Muzeum Narodowe <Krakau> [Hrsg.]: Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie (3.1953(1957))

drzeworytniczych oznaczono je na dolnym brzegu numerami z literą B
(Brett). Na jednej z opon zatytułowanej Eucharistia widać u dołu ko-
lejno po sobie idące numery desek od 1—11 B. Szerokość deski nie jest
zawsze zgodna z szerokością płótna. Pojedyncze pasy płótna sklejano,
łącząc w ten sposób cały obraz. Osobno drukowano bordiurę (ryc. 1),
którą następnie łączono z obrazem przez sklejenie brzegów w ten spo-

Ryc. 1. Peter Wouters, opona drukowana, fragment: bor-
diura z kartuszem i sygnaturą artysty. Muzeum Narodowe
w Krakowie

sób, że dolny pas bordiury nakrywał zaznaczoną u dołu obrazu nume-
rację desek. Niełatwe było zadanie rytownika, który tak musiał po-
dzielić kompozycję obrazu na pojedyncze człony, by miejsca łączenia
desek, zarazem płatów płótna, nie wypadały w miejscach ważnych dla
kompozycji i nie powodowały deformacji rysunku. Na ogół wszystkie
prawie szczegóły na brzegach płyty zgadzają się, z wyjątkiem drobnych
usterek wynikających z niedokładności w przenoszeniu lub wycinaniu
rysunku. Techniczne wykonanie drzeworytu jest staranne, każda forma
obwiedziona jest cienką linią konturu, kreskowanie w odcieniach i pół-
tonach prowadzone jest przeważnie zgodnie z formą lub pionowo
(ryc. 2). Drzeworyty wycięto w deskach o podłużnym słoju, zapewne
z drzewa lipowego. Partie jasne wydłutowano starannie pozostawiając,
jako konieczne przy odbijaniu, punkty oparcia dla odbitki, lekko zazna-
czone na tle nieba obłoki, lecące ptaki itp. Wszystkie bordiury posia-
dają jednakowy ornament. Wycięto mianowicie w drzewie jeden pas
wici roślinnych, opartych na motywie akantu, podcieniowany silnie od
dołu i połączono go zarówno w górnym i dolnym, jak i w bocznych
pasach bordiury. Gotowe narożniki, wycięte po odbiciu na płótnie, na-
klejano z kolei na bordiurze, co ułatwiało powiększenie lub zmniejsza-
nie obramienia. Dla wszystkich opon jednakowe były również ozdobne
kartusze, przeznaczone na napis oznaczający temat kompozycji i sy-
gnaturę autora oraz formułkę: cum privilegio Regis Catholici. Tytuł
kompozycji wypisano odręcznie na osobnym skrawku płótna (ryc. 1).

Opony, stanowiące przedmiot niniejszej pracy, były lekko koloro-
wane. Najlepiej zachował się pierwotny koloryt na oponie przedsta-
wiającej chrzest Chrystusa. Techniczny proceder kolorowania opon od-

124