DOI Artikel:
Łepkowski, Edward: Projekty matejki na pomnik Mickiewicza w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.21221#0273
Czas z dnia 5 II 1888 podaje, że Jury odbyło się w obecności Matejki.
Nagrodę pierwszą otrzymali Cyprian Godebski i Bitner, drugą Teodor
Rygier a trzecią Walery Gadomski 45).
Trzeci konkurs wypadł gorzej niż drugi. Nie mniej stwierdzono, że:
„Dziś rzecz stoi inaczej, dziś my bogaci doświadczeniem, bo spróbowaliśmy
wszystkiego, co spróbować było można, nie tylko konkursów, ale i projektów
według rysunku Matejki, i zdobyliśmy pewność, że do rezultatu, jakiśmy
tą drogą osiągnęli, żadna dalsza próba nic nowego dodać nie zdoła“ 46).
Na dzień 24 II 1888 zwołał Artur Potocki pod „Barany“ posiedzenie, na
którym zapadła uchwała, aby wezwać Rygiera do wykonania według własnej
koncepcji jeszcze jednego nowego modelu pomnika Mickiewicza. Nagro-
dzone przez ostatnie jury prace konkursowe nie nadawały się bowiem do
wykonania. Matejko obecny na posiedzeniu pod „Baranami^ zmuszony został
przez obecnych do zgody na tę uchwałę. Rygier wkrótce wynajął pracownię
przy ulicy Długiej w Krakowie i rozpoczął od początku pracę nad modelem
pomnika według własnego pomysłu 47 48).
Posiedzenia komitetu odbywały się z udziałem Matejki. Na trzecim
posiedzeniu, które miało miejsce w pracowni Matejki w Szkole Sztuk Pięk-
nych uchwalono, że „Model wykonany w Krakowie pod okiem komisji upro-
szonej, składającej się z pp.: J. Matejki, hr. K. Przeździeckiego, prof. Zacha-
riasiewicza, prof. Mariana Sokołowskiego, przyjmuje, aprobuje ściślejszy
komitet, decydując o dalszym postępowaniu44 48).
Wyznaczeni przez komitet: Matejko, Zachariasiewicz i Sokołowski mieli
śledzić postępy pracy Rygiera. Odwiedzali więc pracownię rzeźbiarza, de-
batowali nad ewentualnymi zmianami, po czym uwagi swoje zostawiali na
piśmie i opuszczali pracownię. Na czas tych odwiedzin Rygier opuszczał
pracownię tylnymi schodami, nie chcąc spotykać delegatów49).
Gotowy projekt Rygiera znów spotkał się z ostrą krytyką, która jednak
nie mogła już wpłynąć na zmianę postanowienia50).
Obok problemu projektu i modelu pomnika Mickiewicza przez długie
lata dyskutowano problem miejsca, na którym ma stanąć ten pomnik. W okre-
sie drugiego konkursu Matejko pełen nadziei, że jego projekt będzie zreali-
zowany, proponował wzniesienie pomnika na Rynku 51). Później zmienił
zdanie i poddał myśl, żeby pomnik postawić na placu, który powstałby przez
45) E. Skrochowski, Trzeci konkurs pomnika Mickiewicza, Czas z dn. 5 II 1888.
46) Posiedzenie sądu konkursowego (wyciąg z protokołu), Czas z dn. 19 I 1888.
47) O pomnik Mickiewicza, przeszłość i stan obecny tej sprawy (z wywiadu z Wł. Łuszczkiewiczem),
wyd. Dziennika Krakowskiego, Kraków 1896.
48) Ścisły Komitet pomnika Mickiewicza, Czas z dn. 27 III 1888.
49) Ibid.
50) T. Błotnicki, Pomnik Adama Mickiewicza — kilka uwag, r. 1895.
51) M. Gorzkowski, op. cit. s. 513.
268
Nagrodę pierwszą otrzymali Cyprian Godebski i Bitner, drugą Teodor
Rygier a trzecią Walery Gadomski 45).
Trzeci konkurs wypadł gorzej niż drugi. Nie mniej stwierdzono, że:
„Dziś rzecz stoi inaczej, dziś my bogaci doświadczeniem, bo spróbowaliśmy
wszystkiego, co spróbować było można, nie tylko konkursów, ale i projektów
według rysunku Matejki, i zdobyliśmy pewność, że do rezultatu, jakiśmy
tą drogą osiągnęli, żadna dalsza próba nic nowego dodać nie zdoła“ 46).
Na dzień 24 II 1888 zwołał Artur Potocki pod „Barany“ posiedzenie, na
którym zapadła uchwała, aby wezwać Rygiera do wykonania według własnej
koncepcji jeszcze jednego nowego modelu pomnika Mickiewicza. Nagro-
dzone przez ostatnie jury prace konkursowe nie nadawały się bowiem do
wykonania. Matejko obecny na posiedzeniu pod „Baranami^ zmuszony został
przez obecnych do zgody na tę uchwałę. Rygier wkrótce wynajął pracownię
przy ulicy Długiej w Krakowie i rozpoczął od początku pracę nad modelem
pomnika według własnego pomysłu 47 48).
Posiedzenia komitetu odbywały się z udziałem Matejki. Na trzecim
posiedzeniu, które miało miejsce w pracowni Matejki w Szkole Sztuk Pięk-
nych uchwalono, że „Model wykonany w Krakowie pod okiem komisji upro-
szonej, składającej się z pp.: J. Matejki, hr. K. Przeździeckiego, prof. Zacha-
riasiewicza, prof. Mariana Sokołowskiego, przyjmuje, aprobuje ściślejszy
komitet, decydując o dalszym postępowaniu44 48).
Wyznaczeni przez komitet: Matejko, Zachariasiewicz i Sokołowski mieli
śledzić postępy pracy Rygiera. Odwiedzali więc pracownię rzeźbiarza, de-
batowali nad ewentualnymi zmianami, po czym uwagi swoje zostawiali na
piśmie i opuszczali pracownię. Na czas tych odwiedzin Rygier opuszczał
pracownię tylnymi schodami, nie chcąc spotykać delegatów49).
Gotowy projekt Rygiera znów spotkał się z ostrą krytyką, która jednak
nie mogła już wpłynąć na zmianę postanowienia50).
Obok problemu projektu i modelu pomnika Mickiewicza przez długie
lata dyskutowano problem miejsca, na którym ma stanąć ten pomnik. W okre-
sie drugiego konkursu Matejko pełen nadziei, że jego projekt będzie zreali-
zowany, proponował wzniesienie pomnika na Rynku 51). Później zmienił
zdanie i poddał myśl, żeby pomnik postawić na placu, który powstałby przez
45) E. Skrochowski, Trzeci konkurs pomnika Mickiewicza, Czas z dn. 5 II 1888.
46) Posiedzenie sądu konkursowego (wyciąg z protokołu), Czas z dn. 19 I 1888.
47) O pomnik Mickiewicza, przeszłość i stan obecny tej sprawy (z wywiadu z Wł. Łuszczkiewiczem),
wyd. Dziennika Krakowskiego, Kraków 1896.
48) Ścisły Komitet pomnika Mickiewicza, Czas z dn. 27 III 1888.
49) Ibid.
50) T. Błotnicki, Pomnik Adama Mickiewicza — kilka uwag, r. 1895.
51) M. Gorzkowski, op. cit. s. 513.
268