Muzeum Narodowe <Krakau> [Hrsg.]: Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie (3.1953(1957))

Ryc. 5. Tzw. Klasztorek z mostkiem przerzuconym ponad ul. Pijarską
i łączącym go z tzw. Pałacem (ul. Pijarska 15)

Muzeum (tzw. Klasztorek). Dawny budynek tworzy wraz
z Arsenałem zespół gmachów Muzeum Czartoryskich (ryc. 3 i 5). Stoi
na miejscu dawnej kamienicy mieszczańskiej zwanej „Pod Bażanty",
zakupionej w końcu wieku XVII przez pijarów na cele kolegium 40. Po-
wstał w roku 1750 (stąd nazwa Collegium Novum) i mieścił (od r. 1761)
przede wszystkim bibliotekę 41. Budynek ten z połowy wieku XVIII za-
chował się w tej postaci aż do czasu nabycia go przez Czartoryskiego,
jak na to wskazuje widok w „Tygodniku Ilustrowanym" z r. 186542
(ryc. 4). Kolegium posiadało bryłę podobną do dzisiejszej, ściany miały
podziały lizenowe, na osi środkowej gzyms wieńczący przerywał się
i wybiegał w górę w postaci dwóch wolut. Charakterystyczny ten mo-
tyw, jak i ogólny charakter stylowy fasady, wskazuje na Franciszka
Piacidiego jako jej autora43, który współcześnie (lata 1759—1761) za-
projektował i przebudował fasadę sąsiedniego kościoła Pijarów44.

40 T. C h r o m e c k i, Krótki rys dziejów Zgromadzenia Szkół Pobożnych, czyli
Pijarów, Kraków 1880, s. 127; A. Chmiel, Domy krakowskie. Ulica Sw. Jana,
cz. I. (Biblioteka Krakowska, nr 61), Kraków 1924, s. 92.

41 Notaty Żegoty Paulego: Kronika klasztoru pijarów w Krakowie od
roku 1748 do r. 1787, nlb (Biblioteka Jagiellońska, rkps 5357/11); T. Chromecki,
op. cit., s. 131.

42 „Tygodnik Ilustrowany", nr 302, 1865, s. 17.

43 J. Lepiarczyk, Francesco Placidi, ok. 1710—1782 (maszynopis).

44 Por. przypis 39.

188