DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.67275#0637
i2 13 De Mirandis Antiqvorvm Operibvs, &c. Lib. III. 1214
A
XLVL
p.
qui auxiliares Antonio copias junxerat, defperatis
Romanorum rebus, trepidus in regnum refuge-
rit. Quas anguftias etiam Antonii iplius confeifio
comprobavit ; nam fatellitem facramento adadtum
compulit, ut cum juflillet fe mucrone transfige-
ret , caputque corpori ademtum cum confuiis
corporibus confunderet, ut nec vivus capi, nec
mortuus dignofei ab hoftibus pollet. Nam & mi-
lites cum in loca ab hofte fecura, multis repenti-
no incurfu cladibus acceptis, perveniflent,non ali-
ter quam tempeftatibus jadlati e pelago intuentes
terram, fefe paffim proliraverunt, ac ad lachry-
mas ex nimia laetitia ortas & mutuos complexus
atque aggratulationes funt verfi. Sed quid conje-
cturis rem perfequor, cum inter initia furgentis
ejus regni Arlaccs primus conditor, populofitatis
ejus gentis 5 bello cum Antiocho Seleuci filio cen-
tum peditum millibus , viginti equitum , geflo,
locupletilfima exhibuerit argumenta.
De Gallia.
. C
QVid dicam de Gallica terra olim fortiflimorum
•hominum fertiliflima? cujus agri feracitas li-
cet nulli praeftantia facile cederet , abundantem
multitudinem nec alere, nec AmbigatusRex,vir-
tute atque auctoritate maxime pollens, in officio
continere potuit. Hic praegravante turba regnum
exonerare cupiens, Belloncfo ac Sigonefo fororis
filiis impigris juvenibus quantum vellent homi-
num multitudinem exciere permifit, quibus in ex-
teras terras deorum auguriis datas deferantur. Si-
gonefus fortibus Hercynios faltus infedit, Bello-
ncfo haud paulo laetiorem in Italiam dii dederunt
viam, qui Alpium coelo jundorum jugis fupera- D
tis, fufifque juxta Ticinum amnem Thufcis, qui
tum venienti occurrebant, clarilfimam urbem Me-
diolanum condidit. Semel inexpugnabili Alpium
celfitudine devidta, novis femper copiis priorum
fcquentibus veftigia,tota inter Alpes & Padum lo-
ca armis tenuere. Recenti tandem augmento ful-
ti , etiam Padus trajicitur, Hetrufci & Vmbri pel-
luntur, Vrbs tot devidtarum gentium fpoliis onu-
fta obfidione cingitur, atque memoratiifima clade
abforbetur. Caeterum ea quae Hercyniam fylvam
inlederat tempeftas paulatim Pannoniam occupa-
vit. Qate cum perpetuo in bellis gerendis fuc-
ceflu eflet ufa 5 altiores fpiritus erigere coepit.
Quare pars Graeciam, pars Macedoniam, omnia
ferro ignique depopulantes , & quacunque irent
obftupcfactos incolarum oculos in fe rapientes ,
non terrore tantum ? fed & corporis virtutifque ad-
miratione pleraque fibi fubjecerunt, effectumque
ut Reges nondum bello laccfliti ad pacem atque
firmanda foedera ingentem his offerrent pecuniam.
Solus Ptolomaeus Macedoniae Rex, avita gloria ac
veteribus Macedonice terrarum vidtricis , virtu-
tis infignibus animos tollens, intrepide eum Gal-
lici exercitus terrorem imminentem audiverat ,
quem hoftes juvenili temeritate exfultantem atque p
in aciem egreffum, ad perpetuam Macedonici regni 1
infamiam,multis vulneribus faucium capiunt, caput-
que tota acie ad Macedonum terrorem lanceae impo-
litum circumferunt. Eoufque tandem vecors ille ani-
mi furor progreflus eft,ut hominum fpoliis faftiditis,
impias manus templorum direptionibus inceftare
meditarentur. Ea enim fuit hominum colluvies,
ut virium fiducia etiam deos ipfos contemnerent,
facrilcgiaque fua ne a iis quidem puniri poffe cre-
derent. Tanta enim eorum foecunditas fuit, ut
Afiam omnem velut examine aliquo implerent ,
denique neque Orientis Reges fine mercenario Gal-
lorum exercitu ulla bella geflerint, neque pulli
regno ad alios quam ad Gallos confugerint. Quam
autem falso eos hujufcemodi habuerit opinio’^exi-
tus declaravit: ex tanto enim exercitu nemo vidtor
ad patria arva remigravit; ad unum omnes coele-
ile Numen, lacrilegii poenas exercens, diverfis cla-
dibus abforpfit.
C A P.
X L V 11
De eadem.
SEd harc parva videri poffint , trecentis horni»
num millibus levatam Galliae annonam , nili
Insomnibus diverfis praeliis a Camillo, Manlio,
L. Valerio & Dolabella fic caefis, ne quisexftaret
in ea gente qui a fe Vrbera incenfam gloriaretur,
novum rurfus examen profiliiflet , quod partim
animi feritate, partim numero fretum , alias fepe,
maxime autem Britomaro duce , lumbos baltheis
fe non foluturum facramento confirmarat, ni Vrbe
fecundum capta Capitolium adfcendiflet. Non illud
prioris multitudinis clades deterruit, nec exhaufta
jam funeribus Gallia tantis inceptis quicquam de-
rogavit. Et jam novis ruinis erat pridem incenlie
Vrbis flammas oppreflurum, ni JEmilius, furore
repreffo, tanto (celeri obviam iviflet, atque captum
a juramenti religione in Capitolio difeingens libe-
raflet. Neque hi tertium licet recenti hac clade
copiis debilitatis, novis atque inexhauftis fupple-
mentis terribiliores refingentes Ariftonico duce,
de incendenda: Vrbis confilio quicquam remife-
runt, tanta fpe atque vincendi fiducia, ut Marti
torquem ex Romanis fundendis voverint. Impii
hujus conatus reprelfi, tu Flamini, gloriam tibi
habeto. Ne hujus quidem pugnae infclicilfimo
eventu impediti, fub Viridomaro Rege quartum
arma refumunt : hanc pugnam a Marcello Jovi
Feretrio tertia poft Romulum opima dicata fpo-
lia claram omnibufque feculis memorandam effe-
cerunt. Non fumma hic admiratio occurret, to-
ties belli alea infceliciflime tentata majoribus copiis
acceptam cladem relartam effe,toties vidis recen-
tes fuffeciffe milites, tot cladibus fradtam Galliam
non tantum juvenili vigore ftetifle inconcuffam,
fed novis femper belli minis ipfos etiam vidtores
territaffe ?
C a P. XLVIII.
De bello Cimbrico.
AGe Cimbricus quoque terror quantam inex-
hauftae viris Gallice gloriam tribuit , qui ab
extremis ejus finibus profugi, Teutonis Tigurinif-
que quos idem furor agitabat adfumtis , novas
fedes toto Orbe quaerebant. Hi terra fibi a Silana
atque Senatu Romano negata, quod co tempore
Refpublica Agrariis legibus perniciofiflime conten-
deret, precibus negatum locum ferro fibi aperire
conftituerunt. Opponentes fe Silanum, mox C„
Manlium, deinde Caepionem facili victoria in fu-
gam conjectos trinis caltris exuerunt. Et jam im-
maturo excidio Romanum erat lapfurum Impe-
rium , ni tertius Romanae Vrbis conlervator
Marius eo contigiflet feculo. Qui impetuofam Bar-
barorum violentiam levi certamine expertus, mi-
litem feu timore, feu commodioris rerum agenda-
rum occafionis exfpcdiatione, in caftris continuit»
Mora Romani militis altius animos erigentes Bar-
bari , etiam caftra adoriuntur, quae cum fruftra
oppugnafient , pars vulnerati, pars pilis obruti
A
XLVL
p.
qui auxiliares Antonio copias junxerat, defperatis
Romanorum rebus, trepidus in regnum refuge-
rit. Quas anguftias etiam Antonii iplius confeifio
comprobavit ; nam fatellitem facramento adadtum
compulit, ut cum juflillet fe mucrone transfige-
ret , caputque corpori ademtum cum confuiis
corporibus confunderet, ut nec vivus capi, nec
mortuus dignofei ab hoftibus pollet. Nam & mi-
lites cum in loca ab hofte fecura, multis repenti-
no incurfu cladibus acceptis, perveniflent,non ali-
ter quam tempeftatibus jadlati e pelago intuentes
terram, fefe paffim proliraverunt, ac ad lachry-
mas ex nimia laetitia ortas & mutuos complexus
atque aggratulationes funt verfi. Sed quid conje-
cturis rem perfequor, cum inter initia furgentis
ejus regni Arlaccs primus conditor, populofitatis
ejus gentis 5 bello cum Antiocho Seleuci filio cen-
tum peditum millibus , viginti equitum , geflo,
locupletilfima exhibuerit argumenta.
De Gallia.
. C
QVid dicam de Gallica terra olim fortiflimorum
•hominum fertiliflima? cujus agri feracitas li-
cet nulli praeftantia facile cederet , abundantem
multitudinem nec alere, nec AmbigatusRex,vir-
tute atque auctoritate maxime pollens, in officio
continere potuit. Hic praegravante turba regnum
exonerare cupiens, Belloncfo ac Sigonefo fororis
filiis impigris juvenibus quantum vellent homi-
num multitudinem exciere permifit, quibus in ex-
teras terras deorum auguriis datas deferantur. Si-
gonefus fortibus Hercynios faltus infedit, Bello-
ncfo haud paulo laetiorem in Italiam dii dederunt
viam, qui Alpium coelo jundorum jugis fupera- D
tis, fufifque juxta Ticinum amnem Thufcis, qui
tum venienti occurrebant, clarilfimam urbem Me-
diolanum condidit. Semel inexpugnabili Alpium
celfitudine devidta, novis femper copiis priorum
fcquentibus veftigia,tota inter Alpes & Padum lo-
ca armis tenuere. Recenti tandem augmento ful-
ti , etiam Padus trajicitur, Hetrufci & Vmbri pel-
luntur, Vrbs tot devidtarum gentium fpoliis onu-
fta obfidione cingitur, atque memoratiifima clade
abforbetur. Caeterum ea quae Hercyniam fylvam
inlederat tempeftas paulatim Pannoniam occupa-
vit. Qate cum perpetuo in bellis gerendis fuc-
ceflu eflet ufa 5 altiores fpiritus erigere coepit.
Quare pars Graeciam, pars Macedoniam, omnia
ferro ignique depopulantes , & quacunque irent
obftupcfactos incolarum oculos in fe rapientes ,
non terrore tantum ? fed & corporis virtutifque ad-
miratione pleraque fibi fubjecerunt, effectumque
ut Reges nondum bello laccfliti ad pacem atque
firmanda foedera ingentem his offerrent pecuniam.
Solus Ptolomaeus Macedoniae Rex, avita gloria ac
veteribus Macedonice terrarum vidtricis , virtu-
tis infignibus animos tollens, intrepide eum Gal-
lici exercitus terrorem imminentem audiverat ,
quem hoftes juvenili temeritate exfultantem atque p
in aciem egreffum, ad perpetuam Macedonici regni 1
infamiam,multis vulneribus faucium capiunt, caput-
que tota acie ad Macedonum terrorem lanceae impo-
litum circumferunt. Eoufque tandem vecors ille ani-
mi furor progreflus eft,ut hominum fpoliis faftiditis,
impias manus templorum direptionibus inceftare
meditarentur. Ea enim fuit hominum colluvies,
ut virium fiducia etiam deos ipfos contemnerent,
facrilcgiaque fua ne a iis quidem puniri poffe cre-
derent. Tanta enim eorum foecunditas fuit, ut
Afiam omnem velut examine aliquo implerent ,
denique neque Orientis Reges fine mercenario Gal-
lorum exercitu ulla bella geflerint, neque pulli
regno ad alios quam ad Gallos confugerint. Quam
autem falso eos hujufcemodi habuerit opinio’^exi-
tus declaravit: ex tanto enim exercitu nemo vidtor
ad patria arva remigravit; ad unum omnes coele-
ile Numen, lacrilegii poenas exercens, diverfis cla-
dibus abforpfit.
C A P.
X L V 11
De eadem.
SEd harc parva videri poffint , trecentis horni»
num millibus levatam Galliae annonam , nili
Insomnibus diverfis praeliis a Camillo, Manlio,
L. Valerio & Dolabella fic caefis, ne quisexftaret
in ea gente qui a fe Vrbera incenfam gloriaretur,
novum rurfus examen profiliiflet , quod partim
animi feritate, partim numero fretum , alias fepe,
maxime autem Britomaro duce , lumbos baltheis
fe non foluturum facramento confirmarat, ni Vrbe
fecundum capta Capitolium adfcendiflet. Non illud
prioris multitudinis clades deterruit, nec exhaufta
jam funeribus Gallia tantis inceptis quicquam de-
rogavit. Et jam novis ruinis erat pridem incenlie
Vrbis flammas oppreflurum, ni JEmilius, furore
repreffo, tanto (celeri obviam iviflet, atque captum
a juramenti religione in Capitolio difeingens libe-
raflet. Neque hi tertium licet recenti hac clade
copiis debilitatis, novis atque inexhauftis fupple-
mentis terribiliores refingentes Ariftonico duce,
de incendenda: Vrbis confilio quicquam remife-
runt, tanta fpe atque vincendi fiducia, ut Marti
torquem ex Romanis fundendis voverint. Impii
hujus conatus reprelfi, tu Flamini, gloriam tibi
habeto. Ne hujus quidem pugnae infclicilfimo
eventu impediti, fub Viridomaro Rege quartum
arma refumunt : hanc pugnam a Marcello Jovi
Feretrio tertia poft Romulum opima dicata fpo-
lia claram omnibufque feculis memorandam effe-
cerunt. Non fumma hic admiratio occurret, to-
ties belli alea infceliciflime tentata majoribus copiis
acceptam cladem relartam effe,toties vidis recen-
tes fuffeciffe milites, tot cladibus fradtam Galliam
non tantum juvenili vigore ftetifle inconcuffam,
fed novis femper belli minis ipfos etiam vidtores
territaffe ?
C a P. XLVIII.
De bello Cimbrico.
AGe Cimbricus quoque terror quantam inex-
hauftae viris Gallice gloriam tribuit , qui ab
extremis ejus finibus profugi, Teutonis Tigurinif-
que quos idem furor agitabat adfumtis , novas
fedes toto Orbe quaerebant. Hi terra fibi a Silana
atque Senatu Romano negata, quod co tempore
Refpublica Agrariis legibus perniciofiflime conten-
deret, precibus negatum locum ferro fibi aperire
conftituerunt. Opponentes fe Silanum, mox C„
Manlium, deinde Caepionem facili victoria in fu-
gam conjectos trinis caltris exuerunt. Et jam im-
maturo excidio Romanum erat lapfurum Impe-
rium , ni tertius Romanae Vrbis conlervator
Marius eo contigiflet feculo. Qui impetuofam Bar-
barorum violentiam levi certamine expertus, mi-
litem feu timore, feu commodioris rerum agenda-
rum occafionis exfpcdiatione, in caftris continuit»
Mora Romani militis altius animos erigentes Bar-
bari , etiam caftra adoriuntur, quae cum fruftra
oppugnafient , pars vulnerati, pars pilis obruti