Ryc. 21. Jan Matejko, Hołd pruski, Ryc. 22. Miecz szwajcarski, w. XVI. Mu-
fragment: miecz dworzanina zeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czar-
toryskich
się medaliony z postaciami klasycznych wojowników, maszkarony
i pęki owoców. Na szczycie hełmu położona jest maska fauna, którego
wydłużony nos tworzy charakterystyczny dla zakończeń tego typu
hełmu szpic leżący i zwrócony ku tyłowi. Kreza ozdobiona jest moty-
wem jajownika. Mamy tu do czynienia przypuszczalnie z okazem ro-
boty augsburskiej z końca w. XVI.
W odtworzeniu malarskim Matejko przybrał hełm pióropuszem
z barwnych piór strusich i, podobnie jak w wypadku maczugi rycer-
skiej, przywrócił mu pierwotne wyzłocenie. Popełnił też jednak pewną
pomyłkę: hełm umieszczony jest na głowie niewłaściwie, tyłem do
przodu.
Tarnowski dzierży buławę hetmańską, której nb. w czasie hołdu
pruskiego jeszcze nie miał. Wzorem tej buławy jest okaz roboty pol-
skiej z końca w. XVII (XIV-424; ryc. 18). Głowica gruszkowata z bla-
chy srebrnej, złoconej pokryta jest zdobinami wypukłymi w kształcie
rozet i kończystych owali. Szczytowe zakończenie głowicy tworzy wy-
datny guz. Resztę powierzchni wypełniają motywy roślinne o liściach
48
fragment: miecz dworzanina zeum Narodowe w Krakowie, Zbiory Czar-
toryskich
się medaliony z postaciami klasycznych wojowników, maszkarony
i pęki owoców. Na szczycie hełmu położona jest maska fauna, którego
wydłużony nos tworzy charakterystyczny dla zakończeń tego typu
hełmu szpic leżący i zwrócony ku tyłowi. Kreza ozdobiona jest moty-
wem jajownika. Mamy tu do czynienia przypuszczalnie z okazem ro-
boty augsburskiej z końca w. XVI.
W odtworzeniu malarskim Matejko przybrał hełm pióropuszem
z barwnych piór strusich i, podobnie jak w wypadku maczugi rycer-
skiej, przywrócił mu pierwotne wyzłocenie. Popełnił też jednak pewną
pomyłkę: hełm umieszczony jest na głowie niewłaściwie, tyłem do
przodu.
Tarnowski dzierży buławę hetmańską, której nb. w czasie hołdu
pruskiego jeszcze nie miał. Wzorem tej buławy jest okaz roboty pol-
skiej z końca w. XVII (XIV-424; ryc. 18). Głowica gruszkowata z bla-
chy srebrnej, złoconej pokryta jest zdobinami wypukłymi w kształcie
rozet i kończystych owali. Szczytowe zakończenie głowicy tworzy wy-
datny guz. Resztę powierzchni wypełniają motywy roślinne o liściach
48