DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.28258#0272
2^2
BERN ARDINI
SC ARDEONIL CANO^
NICI PATAVINI,
DE IT<ALIC<AE LlJTGVzAE SC\lLTO-
ribus Patauinis, Clafiis <vndecimx
P \ qAE F qAT 10.
N T E r cmnes satss constat prsscis temporibus toto terrarum or-
benulios omnino sapientes fuisTe habitos,nisi apud Hebraeos,Cal
d&os, Syros atqp i&gyptios: apud quos primum abipso protopla
slo Adamo coepit humanum genus simul cum sapientia paula-
timper Patriarchas &C Prophetas copiosius propagari: &subm-
de apud Persas &C Graecos, a quibus postmodum ad Latinos onv
niumliberaliumartium disciplinadessuxiL Namseptem apud Graecosinprimissit
psentes dicfti sunt, 5C postmodum aJtj multi.Quocirca Latini,qui sapientiam,6<r om
nium disciplinarum peritiamadipisciuolebant, ad iilos Athenasin Grarciamad^
nauigabat, &C, inde m patriam reuersi,hausta prius inde multarum disciplinarum pe
ritia3patriaesibi<$nonmediocremsplendoremsapientiaeilliusafferebant.Etidqui
demtandsu obseruatumest, quousqueenostris quidam eiusmodtscientiasLatinis
literis Romae primum profireri coeperunt:& in Italia ubique deinceps de omnibus
liberaHbusdisciph'ms,Grarcorumore,disertistImempatriaiingua, hoccstLatina,
disserere.Hinc grammatici primum,deinde rhetores, dC demum philosophi nostra
tes in Latio, QC postmodum in tota Europa & Aphrica, exorti sunt. De gramatica
eniminter praecspuos Passemon Vicentinus praeceptadarecoepit. Marcus Var-
ro primus dialedicam latimtate donaiut. Marcus Tullius rhetoricam BC moralem
phdosophiam LadnisliterisilSustrauit. Seuerinus Boedus Aristotelicam disciplL
nam, a Graecis ad Latinos sere pritnus transtulit. Salustius autem,8r: Liuius noster.
QC
post hos Vergilius,muko accuratius Latinos uersus cantarunt. Horatius quoquc
Anacreontem, dC Alcaeum in Lyricis,S: Propertius Callimachum in Elegiacis a>
mulatus est.Caecilius PJautus,& Terentius a Grxcis mutuatsprimifere RomteLa
tinas comoedias edideurt.Seneca,&ante illum, Accius,Pacuoius,graues intonues
runt tragcedias. Petrus Aponus noster summo studso medidnam primus Latinis
conciliaust. Atqui modo hac praesertim a?rate3haec eadem sapientia, ut quondam a
Grteds adLatinos, itasaneaLarino ad Italicum uulgaremq; sermonem magno
ornatu,6^ miraeloquentsadicendi,admirabiIi incremeototranslataest: utnihilo
fere minorisiaudis nuc sipeleganter hah'ce,quam oh'm Latinedicere. EtsicutGrse
cascriptaiaminLatmumsermonemquaO omnia transhtasunt: sic&Latinafere
cunda in Iinguam Hetruscam, seu Itahcam,& (ut aiunt)uulgarem conuersa:utte-
quataiam cum utraque lingua dicendi copiajtalici scriptores cum Latinis conten
uitate,qium Latino 5C Grtec o sermone plerique eorum maxime ualuerint, hoc ta
menltalicoidiomatedeledatijclanores euaserunq&perennesibinomen,
tam apud prpsemes,cp apud posteros elegantistimis scriptis
suis studiosissime pepererunt.
De
BERN ARDINI
SC ARDEONIL CANO^
NICI PATAVINI,
DE IT<ALIC<AE LlJTGVzAE SC\lLTO-
ribus Patauinis, Clafiis <vndecimx
P \ qAE F qAT 10.
N T E r cmnes satss constat prsscis temporibus toto terrarum or-
benulios omnino sapientes fuisTe habitos,nisi apud Hebraeos,Cal
d&os, Syros atqp i&gyptios: apud quos primum abipso protopla
slo Adamo coepit humanum genus simul cum sapientia paula-
timper Patriarchas &C Prophetas copiosius propagari: &subm-
de apud Persas &C Graecos, a quibus postmodum ad Latinos onv
niumliberaliumartium disciplinadessuxiL Namseptem apud Graecosinprimissit
psentes dicfti sunt, 5C postmodum aJtj multi.Quocirca Latini,qui sapientiam,6<r om
nium disciplinarum peritiamadipisciuolebant, ad iilos Athenasin Grarciamad^
nauigabat, &C, inde m patriam reuersi,hausta prius inde multarum disciplinarum pe
ritia3patriaesibi<$nonmediocremsplendoremsapientiaeilliusafferebant.Etidqui
demtandsu obseruatumest, quousqueenostris quidam eiusmodtscientiasLatinis
literis Romae primum profireri coeperunt:& in Italia ubique deinceps de omnibus
liberaHbusdisciph'ms,Grarcorumore,disertistImempatriaiingua, hoccstLatina,
disserere.Hinc grammatici primum,deinde rhetores, dC demum philosophi nostra
tes in Latio, QC postmodum in tota Europa & Aphrica, exorti sunt. De gramatica
eniminter praecspuos Passemon Vicentinus praeceptadarecoepit. Marcus Var-
ro primus dialedicam latimtate donaiut. Marcus Tullius rhetoricam BC moralem
phdosophiam LadnisliterisilSustrauit. Seuerinus Boedus Aristotelicam disciplL
nam, a Graecis ad Latinos sere pritnus transtulit. Salustius autem,8r: Liuius noster.
QC
post hos Vergilius,muko accuratius Latinos uersus cantarunt. Horatius quoquc
Anacreontem, dC Alcaeum in Lyricis,S: Propertius Callimachum in Elegiacis a>
mulatus est.Caecilius PJautus,& Terentius a Grxcis mutuatsprimifere RomteLa
tinas comoedias edideurt.Seneca,&ante illum, Accius,Pacuoius,graues intonues
runt tragcedias. Petrus Aponus noster summo studso medidnam primus Latinis
conciliaust. Atqui modo hac praesertim a?rate3haec eadem sapientia, ut quondam a
Grteds adLatinos, itasaneaLarino ad Italicum uulgaremq; sermonem magno
ornatu,6^ miraeloquentsadicendi,admirabiIi incremeototranslataest: utnihilo
fere minorisiaudis nuc sipeleganter hah'ce,quam oh'm Latinedicere. EtsicutGrse
cascriptaiaminLatmumsermonemquaO omnia transhtasunt: sic&Latinafere
cunda in Iinguam Hetruscam, seu Itahcam,& (ut aiunt)uulgarem conuersa:utte-
quataiam cum utraque lingua dicendi copiajtalici scriptores cum Latinis conten
uitate,qium Latino 5C Grtec o sermone plerique eorum maxime ualuerint, hoc ta
menltalicoidiomatedeledatijclanores euaserunq&perennesibinomen,
tam apud prpsemes,cp apud posteros elegantistimis scriptis
suis studiosissime pepererunt.
De