DOI article:
Ciałowicz, Krzysztof M.: Rola ceramiki greckiej w badaniach nad uzbrojeniem hełm koryncki
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.51290#0014
6
sieniu do niektórych grup hełmu korynckiego, dużą rolę odgrywa
ceramika grecka i ich przedstawienia w malarstwie wazowym.
Najstarszą grupę hełmów kcrynckich stanowią tzw. hełmy garn-
ozkowe (Topfhelm) istniejące od ostatniej ćwierci VIII w. p.n.e.
Są one jeszcze bardzo prymitywne, osłaniają całą głowę aż do dol-
nej granicy szyi. Wysokość hełmu jest większa aniżeli jego głębo-
kość (proporcja ta w miarę upływu czasu ulega zmianie). Dzwon
nierównomiernie opada na boki przechodząc stopniowo do prawie
pionowej ściany bocznej. Widoczna z profilu maksymalna wypukłość
dzwonu leży bliżej wierzchołka aniżeli środka głowy. Naczolnik
jest płaski, tylna ściana hełmu spadzista, lekko wklęsła. Dolna
krawędź hełmu przebiega jednolicie poziomo. Wizura jest duża, po-
siada zaokrąglone krawędzie. Maksymalne wygięcie górnej krawędzi
znajduje się bliżej środka niż wewnętrznych kątów, co w później-
szym okresie zasadniczo się zmieni. Prawdopodobnie najstarszym
z tej grupy hełmów jest zabytek z Olimpii, charakteryzujący się
2
brakiem nakarczka i zupełnie prostą linią profilową tyłu hełmu •
W latach późniejszych następuje pewna modyfikacja formy hełmu.
Tylna ściana staje się zaokrąglona, występuje nakarczek kończący
się wyraźnie odstającym brzegiem. Dolna krawędź bocznej ściany
tworzy klin, jest przy tym łagodnie wklęsła. Dalszy rozwój form
biegnie w kierunku złagodzenia profilu tyłu hełmu. W starszych
egzemplarzach linia tylna spada ostro, gwałtownie przechodząc
w nakarczek \ W hełmach późniejszych (VII w. p.n.e.) tylny pro-
fil przechodzi w łagodnie wyginającą się krzywą w formie płaskiej
litery S * * * 43 Od początku VII w. p.n.e. wchodzi w użycie druga gru-
pa hełmu korynckiego tzw. hełmy z prowadnicą do pióropusza (Helme
mit Buschbahn) trwająca do ok. 640 r. p.n.e. ' Grupa ta istnieje
stosunkowo krótko, w latach następnych nie ma żadnej podobnej
formy. Nazwa jej wywodzi się od odmiennego sposobu umocowania
grzebienia. Od naczolnika przebiegają dwie ostro zarysowane kra-
wędzie, tworzące prowadnicę, biegnącą wierzchołkiem dzwonu, razem
z nim opadają w dół gubiąc się mniej lub bardziej nagle. Grzebień
A.M.Snodgrass, Early Greek Armour and Weapons, Edynburg,
Chicago 1964, s.24.
E.Kukahn, Der Griechische Heim, Marburg 1936, tabl. 1,3.
4 Jw., tabl. 1,4.
E.Kunze, VII Bericht uber die Ausgrabungen in Olympia,
Berlin 1961, s. 59-77.
sieniu do niektórych grup hełmu korynckiego, dużą rolę odgrywa
ceramika grecka i ich przedstawienia w malarstwie wazowym.
Najstarszą grupę hełmów kcrynckich stanowią tzw. hełmy garn-
ozkowe (Topfhelm) istniejące od ostatniej ćwierci VIII w. p.n.e.
Są one jeszcze bardzo prymitywne, osłaniają całą głowę aż do dol-
nej granicy szyi. Wysokość hełmu jest większa aniżeli jego głębo-
kość (proporcja ta w miarę upływu czasu ulega zmianie). Dzwon
nierównomiernie opada na boki przechodząc stopniowo do prawie
pionowej ściany bocznej. Widoczna z profilu maksymalna wypukłość
dzwonu leży bliżej wierzchołka aniżeli środka głowy. Naczolnik
jest płaski, tylna ściana hełmu spadzista, lekko wklęsła. Dolna
krawędź hełmu przebiega jednolicie poziomo. Wizura jest duża, po-
siada zaokrąglone krawędzie. Maksymalne wygięcie górnej krawędzi
znajduje się bliżej środka niż wewnętrznych kątów, co w później-
szym okresie zasadniczo się zmieni. Prawdopodobnie najstarszym
z tej grupy hełmów jest zabytek z Olimpii, charakteryzujący się
2
brakiem nakarczka i zupełnie prostą linią profilową tyłu hełmu •
W latach późniejszych następuje pewna modyfikacja formy hełmu.
Tylna ściana staje się zaokrąglona, występuje nakarczek kończący
się wyraźnie odstającym brzegiem. Dolna krawędź bocznej ściany
tworzy klin, jest przy tym łagodnie wklęsła. Dalszy rozwój form
biegnie w kierunku złagodzenia profilu tyłu hełmu. W starszych
egzemplarzach linia tylna spada ostro, gwałtownie przechodząc
w nakarczek \ W hełmach późniejszych (VII w. p.n.e.) tylny pro-
fil przechodzi w łagodnie wyginającą się krzywą w formie płaskiej
litery S * * * 43 Od początku VII w. p.n.e. wchodzi w użycie druga gru-
pa hełmu korynckiego tzw. hełmy z prowadnicą do pióropusza (Helme
mit Buschbahn) trwająca do ok. 640 r. p.n.e. ' Grupa ta istnieje
stosunkowo krótko, w latach następnych nie ma żadnej podobnej
formy. Nazwa jej wywodzi się od odmiennego sposobu umocowania
grzebienia. Od naczolnika przebiegają dwie ostro zarysowane kra-
wędzie, tworzące prowadnicę, biegnącą wierzchołkiem dzwonu, razem
z nim opadają w dół gubiąc się mniej lub bardziej nagle. Grzebień
A.M.Snodgrass, Early Greek Armour and Weapons, Edynburg,
Chicago 1964, s.24.
E.Kukahn, Der Griechische Heim, Marburg 1936, tabl. 1,3.
4 Jw., tabl. 1,4.
E.Kunze, VII Bericht uber die Ausgrabungen in Olympia,
Berlin 1961, s. 59-77.