^betLiuius lib.4.Quapropter HdFum ed,vt pode-
yionbus temporibus quidam Patricij,quo podent ad eum Magidratum peruemre, iefe
pl&ens adoptandos dederint,quemadmodum de Clodio legimus. Id etiam obferua-
mra ed,vt ex Ungulis cladibus par numerusCandidatorum cdet.Idebq; ab anno tnge-
Umodxto pod rrimos Tribunos plebis,femper ex dngubs cladibus binos creatos FuiF
pedatur Liuius li.s.Idem abbi dicit, cautum etiam ftude Tribunorum Aedibumque
^!eb. perfonis,vt eos Magidratus gerere iis non liceret,quorum pater, qui fella curuli
% MtiKit,viucret.
Candidati Quaedurq tam patricij,quam plebeij ede poterant,hoc tantum in iis pro-
uidendum erat pod legem annalem,vt a?tatem haberent lege dednitam , & vt emeritis
decem annuis dipendiismullo infami iudicio a petitione deiicercntunCandidatis Tri-
bunatus militans videndum erat,d Equites edent, vt decem dipendia; d pedites, vt fex
rei minimum quinque haberent.
Quod autem ad Candidatos Magidratuum extraordinariorum attinet,de iis quidem
terti nihil tradi potcd,nid quod Cicero adfert,lege Licinia & Ebutia cautum diifle,nc
is,qui ad populum rogationem de aliqua potedate,aut curatione tubdet, femetipdnn,
aut collegas dios,aut cognatos,aut adunes crearet.
P Porro etiam m Sacerdotum Comitiis Candidatos adede oportebat.De quibus fciea-
dum,quod dimidia ex parte patricij,ex altera plebeij ede debuerint, quodq; abfentium,
vel etiam non petentium ratio haberi potuerit. Non autem duos ex eadem gente m
eodem collegio lacerdotes ede potuide,Hgibus cautum fuide feribit Dio.Nequc etiam
bgibusdehnuam R deitatem petendifaccrdotia , deuti erat in petendis Mag drati-
bus,co!!!gipoted ex Suetonio,qui aiHrmat,C^farcm feptimo &decimo itatis anno fa-
Rumfmde Flaminem D.alem.Et Cicero ad M. Brutum feribit, fe velle ,vtdlius futis
Cicero amior ia Pontidcum collegium cooptetur^quo tamen tempore ille admodum
Z 1