Commentariorum
V
©bstrmgat: nam si liberum eHe uellet,quorsum attin^rethsccobligatioCnuncuero^
cum huc totus incumbat, hoc nimirum lpstuseslepropositi,ut nomsneconcilrjsu3
dominationem atque potentiam defendat, ncuequis errores atque uitia reprehem
dat,aut siquis hocmoliatur,nonferatiinpunc:quidalq faisturi sint,non sibiconsta*
re/edhocilliuspostulatumeiusdregeneris, &:ita conscriptum,uta cociliomagis
abstcrreat,quam ad illud inuitet: quis enim ad hunc modum sesc deuinciat, prazser
tim,cum nondum appareat, qui sit concilrj futurus ordo, qui modus, quscforma4
ciim ignoretur,an suam ibi pontifexatquesuscclienrelsc praxipuam esse uelitatque
summamauthoritatem,utrumdecontrouersia cognosei ue!itiuxtasacrasliteras,an
uero secundumtraditionesatqueleges,nulloscriptursc tdlimoniocofirmatasCcon
cilij quoque libercatem impediri,dum ait, illud peragendu dle more ueteri Sc iam
©lim recepto : se quidem superioris aetatis conciliorum decreta, iaerisliteris com
(entanea,minime reeusare, ied nostraeacpaulo uetustioris memoriae concilia, quse
dccretis hominum Sc pontifici plus aequo tribuerunt, a priscis illis plurimum difi'
ferreiquod igitur illud futuru esle dicat iuxta ueterem morem, captiose fieri, ne us*
delicetea sitsententiarum libertas, qualem Sc ipsipetant, &Lcaula quocppostuler,
sed utsecundum ipsius legesatque potestatem, quam sibi sumit&Larrogat, iudice'
tur,sicutin postremis aliquotconcilrjsfacftum esie constet: eiusiriodiautem acftione
nonpacisicari ecclesias^nequedubias&Tadssicsias consi:ientiasexpediri,sedamplius
inuoluitenebris, 8>C maiori ieruitute constringi; cilm igiturpostulatoacdesiderio
tum Cassaris tum ordinum Impersi potifex nondum satisfaciat,orare se plurimiim*
utCsdar,consideratacau(2emagnitudine,quce uniuersam rempublicam Sc omneis
nationes complcd:itur,det operam,ut legitim e res agatur: nam hoc ipsius esie offi'
cium,eiqj licerelegibus, quando usdelicet pontifex ueritateimpugnat: prouiden
dum enim esie,ne sit 3c acftorilleuel reus,& simul iudex: omneis uidelicetpopulos
erecftos esse in spem huiusconcilq,&:summis uotisatque preabusssagitare, uttan*
demdubitatione&rangoreadssidaeconscientiaeliberenturj&r uia lalutis common»
streturia multisenim feculis rto fuisle talem de tantis rebus dimicationem»ut in hoc
tempore: certamenautem istud esie natum ex uarrjs erroribus atqueuitrjs, qua:
multo ante nostram aetatem inundarint: quod siautem ea fallatexpecstatio, ncque
tale concilium, uti iam olim promisium est, habeatur, quantum ca res rnoerorem
atque cruciatum allatura sit mentibus hominum , facile posie cogitari : deinde,
si' legitimam cognitionem pontifex defugrat, metumesie, nerespub!ica&: eccle'
siamaioribusagitenturssucftibus,quamantehacunquam: sed cum Imperijordsi
nesomnes, inomnibus conuentibus recftum concilium decreuerint, non dubi'
tareie, quin in eo quoque permaneant, Sc laqueum illurn atque uincula, quse
pontifexipsisinAerecogitat,longisiimerepudient t idem a cseceris quoque sele
regibus expeblare :quam enim illemoliturobligarionem, esic pknam captionis
Sc insidiarum, nequeuerum possefieriiudicium, nisiliberae sint&Tcxpeditteonv
nium mentes: siueropergat, Sc concilium habeat suo arbitratu, remomnemle
commisiurosesieDeo,quisuam iplecausamatquedoflrinam hauddubie situin'
dicaturus: uerum enimuero, si rcseo recidant, uthocpontificipcrmittatur,quocl
tamen minimecrcdant,consideraturosampIius,quidfac stositopus:&: si forteck
tenturatcp uideantieposiealiquid proglonanominisDeifacerejUcnturoseb fide
publica
btnV
B&S*
rCcipia nfi r
r;"Vrtnt,(c^
sffliinu»» utn
,5-
Lgfomrc^ nr. nCUf
Lersiatotadiiccp^
Ltpotentiamomnera^;
Lonadconfirmandam 1
Cocentesaccrbcuindici
itqiiod relquu elt,o ran
ipsus cauiau*
isradus \ Terpeni
> T
«aiatjUiinni
kpeuolunasimandatis icu
slatmijjeraabeacliic
^coEijGa^cnansii
L
^. TJIAD HVSC
^flacuitjtbcolc
l'j® |fcdatiim ci
kfSdi
iw “ mSonem|
Sc.dJ'
°ctri
#ni“»N
V
©bstrmgat: nam si liberum eHe uellet,quorsum attin^rethsccobligatioCnuncuero^
cum huc totus incumbat, hoc nimirum lpstuseslepropositi,ut nomsneconcilrjsu3
dominationem atque potentiam defendat, ncuequis errores atque uitia reprehem
dat,aut siquis hocmoliatur,nonferatiinpunc:quidalq faisturi sint,non sibiconsta*
re/edhocilliuspostulatumeiusdregeneris, &:ita conscriptum,uta cociliomagis
abstcrreat,quam ad illud inuitet: quis enim ad hunc modum sesc deuinciat, prazser
tim,cum nondum appareat, qui sit concilrj futurus ordo, qui modus, quscforma4
ciim ignoretur,an suam ibi pontifexatquesuscclienrelsc praxipuam esse uelitatque
summamauthoritatem,utrumdecontrouersia cognosei ue!itiuxtasacrasliteras,an
uero secundumtraditionesatqueleges,nulloscriptursc tdlimoniocofirmatasCcon
cilij quoque libercatem impediri,dum ait, illud peragendu dle more ueteri Sc iam
©lim recepto : se quidem superioris aetatis conciliorum decreta, iaerisliteris com
(entanea,minime reeusare, ied nostraeacpaulo uetustioris memoriae concilia, quse
dccretis hominum Sc pontifici plus aequo tribuerunt, a priscis illis plurimum difi'
ferreiquod igitur illud futuru esle dicat iuxta ueterem morem, captiose fieri, ne us*
delicetea sitsententiarum libertas, qualem Sc ipsipetant, &Lcaula quocppostuler,
sed utsecundum ipsius legesatque potestatem, quam sibi sumit&Larrogat, iudice'
tur,sicutin postremis aliquotconcilrjsfacftum esie constet: eiusiriodiautem acftione
nonpacisicari ecclesias^nequedubias&Tadssicsias consi:ientiasexpediri,sedamplius
inuoluitenebris, 8>C maiori ieruitute constringi; cilm igiturpostulatoacdesiderio
tum Cassaris tum ordinum Impersi potifex nondum satisfaciat,orare se plurimiim*
utCsdar,consideratacau(2emagnitudine,quce uniuersam rempublicam Sc omneis
nationes complcd:itur,det operam,ut legitim e res agatur: nam hoc ipsius esie offi'
cium,eiqj licerelegibus, quando usdelicet pontifex ueritateimpugnat: prouiden
dum enim esie,ne sit 3c acftorilleuel reus,& simul iudex: omneis uidelicetpopulos
erecftos esse in spem huiusconcilq,&:summis uotisatque preabusssagitare, uttan*
demdubitatione&rangoreadssidaeconscientiaeliberenturj&r uia lalutis common»
streturia multisenim feculis rto fuisle talem de tantis rebus dimicationem»ut in hoc
tempore: certamenautem istud esie natum ex uarrjs erroribus atqueuitrjs, qua:
multo ante nostram aetatem inundarint: quod siautem ea fallatexpecstatio, ncque
tale concilium, uti iam olim promisium est, habeatur, quantum ca res rnoerorem
atque cruciatum allatura sit mentibus hominum , facile posie cogitari : deinde,
si' legitimam cognitionem pontifex defugrat, metumesie, nerespub!ica&: eccle'
siamaioribusagitenturssucftibus,quamantehacunquam: sed cum Imperijordsi
nesomnes, inomnibus conuentibus recftum concilium decreuerint, non dubi'
tareie, quin in eo quoque permaneant, Sc laqueum illurn atque uincula, quse
pontifexipsisinAerecogitat,longisiimerepudient t idem a cseceris quoque sele
regibus expeblare :quam enim illemoliturobligarionem, esic pknam captionis
Sc insidiarum, nequeuerum possefieriiudicium, nisiliberae sint&Tcxpeditteonv
nium mentes: siueropergat, Sc concilium habeat suo arbitratu, remomnemle
commisiurosesieDeo,quisuam iplecausamatquedoflrinam hauddubie situin'
dicaturus: uerum enimuero, si rcseo recidant, uthocpontificipcrmittatur,quocl
tamen minimecrcdant,consideraturosampIius,quidfac stositopus:&: si forteck
tenturatcp uideantieposiealiquid proglonanominisDeifacerejUcnturoseb fide
publica
btnV
B&S*
rCcipia nfi r
r;"Vrtnt,(c^
sffliinu»» utn
,5-
Lgfomrc^ nr. nCUf
Lersiatotadiiccp^
Ltpotentiamomnera^;
Lonadconfirmandam 1
Cocentesaccrbcuindici
itqiiod relquu elt,o ran
ipsus cauiau*
isradus \ Terpeni
> T
«aiatjUiinni
kpeuolunasimandatis icu
slatmijjeraabeacliic
^coEijGa^cnansii
L
^. TJIAD HVSC
^flacuitjtbcolc
l'j® |fcdatiim ci
kfSdi
iw “ mSonem|
Sc.dJ'
°ctri
#ni“»N