(Studia nad sztuką renesansu i baroku, Lublin, 1993)

Porządki architektoniczne w późnobarokowych kościołach Lubelszczyzny

173


30. Przekrój podłużny kościoła św. Karola Boromeusza w Wiedniu. Proj. J. B. Fischer
von Erlach. Wg H. Sedlmayra

Zasadnicza różnica polega na "dwuporządkowej" strukturze tego wnętrza, przy
tym do drugiego porządku zaliczyć należy wspomniany gzyms działowy17. Jed-
nakże spełnia on tu z braku podpór w nawie rolę parapetu pod emporami tym
bardziej, iż wygięte na kolumnach odcinki entablatury w ramionach i prezbi-
terium są cofnięte w głąb w stosunku do lica eliptycznej ściany nawy środkowej,
tak iż nie mają one większego wpływu na kształt przestrzenny wnętrza. Już samo
wprowadzenie wygięcia gzymsu ponad łukami sprawiło zachowanie ciągłości bez
potrzeby jeszcze większego uwysmuklenia proporcji arkad (co ma miejsce we
Włodawie, pomimo częściowego przerwania architrawu, "wyciętego" przez szczy-
towy fragment łuku arkady). Zwiększa to poczucie przestrzenności całego wnęt-
rza, bardziej płynnie przechodzącego ze środkowej partii do ramion, niejako na

17 Gzyms główny należy do pierwszego. Wszystkie imposty łuków podporządkowane są poszczególnym
arkadom.