DOI Kapitel:
Nieciecki, Ks. Jan: Antoni Herliczka - autorem malowideł ściennych w Pałacu Myślewickim w warszawskich Łazienkach
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.66252#0243
Antoni Herliczka - autorem malowideł ściennych...
235
ły się jego dalsze losy, nie wiemy. I choć wydaje się to mało prawdopodobne,
nie można jednak wykluczyć, że malował on ujazdowską Austerię w latach
1787-1788.
W XIX i XX w. w pałacyku Myślewickim wielokrotnie zmieniali się loka-
torzy oraz przeprowadzano kolejne remonty. Pierwszego z nich dokonano już
w 1783 r.* * * * * * * * * * * 40, do następnych prac remontowych przystąpiono w r. 1839, kiedy
Myślewice przeznaczone zostały na mieszkania dla urzędników cesarskich41.
Pałacyk odrestaurowano także po I i II wojnie światowej42. Podczas tych prac
z pewnością odnawiano też malowidła dekorujące ściany pomieszczeń. Najpo-
ważniejszym zniszczeniom uległy omawiane przez nas freski pomiędzy r. 1920
a 1930, gdy na górnych piętrach znajdowały się mieszkania wysokich dygni-
tarzy państwowych, a klatkę schodową dzieliły kolejne szklane drzwi. W
r. 1938 przystąpiono do gruntownego remontu43, lecz konserwacji malowideł,
przynajmniej w pokoju „krajobrazowym”, musiano dokonać już przed r. 1930.
Świadczą o tym archiwalne zdjęcia wnętrz myślewickich, stanowiące niezwykle
ważne źródło do prowadzonych przez nas badań. Szczególnie bogato udoku-
mentowane fotograficznie są malowidła krajobrazowe z parterowego aparta-
mentu zachodniego. Można porównać ich wygląd obecny (il. 10, 13) ze stanem
z r. 1920 (il. 11, 12), 19 3 044, a nawet 194645. Na zdjęciach z r. 1930, 1946
i z lat nam współczesnych krajobrazy wyglądają niemal identycznie. Jedynie na
widoku z lukiem triumfalnym dają się zauważyć różnice (zwłaszcza postać w
kiej, do Izabeli Branickiej: 15 III 1781 w Białymstoku „laśnie Oświecona Pani, [...] U P.a
Herliczki Malarza byłem, y przeczytałem mu List IO. Pani, Względem determinacji posłania do
Warszawy ktorego Syna, na Naukę, malowania Alfresco, do przybyłego Włocha Malarza do
Warszawy, zawiesił rezolucją do Tygodnia Syn lego naystarszy, ktorego on sądzi za naysposob-
nieyszego do tey nauki, jest teraz na Gospodarstwie w Wójtostwie Hackowskim, gdy tu powroci
rozmowi się z nim, y pomiarkuie czy będzie miał ochotę”. 22 III 1781 w Białymstoku „[...] Pn
Herliczka naypokomiey dziękuie IO Pani za oświadczoną Łaskę, dla Syna swego. Poszle do
Warszawy naystarszego, maiącego wielką Ochotę do uczenia się Malarstwa, prędzey go jednak
posłać nie może, puki nie skończy malowania Altanki w Ogrodzie dolnym, do ktorey roboty
bierze dla pomocy tegoż Syna swego”.
^Tatarkiewicz, Łazienki, s. 61. Być może wówczas podniesiono parterowe skrzydła
o jedną kondygnację.
41 Tamże, s. 138-139.
42 Tamże, s. 142-143.
43 Informacje dotyczące okresu międzywojennego pochodzą od Pani Kustosz Aleksandry
Sawickiej.
44 Negatywy z 1920 r. (fot. Jaworski) i z r. 1930 (fot. Bułhakówna) przechowywane są w
archiwum fotograficznym Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.
45 Negatywy te, bardzo złej jakości (fot. prof. B. Marconi), przechowywane są w archiwum
fotograficznym Oddziału Warszawskiego PKZ. Przedstawiają one, poza krajobrazami, także widok
pokoju sypialnego z tego samego apartamentu.
235
ły się jego dalsze losy, nie wiemy. I choć wydaje się to mało prawdopodobne,
nie można jednak wykluczyć, że malował on ujazdowską Austerię w latach
1787-1788.
W XIX i XX w. w pałacyku Myślewickim wielokrotnie zmieniali się loka-
torzy oraz przeprowadzano kolejne remonty. Pierwszego z nich dokonano już
w 1783 r.* * * * * * * * * * * 40, do następnych prac remontowych przystąpiono w r. 1839, kiedy
Myślewice przeznaczone zostały na mieszkania dla urzędników cesarskich41.
Pałacyk odrestaurowano także po I i II wojnie światowej42. Podczas tych prac
z pewnością odnawiano też malowidła dekorujące ściany pomieszczeń. Najpo-
ważniejszym zniszczeniom uległy omawiane przez nas freski pomiędzy r. 1920
a 1930, gdy na górnych piętrach znajdowały się mieszkania wysokich dygni-
tarzy państwowych, a klatkę schodową dzieliły kolejne szklane drzwi. W
r. 1938 przystąpiono do gruntownego remontu43, lecz konserwacji malowideł,
przynajmniej w pokoju „krajobrazowym”, musiano dokonać już przed r. 1930.
Świadczą o tym archiwalne zdjęcia wnętrz myślewickich, stanowiące niezwykle
ważne źródło do prowadzonych przez nas badań. Szczególnie bogato udoku-
mentowane fotograficznie są malowidła krajobrazowe z parterowego aparta-
mentu zachodniego. Można porównać ich wygląd obecny (il. 10, 13) ze stanem
z r. 1920 (il. 11, 12), 19 3 044, a nawet 194645. Na zdjęciach z r. 1930, 1946
i z lat nam współczesnych krajobrazy wyglądają niemal identycznie. Jedynie na
widoku z lukiem triumfalnym dają się zauważyć różnice (zwłaszcza postać w
kiej, do Izabeli Branickiej: 15 III 1781 w Białymstoku „laśnie Oświecona Pani, [...] U P.a
Herliczki Malarza byłem, y przeczytałem mu List IO. Pani, Względem determinacji posłania do
Warszawy ktorego Syna, na Naukę, malowania Alfresco, do przybyłego Włocha Malarza do
Warszawy, zawiesił rezolucją do Tygodnia Syn lego naystarszy, ktorego on sądzi za naysposob-
nieyszego do tey nauki, jest teraz na Gospodarstwie w Wójtostwie Hackowskim, gdy tu powroci
rozmowi się z nim, y pomiarkuie czy będzie miał ochotę”. 22 III 1781 w Białymstoku „[...] Pn
Herliczka naypokomiey dziękuie IO Pani za oświadczoną Łaskę, dla Syna swego. Poszle do
Warszawy naystarszego, maiącego wielką Ochotę do uczenia się Malarstwa, prędzey go jednak
posłać nie może, puki nie skończy malowania Altanki w Ogrodzie dolnym, do ktorey roboty
bierze dla pomocy tegoż Syna swego”.
^Tatarkiewicz, Łazienki, s. 61. Być może wówczas podniesiono parterowe skrzydła
o jedną kondygnację.
41 Tamże, s. 138-139.
42 Tamże, s. 142-143.
43 Informacje dotyczące okresu międzywojennego pochodzą od Pani Kustosz Aleksandry
Sawickiej.
44 Negatywy z 1920 r. (fot. Jaworski) i z r. 1930 (fot. Bułhakówna) przechowywane są w
archiwum fotograficznym Instytutu Sztuki PAN w Warszawie.
45 Negatywy te, bardzo złej jakości (fot. prof. B. Marconi), przechowywane są w archiwum
fotograficznym Oddziału Warszawskiego PKZ. Przedstawiają one, poza krajobrazami, także widok
pokoju sypialnego z tego samego apartamentu.