DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2987#0076
COLLEGII
Cap. II. fere oblita erant, ut siint, Ple&ra, Mu-
fetx , Psalteria, Litui, Cornamusae,
qua? tamen hodie partim voraci tem-
poris injuria perierunt; partim ob lo-
ci angustiam alio translata, distra&a,
& negle&a siint. Supersunt duo iblum,
*organum scilicet, quod Cylindro au-
tomato ex regulis Musurgiae anima-
tum se ipsb advenis alludit eosque fe-
stivo excipit plausu , refertum diver-
A'TO
Rom. S. J. 51
sarum volucrium, utpote, cuculi, lu- ParsIII.
sciniarum , anatum cantu , nec non
cymbalomm strepitu & sbnoro clan-
gore stridulum, denique postquam or
mnis concentus conticuit, e medio or-
gani vertice per aerem dyscolus glo-
bulus aliquantisper volitat 5 qui paula-
tim siibsidens se intra organi siii rece-
ptaculum recipit, jucundum visii spe-
ctaculum.
Superest instmmentum ^Eolium
quod sine ullo humano conta&u, iblo
fortioris venti impulsii chordas raden-
tis, adeo vagumsbnigenusefficit, ut
nescio quibus modis sbla naturae indu-
stria auditores ita mirifice abripiat, ut
mox campanamm clangorem e lon-
ginquo se percipere autument, mox
videantur ex sumatu organi tibias sb-
nantes audire. Dubios mox relinquit
auditores an experti cujusdam Citna-
roedi Judentis jocos sonoros perci-
piant. Ex'Jutlore haec constmendi
prsscribimr ratio llb. IX. de Magta
Pbonota&ica Macbinamento X. 8c in Pbo-
nurgujfasms descripta. Ex ligno Ti-
lias resbnantislimo, quibus fidicina in-
strumenta confici sblent, instrumen-
tum conficiatur quinque palmos lon-
gum, htuin duos, profundumunumj
hoc instramenmm 15 chordis aequali-
busexanimaliuniintestinis, veletiam
pluribus paucioribusque instraas, mo-
dum concordantiae docet esse debere,
non per tertias, autsecundas^ sedde-
bent accordari utomneschordasinu-
nisbno, aut per octavas unisbna?, aut
omnes in uno tono concordes sint.
Modus porro applicationis talis sit, ut
ubi ventus spirare maxime sblet, per
stri&issimam rimam valvularum aut
portaram cogatur transire, cui rimas
retroponatur instramentum, ut neces.
sario ventus chordas radere queat. Au~
tbor absque ulteriori diipcndio fene-
stras aperit, atque valvis fenestra? se-
mipalmari spatio apertis , queis ^Eo-
lium instrumenmm insertum adeo in-
sblitum harmoniaz genus exhibet sb-
lius venti impetu, ut nemo, nisi arcani
conscius, unde sbnus ille harmoniacus
exoriatur, ne conje&uii quidem con-
sequi posfit. De quo vide Mufurgiam
X. lib. & Phonurgiam ultimo editam.
.^
■)
G 2
CA-
Cap. II. fere oblita erant, ut siint, Ple&ra, Mu-
fetx , Psalteria, Litui, Cornamusae,
qua? tamen hodie partim voraci tem-
poris injuria perierunt; partim ob lo-
ci angustiam alio translata, distra&a,
& negle&a siint. Supersunt duo iblum,
*organum scilicet, quod Cylindro au-
tomato ex regulis Musurgiae anima-
tum se ipsb advenis alludit eosque fe-
stivo excipit plausu , refertum diver-
A'TO
Rom. S. J. 51
sarum volucrium, utpote, cuculi, lu- ParsIII.
sciniarum , anatum cantu , nec non
cymbalomm strepitu & sbnoro clan-
gore stridulum, denique postquam or
mnis concentus conticuit, e medio or-
gani vertice per aerem dyscolus glo-
bulus aliquantisper volitat 5 qui paula-
tim siibsidens se intra organi siii rece-
ptaculum recipit, jucundum visii spe-
ctaculum.
Superest instmmentum ^Eolium
quod sine ullo humano conta&u, iblo
fortioris venti impulsii chordas raden-
tis, adeo vagumsbnigenusefficit, ut
nescio quibus modis sbla naturae indu-
stria auditores ita mirifice abripiat, ut
mox campanamm clangorem e lon-
ginquo se percipere autument, mox
videantur ex sumatu organi tibias sb-
nantes audire. Dubios mox relinquit
auditores an experti cujusdam Citna-
roedi Judentis jocos sonoros perci-
piant. Ex'Jutlore haec constmendi
prsscribimr ratio llb. IX. de Magta
Pbonota&ica Macbinamento X. 8c in Pbo-
nurgujfasms descripta. Ex ligno Ti-
lias resbnantislimo, quibus fidicina in-
strumenta confici sblent, instrumen-
tum conficiatur quinque palmos lon-
gum, htuin duos, profundumunumj
hoc instramenmm 15 chordis aequali-
busexanimaliuniintestinis, veletiam
pluribus paucioribusque instraas, mo-
dum concordantiae docet esse debere,
non per tertias, autsecundas^ sedde-
bent accordari utomneschordasinu-
nisbno, aut per octavas unisbna?, aut
omnes in uno tono concordes sint.
Modus porro applicationis talis sit, ut
ubi ventus spirare maxime sblet, per
stri&issimam rimam valvularum aut
portaram cogatur transire, cui rimas
retroponatur instramentum, ut neces.
sario ventus chordas radere queat. Au~
tbor absque ulteriori diipcndio fene-
stras aperit, atque valvis fenestra? se-
mipalmari spatio apertis , queis ^Eo-
lium instrumenmm insertum adeo in-
sblitum harmoniaz genus exhibet sb-
lius venti impetu, ut nemo, nisi arcani
conscius, unde sbnus ille harmoniacus
exoriatur, ne conje&uii quidem con-
sequi posfit. De quo vide Mufurgiam
X. lib. & Phonurgiam ultimo editam.
.^
■)
G 2
CA-