DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.12758#0009
RUINY NA OSTROWIE JEZIORA LEDNICY
STDDJDM NAD BUDOWNICTWEM
W PRZEDCHRZEŚCIJAŃSKICH I PIERWSZYCH CHRZEŚCIJAŃSKICH WIEKACH
W POLSCE.
ÓbLa podstawie^ badań wspólnie; na miejscu odbytych z 'óErof. cWładysławem :Łuszczkiewiczem,
źródłowo opracował i napisał
JA. A R Y J A N
Jezioro Lednica leży w Wielkiem Księstwie
Poznańskiem, niedaleko miasteczka Pobiedzisk,
na odległości 4ch mil od Poznania, a 2ch mil
od Gniezna, w prostopadłym kierunku do drogi
łączącej te dwa miasta ze sobą. Zacząwszy
od południa, to jest od miejsca spotkania
się na gruntach wsi Lednogóry tej drogi z je-
ziorem, ciągnie się ku północy zrazu wąz-
kim względnie pasem, rozszerzając się zwolna
coraz bardziej. Najszerszem jest pomiędzy wsią
Latalicami, leżącą na zachodnim brzegu, a Dzie-
kanowicami na wschodnim. Na przestrzeni
rozpostartej między temi dwoma wsiami, a ma-
jącej i/8 milę szerokości, wyrastają na jego
wodach dwie wyspy. Za wsią Rybitwami, le-
żącą na zachód, zaczyna się ono znowu zwężać,
tworząc tu i owdzie zatoki głębokie; poczem
minąwszy kilka wsi nadbrzeżnych, zamienia się
w wązką zupełnie szyję, którą się pod wsią Wa-
liszewem kończy. Ma w tym podłużnym od
południa ku północy kierunku prawie milę dłu-
gości. (Zob. Tab. XII lig. i). Dno jeziora jest
torfowate, wybrzeże płaskie, zarosłe szeroko si-
KOŁOWSKI,
towiem, w którem się gromadnie gnieżdżą nurki,
kaczki dzikie i kurki wodne. Poławiają się
w niem wielkie sumy, czasem szczupaki, zresztą
najwięcej białej niesmacznej płoci. Jezioro należy
częściami do okolicznych wsi, a rybołostwo
bywa w niem wydzierżawiane rybakom miej-
scowym. Kraj w około jak większa część Wiel-
kopolski jest płaski, bezleśny, urozmaicony za-
ledwie gdzie niegdzie sztucznymi nasypami,
świadczącómi o przedhistorycznej przeszłości.
Z wierzchołka jednej z wysp na jeziorze wi-
dzieć można na zachód za wsią Latalicami
piętrzące się na horyzoncie w dwóch lub trzech
kondygnacyjach wspaniałe grodziszcze w Mo-
raczewie; na północo-wschód, na cyplu zie-
mi wchodzącym w jezioro, o pół mili odległą
mogiłę w Jemiołkach; dalej nasypisko pod
wsią Waliszewem; a jeszcze dalej na wschód,
wzgórza wsi Dziekanowic, zbyt regularnie
ukształtowane, aby je za dzieło natury uwa-
żać można, noszące nazwę Zbyrczy małej
i wielkiej. Tworzy to płaskie, ale przy-
padłościami gruntu i wypukłościami nasypów
STDDJDM NAD BUDOWNICTWEM
W PRZEDCHRZEŚCIJAŃSKICH I PIERWSZYCH CHRZEŚCIJAŃSKICH WIEKACH
W POLSCE.
ÓbLa podstawie^ badań wspólnie; na miejscu odbytych z 'óErof. cWładysławem :Łuszczkiewiczem,
źródłowo opracował i napisał
JA. A R Y J A N
Jezioro Lednica leży w Wielkiem Księstwie
Poznańskiem, niedaleko miasteczka Pobiedzisk,
na odległości 4ch mil od Poznania, a 2ch mil
od Gniezna, w prostopadłym kierunku do drogi
łączącej te dwa miasta ze sobą. Zacząwszy
od południa, to jest od miejsca spotkania
się na gruntach wsi Lednogóry tej drogi z je-
ziorem, ciągnie się ku północy zrazu wąz-
kim względnie pasem, rozszerzając się zwolna
coraz bardziej. Najszerszem jest pomiędzy wsią
Latalicami, leżącą na zachodnim brzegu, a Dzie-
kanowicami na wschodnim. Na przestrzeni
rozpostartej między temi dwoma wsiami, a ma-
jącej i/8 milę szerokości, wyrastają na jego
wodach dwie wyspy. Za wsią Rybitwami, le-
żącą na zachód, zaczyna się ono znowu zwężać,
tworząc tu i owdzie zatoki głębokie; poczem
minąwszy kilka wsi nadbrzeżnych, zamienia się
w wązką zupełnie szyję, którą się pod wsią Wa-
liszewem kończy. Ma w tym podłużnym od
południa ku północy kierunku prawie milę dłu-
gości. (Zob. Tab. XII lig. i). Dno jeziora jest
torfowate, wybrzeże płaskie, zarosłe szeroko si-
KOŁOWSKI,
towiem, w którem się gromadnie gnieżdżą nurki,
kaczki dzikie i kurki wodne. Poławiają się
w niem wielkie sumy, czasem szczupaki, zresztą
najwięcej białej niesmacznej płoci. Jezioro należy
częściami do okolicznych wsi, a rybołostwo
bywa w niem wydzierżawiane rybakom miej-
scowym. Kraj w około jak większa część Wiel-
kopolski jest płaski, bezleśny, urozmaicony za-
ledwie gdzie niegdzie sztucznymi nasypami,
świadczącómi o przedhistorycznej przeszłości.
Z wierzchołka jednej z wysp na jeziorze wi-
dzieć można na zachód za wsią Latalicami
piętrzące się na horyzoncie w dwóch lub trzech
kondygnacyjach wspaniałe grodziszcze w Mo-
raczewie; na północo-wschód, na cyplu zie-
mi wchodzącym w jezioro, o pół mili odległą
mogiłę w Jemiołkach; dalej nasypisko pod
wsią Waliszewem; a jeszcze dalej na wschód,
wzgórza wsi Dziekanowic, zbyt regularnie
ukształtowane, aby je za dzieło natury uwa-
żać można, noszące nazwę Zbyrczy małej
i wielkiej. Tworzy to płaskie, ale przy-
padłościami gruntu i wypukłościami nasypów