DOI issue:
Zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu
DOI article:Żak, Izabela: Stefano della Bella (1610-1664): Akwaforty ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.48106#0214
210
Izabela Zak
ją stan II/IV - edycję prawdopodobnie Israela Silve-
stre’a, z okresu po 1661, a przed 1691 r. Frontispi-
ce natomiast jest o tyle interesujący, iż umieszczo-
ny tam tekst dedykacji różni się pewnymi detalami
od podanego przez Vesmego i Talbierską30; w żad-
nym z opisanych stanów Talbierska nie wzmianku-
je takich oboczności. Trudno stwierdzić, czy nie zna
kart tytułowych stanu III lub IV, czy jest to przykład
innego jeszcze stanu.
Omówienie okresu paryskiego kończą kompozy-
cje z motywami ornamentalnymi.
Raccolta di varii capricci et nove inuentioni di cartelle
et ornamenti (1646 r.) to cykl osiemnastu (łącznie
z kartą tytułową) przedstawień kartuszy z dekora-
cją ornamentalno-figuralną, wydany po raz pierw-
szy w Paryżu, przez Franęois Langlois zw. Ciartres,
dedykowany (od stanu III) Antoine’owi Le Charron,
baronowi de Dormelles. Talbierska zamieszcza
w swoim katalogu tylko cztery pozycje dotyczące
tego cyklu: trzy - opisujące akwaforty ze zbiorów
BUW oraz jedną - prezentującą kopięfrontispice’u, ze
zbiorów obcych. MNWr. posiada dwanaście tablic
cyklu (w tym kartę tytułową)31.
Z roku 1647 pochodzi cykl Nouuelles inventions
de cartouches. Dwanaście (łącznie z kartą tytułową)
akwafort przedstawia - jak we wcześniejszym cyklu
10. Stefano della Bella, Frotispice - kartusz z dwoma tygrysami.
W cyklu: Nouvelles imentions de cartouches. Stan III/IV. Muzeum
Narodowe we Wrocławiu. Fot. Arkadiusz Podstawka.
- kartusze z dekoracją ornamentalno-figuralną. Ka-
talog Talbierskiej wymienia tylko jedną tablicę (dla
całości są określone stany), podczas gdy w MNWr.
znajduje się pełny cykl32. Z wyjątkiem jednej odbit-
ki - pochodzącej z edycji Pierre’a II Mariette’a z ok.
1657-1664 (stan III/V) - wszystkie pozostałe pre-
zentują stan II/V i są związane z pierwszym wydaw-
cą, Madeleine de Collemont, wdową po Franęois
Langlois.
Interesujący przy tym jest fakt, iż znajdujący się
na karcie tytułowej filigran jest identyczny z tymi,
które występują na tablicy 10. i 11., a także - praw-
dopodobnie (tam filigran nie jest widoczny w cało-
ści) - 6. i 7. Odbitki te prezentują - zgodnie z opi-
sem Talbierskiej33 — stan II, wydany przez wdowę
po Franęois Langlois, podczas gdy karta tytuło-
wa jednoznacznie jest w stanie III. Może to świad-
czyć, iż papier z tym filigranem34 był używany nie
tylko przez Pierre’a II Mariette’a, ale również nie-
co wcześniej, przez jego późniejszą małżonkę, Ma-
deleine de Collemont, kontynuującą do roku 1655
pracę edytorską Langlois. Innym sposobem wytłu-
maczenia zbieżności filigranu byłoby istnienie stanu
pośredniego między II a III, będącego stanem prób-
nym Mariette’a, po zmianie wydawcy na karcie tytu-
łowej, ale jeszcze przed wprowadzeniem adresu wy-
dawcy na pozostałych tablicach.
Pozostając przy tej samej tematyce, należałoby
krótko wspomnieć o nieobecnych w katalogu Tal-
bierskiej dwóch fryzach ornamentalnych z motywa-
mi figuralnymi35, wykorzystanych (podobnie jak ta-
blice: 3. i 4. cyklu Ornamenti di fregi et fogliami) jako
winiety do publikacji: [Jean Valdor] Les triomphes de
Louis leJusteXIII du nom, [...] par Faldor, Paris 1649.
Ostatnich kilkanaście lat Stefano della Bella
spędził we włoskich miastach, dzieląc swój czas
pomiędzy Florencję, Rzym, Wenecję i Modenę, stale
jednak utrzymując kontakty z paryskimi wydawca-
mi. Eksperymentując czasami w zakresie techniki
(niektóre akwaforty wzbogacał efektem lawowa-
nia), kontynuował tematykę podejmowaną dawniej.
Najwcześniejszym przykładem „włoskiego” okresu
jest cykl Animali (ok. 1648-1649), nad którym prace
autor rozpoczął prawdopodobnie jeszcze w Pa-
ryżu. Zawiera on sześć (łącznie z kartą tytułową)
kompozycji w tondach przedstawiających zwierzęta
oraz stwory mitologiczne. W katalogu Talbierskiej
opisane są odbitki reprezentujące późny (z XVIII
wieku) stan W/V. Wrocławskie odbitki tworzą pełny
cykl (dodatkowo z dubletem jednej z tablic); w przy-
Izabela Zak
ją stan II/IV - edycję prawdopodobnie Israela Silve-
stre’a, z okresu po 1661, a przed 1691 r. Frontispi-
ce natomiast jest o tyle interesujący, iż umieszczo-
ny tam tekst dedykacji różni się pewnymi detalami
od podanego przez Vesmego i Talbierską30; w żad-
nym z opisanych stanów Talbierska nie wzmianku-
je takich oboczności. Trudno stwierdzić, czy nie zna
kart tytułowych stanu III lub IV, czy jest to przykład
innego jeszcze stanu.
Omówienie okresu paryskiego kończą kompozy-
cje z motywami ornamentalnymi.
Raccolta di varii capricci et nove inuentioni di cartelle
et ornamenti (1646 r.) to cykl osiemnastu (łącznie
z kartą tytułową) przedstawień kartuszy z dekora-
cją ornamentalno-figuralną, wydany po raz pierw-
szy w Paryżu, przez Franęois Langlois zw. Ciartres,
dedykowany (od stanu III) Antoine’owi Le Charron,
baronowi de Dormelles. Talbierska zamieszcza
w swoim katalogu tylko cztery pozycje dotyczące
tego cyklu: trzy - opisujące akwaforty ze zbiorów
BUW oraz jedną - prezentującą kopięfrontispice’u, ze
zbiorów obcych. MNWr. posiada dwanaście tablic
cyklu (w tym kartę tytułową)31.
Z roku 1647 pochodzi cykl Nouuelles inventions
de cartouches. Dwanaście (łącznie z kartą tytułową)
akwafort przedstawia - jak we wcześniejszym cyklu
10. Stefano della Bella, Frotispice - kartusz z dwoma tygrysami.
W cyklu: Nouvelles imentions de cartouches. Stan III/IV. Muzeum
Narodowe we Wrocławiu. Fot. Arkadiusz Podstawka.
- kartusze z dekoracją ornamentalno-figuralną. Ka-
talog Talbierskiej wymienia tylko jedną tablicę (dla
całości są określone stany), podczas gdy w MNWr.
znajduje się pełny cykl32. Z wyjątkiem jednej odbit-
ki - pochodzącej z edycji Pierre’a II Mariette’a z ok.
1657-1664 (stan III/V) - wszystkie pozostałe pre-
zentują stan II/V i są związane z pierwszym wydaw-
cą, Madeleine de Collemont, wdową po Franęois
Langlois.
Interesujący przy tym jest fakt, iż znajdujący się
na karcie tytułowej filigran jest identyczny z tymi,
które występują na tablicy 10. i 11., a także - praw-
dopodobnie (tam filigran nie jest widoczny w cało-
ści) - 6. i 7. Odbitki te prezentują - zgodnie z opi-
sem Talbierskiej33 — stan II, wydany przez wdowę
po Franęois Langlois, podczas gdy karta tytuło-
wa jednoznacznie jest w stanie III. Może to świad-
czyć, iż papier z tym filigranem34 był używany nie
tylko przez Pierre’a II Mariette’a, ale również nie-
co wcześniej, przez jego późniejszą małżonkę, Ma-
deleine de Collemont, kontynuującą do roku 1655
pracę edytorską Langlois. Innym sposobem wytłu-
maczenia zbieżności filigranu byłoby istnienie stanu
pośredniego między II a III, będącego stanem prób-
nym Mariette’a, po zmianie wydawcy na karcie tytu-
łowej, ale jeszcze przed wprowadzeniem adresu wy-
dawcy na pozostałych tablicach.
Pozostając przy tej samej tematyce, należałoby
krótko wspomnieć o nieobecnych w katalogu Tal-
bierskiej dwóch fryzach ornamentalnych z motywa-
mi figuralnymi35, wykorzystanych (podobnie jak ta-
blice: 3. i 4. cyklu Ornamenti di fregi et fogliami) jako
winiety do publikacji: [Jean Valdor] Les triomphes de
Louis leJusteXIII du nom, [...] par Faldor, Paris 1649.
Ostatnich kilkanaście lat Stefano della Bella
spędził we włoskich miastach, dzieląc swój czas
pomiędzy Florencję, Rzym, Wenecję i Modenę, stale
jednak utrzymując kontakty z paryskimi wydawca-
mi. Eksperymentując czasami w zakresie techniki
(niektóre akwaforty wzbogacał efektem lawowa-
nia), kontynuował tematykę podejmowaną dawniej.
Najwcześniejszym przykładem „włoskiego” okresu
jest cykl Animali (ok. 1648-1649), nad którym prace
autor rozpoczął prawdopodobnie jeszcze w Pa-
ryżu. Zawiera on sześć (łącznie z kartą tytułową)
kompozycji w tondach przedstawiających zwierzęta
oraz stwory mitologiczne. W katalogu Talbierskiej
opisane są odbitki reprezentujące późny (z XVIII
wieku) stan W/V. Wrocławskie odbitki tworzą pełny
cykl (dodatkowo z dubletem jednej z tablic); w przy-