DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.11058#0574
Alui tportuit.diQnquit ei, quem primum Antentiam rogabar, quid cetiAs: Tum ii- ^
le:Puro pioque duello querendas cenAo,itaque confentio, conAifcoque. inde ordine ^
mi; rogabantur: quadoque pars maior eorum.qui aderant,in eandem Antentiam tbat,
bellum erat coitieniu Heri Alitum:vt Fetialis haAam ferratam, aut Anguineam prxu-
Aam ad Hnes eorum ferret, & non minus tribus puberibus prxAntibus diceret: Quod
populi priAorum Latinorum hominefque prifci Litini aduersus populumRomanum
Quiritium fecerunt,deliquerut'Quod populus Romanus Qinntium bellum cum pri-
Ais Latinis iufiit cile, Senatuique populi Romani Quiritium ceti fui t,conAn(it,conAi-
uit,vt bellum cum prifcis Latinis Heret:ob eam rem ego populufque Romanus, popu-
lis priAorum Latinorum,hominibufque prifcis Latinis,bellum indico,facioque.td vbi
dixiHct,haAam in Anes eorum emittebat.Haec Liuius,cum quo confenttt Agellius,qni g
li.i<<.cap,iq..ex Cinci} lib-3.de re Militari,Fetialem populi Romani bellum indicentem
hoAibus.telumquc in agrum eorum iacientem.hiAe verbis vti AripHt.-Quod populus
Hermundulus, hominelque populi Hcrmunduli aduerfus populum Romanum bellti
fecere,deliquereque, quodque populus Romanus cum populo Hermundulo, homini-
bufque Hermudulis bellum iuffat.-ob eam rem ego,populufq; Romanus populo Her-
mundulo hominibufqueHermundulis bellum indico, facibque.&c. Atque ita quidem
bellum Romani hoAibus indiccbat.Qipo vero ritu foedera percuiferint, capite Aquen-
ti explicabimus.
tW%. C
C A P. i I.
T^IxiMvs ante, H Romanorum legati ad vicinos populos miifi, poAulata impetraf
Jc^Ant.fcedus Cum illo percuHiHetiin minus,bellum ipiis indixiile.VtrumqueHebat
per Fetiales.de quibus nos multa labro harum Antiquitatum 3. Quo vero ritu foedera
percuHerinr(morem enim belli indicendi iam audiuimus)e!egater docet Liuius,cuius
lib i.in hiAoriaTulli HoAili} haec funt verbaiFoederaalia aliis legibus, exterum eode
modo omnia Hunt. Tum ita faHum accepimus, nec vilius vetuAior foederis memoria
eA. Fetialis Regem Tullum rogauit: lubeAe me Rex cum Patrepatrato populi Albani
fcedus ferire: i-ubente Rege:Sagmina,inquit,te RexpoAo. Rex ait,pura toHito:Fetiaiis ^
ex arce grammis herbam puram attudtipoAea Regem ita rog auit: Rex faciine me tu
Regium nuncium populi Romani QuiritmmrvaA.comiteique meos ? Rexrcipondit:
Quod Hne fraude mea popuhque Romani Quiritium fiat,ficio. Fetiaiis erat M.Vale-
rius.is Patrempatratum S^Etiiium fecit,verbena caput.capillofque tagens(Paterpatra-
tus ad iuHurandum patHndum.id eA,findendum,Htjfbedus, multifque id verbis, qux
longo effata carmine, tfon operx eA referre,peragit. Legibus deinde recitatis,audi,in-
quit,[uppiter,audi Paterpatrate populi Albani,a udi tu populus Albanus: vt lllapalAi
prima,poArema ex illis Tabulis cerave reqit ata funt Hne dolo malo: vtique ea hic ho-
die red fbme intelle&i funtdllis legibus populus Romanus prior non deHciet.di prior ^
defexit publico coniiljo,dolo malo, tu ille Dielpiter populum Romanum Hc ferito, vt
ego hunc porcum hodie feriam:tantdque magis ferito,quanto magis potes,poHefjoe.
Id vbi dixit,porcum faxo tilicc percuAit.Hxc Liuius. Polybius etiana in commemora-
tione Acderis inter CarthagineAs & Romanos iRi Aribit, Romanos in foederibus fe-
riendis iuraile louem lapidem,cuius verba non abs re erit adiicererRomam,inquit, Ip-
uem lapidem,Acundum vetuA}iHimum ritum,ac per Martem,&Euyalium iurartit.RA
tus vero iuritiurandi per Ioue Lapidem fuit huiufinodr: Fetialis Ampto m nan<b- la-
pide,poAquam de foedere inter partes conucnerat.hxc verba dixit:S) recfe.ac Hne dolo
malo hoc foedus.atque hoc iuliuradu Acio.Dij mihi cudfa felicia prxAent Hn aliter aut
ago, aut cogito, exteris omnibus frluis tn propriis patriis, in propriis legibus,!n pro-
priis laribus,in propriis templis,in propriis Apulcris.folus ego perea.vt hic lapis e ma-
nib.meis dedicet.Nec plura locutus,manu lapide denciebar.TmiumPolybius.vbi vet^
interpres Sipontinus bis vertit,per lapidem,pro,louem lapidem,de quo errore vi ie H"
cobuin Leop udum libro Axto Emendatio num.cap.ry Sic ettam FeAus: Lapidem iih-
cem tenebat auraruri per Ionem,hxc verba dicetes:Si Aiens Allo.tum meDief Aer Ab
ua vrbe,arceque boms eiiciat.vr ego huc lapidem.Ex quo FetL loco Car.Sigonius ctA
apud c.iuiupro, tu illo die lupiter,quod ifrvulgatis habetur., repofuit, tu meDieipiter
&c.Arque
le:Puro pioque duello querendas cenAo,itaque confentio, conAifcoque. inde ordine ^
mi; rogabantur: quadoque pars maior eorum.qui aderant,in eandem Antentiam tbat,
bellum erat coitieniu Heri Alitum:vt Fetialis haAam ferratam, aut Anguineam prxu-
Aam ad Hnes eorum ferret, & non minus tribus puberibus prxAntibus diceret: Quod
populi priAorum Latinorum hominefque prifci Litini aduersus populumRomanum
Quiritium fecerunt,deliquerut'Quod populus Romanus Qinntium bellum cum pri-
Ais Latinis iufiit cile, Senatuique populi Romani Quiritium ceti fui t,conAn(it,conAi-
uit,vt bellum cum prifcis Latinis Heret:ob eam rem ego populufque Romanus, popu-
lis priAorum Latinorum,hominibufque prifcis Latinis,bellum indico,facioque.td vbi
dixiHct,haAam in Anes eorum emittebat.Haec Liuius,cum quo confenttt Agellius,qni g
li.i<<.cap,iq..ex Cinci} lib-3.de re Militari,Fetialem populi Romani bellum indicentem
hoAibus.telumquc in agrum eorum iacientem.hiAe verbis vti AripHt.-Quod populus
Hermundulus, hominelque populi Hcrmunduli aduerfus populum Romanum bellti
fecere,deliquereque, quodque populus Romanus cum populo Hermundulo, homini-
bufque Hermudulis bellum iuffat.-ob eam rem ego,populufq; Romanus populo Her-
mundulo hominibufqueHermundulis bellum indico, facibque.&c. Atque ita quidem
bellum Romani hoAibus indiccbat.Qipo vero ritu foedera percuiferint, capite Aquen-
ti explicabimus.
tW%. C
C A P. i I.
T^IxiMvs ante, H Romanorum legati ad vicinos populos miifi, poAulata impetraf
Jc^Ant.fcedus Cum illo percuHiHetiin minus,bellum ipiis indixiile.VtrumqueHebat
per Fetiales.de quibus nos multa labro harum Antiquitatum 3. Quo vero ritu foedera
percuHerinr(morem enim belli indicendi iam audiuimus)e!egater docet Liuius,cuius
lib i.in hiAoriaTulli HoAili} haec funt verbaiFoederaalia aliis legibus, exterum eode
modo omnia Hunt. Tum ita faHum accepimus, nec vilius vetuAior foederis memoria
eA. Fetialis Regem Tullum rogauit: lubeAe me Rex cum Patrepatrato populi Albani
fcedus ferire: i-ubente Rege:Sagmina,inquit,te RexpoAo. Rex ait,pura toHito:Fetiaiis ^
ex arce grammis herbam puram attudtipoAea Regem ita rog auit: Rex faciine me tu
Regium nuncium populi Romani QuiritmmrvaA.comiteique meos ? Rexrcipondit:
Quod Hne fraude mea popuhque Romani Quiritium fiat,ficio. Fetiaiis erat M.Vale-
rius.is Patrempatratum S^Etiiium fecit,verbena caput.capillofque tagens(Paterpatra-
tus ad iuHurandum patHndum.id eA,findendum,Htjfbedus, multifque id verbis, qux
longo effata carmine, tfon operx eA referre,peragit. Legibus deinde recitatis,audi,in-
quit,[uppiter,audi Paterpatrate populi Albani,a udi tu populus Albanus: vt lllapalAi
prima,poArema ex illis Tabulis cerave reqit ata funt Hne dolo malo: vtique ea hic ho-
die red fbme intelle&i funtdllis legibus populus Romanus prior non deHciet.di prior ^
defexit publico coniiljo,dolo malo, tu ille Dielpiter populum Romanum Hc ferito, vt
ego hunc porcum hodie feriam:tantdque magis ferito,quanto magis potes,poHefjoe.
Id vbi dixit,porcum faxo tilicc percuAit.Hxc Liuius. Polybius etiana in commemora-
tione Acderis inter CarthagineAs & Romanos iRi Aribit, Romanos in foederibus fe-
riendis iuraile louem lapidem,cuius verba non abs re erit adiicererRomam,inquit, Ip-
uem lapidem,Acundum vetuA}iHimum ritum,ac per Martem,&Euyalium iurartit.RA
tus vero iuritiurandi per Ioue Lapidem fuit huiufinodr: Fetialis Ampto m nan<b- la-
pide,poAquam de foedere inter partes conucnerat.hxc verba dixit:S) recfe.ac Hne dolo
malo hoc foedus.atque hoc iuliuradu Acio.Dij mihi cudfa felicia prxAent Hn aliter aut
ago, aut cogito, exteris omnibus frluis tn propriis patriis, in propriis legibus,!n pro-
priis laribus,in propriis templis,in propriis Apulcris.folus ego perea.vt hic lapis e ma-
nib.meis dedicet.Nec plura locutus,manu lapide denciebar.TmiumPolybius.vbi vet^
interpres Sipontinus bis vertit,per lapidem,pro,louem lapidem,de quo errore vi ie H"
cobuin Leop udum libro Axto Emendatio num.cap.ry Sic ettam FeAus: Lapidem iih-
cem tenebat auraruri per Ionem,hxc verba dicetes:Si Aiens Allo.tum meDief Aer Ab
ua vrbe,arceque boms eiiciat.vr ego huc lapidem.Ex quo FetL loco Car.Sigonius ctA
apud c.iuiupro, tu illo die lupiter,quod ifrvulgatis habetur., repofuit, tu meDieipiter
&c.Arque