DOI Artikel:
Żygulski, Zdzisław: Uzbrojenie w ,,Hołdzie pruskim'' Matejki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.21220#0039
o zakończeniu nie-
zbyt szerokim, a je-
szcze nie spiczastym,
pozwalałby datować
tę część zbroi na lata
ok. 155 0 25.
Porównanie tej
zbroi z jej przedsta-
wieniem na obrazie
jest świetnym dowo-
dem mistrzostwa Ma-
tejki w odtwarzaniu
obiektu z zacho-
waniem najdrobniej-
szych szczegółów,
Ryc. 4. Jan Matejko, Hołd pruski, fragment: hełm wyczuciem jego for-
Albrechta my i faktury. Nie
ulega wątpliwości,
że model Matejki do Albrechta (był nim Feliks Szukiewicz, kupiec kra-
kowski) w czasie pozowania musiał tę zbroję mieć na sobie. Widnie-
jąca na obrazie plecionka kolcza, uzupełniająca zbroję (zresztą w spo-
sób niezbyt trafny) w części pomiędzy łaszkami, nie zachowała się
przy okazie oryginalnym. Matejko dopuścił się też pewnej zmiany:
domalował do trzewików zbroi rycerskie ostrogi (wiadomo było z prze-
kazów źródłowych, że Albrecht konno wjeżdżał na rynek krakowski) 26.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na chorągiew lenną, wręczoną
Albrechtowi przez króla Zygmunta. Bławat tej chorągwi odtworzył Ma-
25 W. Dziewanowski, Zarys dziejów uzbrojenia w Polsce, Warszawa 1935,
s. 178, tabl. 38, ryc. 5. Już po oddaniu rozprawy do druku w liście z dn. 12 I 1956
na ręce prof. dra Bocheńskiego wybitny wiedeński bronioznawca B. Thomas na pod-
stawie przesłanej mu fotografii wyraził swą opinię o zbroi „albrechtowskiej" po-
twierdzającą w ogólności wyniki naszych badań, lecz przynoszącą zarazem szereg
ściślejszych spostrzeżeń zasługujących na przytoczenie: „Es ist eine Zusammen-
stellung disparater, wenn auch einigermassen gleichzeitiger Teile, jener von hohem
Wert und jener in seiner Art hpchinteressant. Da ist vertreten: Italien (Mailand):
Arme, Braunschweig: Handschuhe, Siiddeutschland: der blankę Kragen, Landshut
oder Augsburg: Schultern/Brust (auch der Riicken?) sowie Beintaschen, die jedoch
wieder zu einem anderen Harnisch gehórten — beides aber offenbar von einer
enormen mit Ranken schwarzgeatzten Turnierharnischreihe Kaiser Ferdinands I.
(oder Maximilians II.), der grósste Teil davon in Wien. Das Beinzeug ist von einem
ebenfalls prachtvollen Habsburgischen ■— ehemals Wiener-Harnisch, von dem wir
noch Teile besitzen. Uber diesen Ihren „compositen" Harnisch ware ein ganzer Ro-
man zu schreiben".
20 W zbroi oryginalnej brak miejsca dla przytwierdzenia ostróg. W rzeczywi-
stości bywały one nieraz przymocowywane na wierzchu rzemieniami, jak np. w zbroi
Zygmunta Augusta na sarkofagu wawelskim.
32
zbyt szerokim, a je-
szcze nie spiczastym,
pozwalałby datować
tę część zbroi na lata
ok. 155 0 25.
Porównanie tej
zbroi z jej przedsta-
wieniem na obrazie
jest świetnym dowo-
dem mistrzostwa Ma-
tejki w odtwarzaniu
obiektu z zacho-
waniem najdrobniej-
szych szczegółów,
Ryc. 4. Jan Matejko, Hołd pruski, fragment: hełm wyczuciem jego for-
Albrechta my i faktury. Nie
ulega wątpliwości,
że model Matejki do Albrechta (był nim Feliks Szukiewicz, kupiec kra-
kowski) w czasie pozowania musiał tę zbroję mieć na sobie. Widnie-
jąca na obrazie plecionka kolcza, uzupełniająca zbroję (zresztą w spo-
sób niezbyt trafny) w części pomiędzy łaszkami, nie zachowała się
przy okazie oryginalnym. Matejko dopuścił się też pewnej zmiany:
domalował do trzewików zbroi rycerskie ostrogi (wiadomo było z prze-
kazów źródłowych, że Albrecht konno wjeżdżał na rynek krakowski) 26.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę na chorągiew lenną, wręczoną
Albrechtowi przez króla Zygmunta. Bławat tej chorągwi odtworzył Ma-
25 W. Dziewanowski, Zarys dziejów uzbrojenia w Polsce, Warszawa 1935,
s. 178, tabl. 38, ryc. 5. Już po oddaniu rozprawy do druku w liście z dn. 12 I 1956
na ręce prof. dra Bocheńskiego wybitny wiedeński bronioznawca B. Thomas na pod-
stawie przesłanej mu fotografii wyraził swą opinię o zbroi „albrechtowskiej" po-
twierdzającą w ogólności wyniki naszych badań, lecz przynoszącą zarazem szereg
ściślejszych spostrzeżeń zasługujących na przytoczenie: „Es ist eine Zusammen-
stellung disparater, wenn auch einigermassen gleichzeitiger Teile, jener von hohem
Wert und jener in seiner Art hpchinteressant. Da ist vertreten: Italien (Mailand):
Arme, Braunschweig: Handschuhe, Siiddeutschland: der blankę Kragen, Landshut
oder Augsburg: Schultern/Brust (auch der Riicken?) sowie Beintaschen, die jedoch
wieder zu einem anderen Harnisch gehórten — beides aber offenbar von einer
enormen mit Ranken schwarzgeatzten Turnierharnischreihe Kaiser Ferdinands I.
(oder Maximilians II.), der grósste Teil davon in Wien. Das Beinzeug ist von einem
ebenfalls prachtvollen Habsburgischen ■— ehemals Wiener-Harnisch, von dem wir
noch Teile besitzen. Uber diesen Ihren „compositen" Harnisch ware ein ganzer Ro-
man zu schreiben".
20 W zbroi oryginalnej brak miejsca dla przytwierdzenia ostróg. W rzeczywi-
stości bywały one nieraz przymocowywane na wierzchu rzemieniami, jak np. w zbroi
Zygmunta Augusta na sarkofagu wawelskim.
32