DOI issue:
Varia
DOI article:Janczyk, Agnieszka: Saturnina Świerzyńskiego wnętrza katedry wawelskiej
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.19892#0234
(zm. 1764), biskupa przemyskiego, dziekana kapituły kate-
dralnej33. Drugi został dedykowany przez fundatora Stanisła-
wa hr. Wodzickiego rodzicom - Franciszkowi z Granowa hr.
Wodzickiemu (zm. 1804) i jego żonie Zofii z hr. Krasińskich
(zm. 1815) oraz stryjowi - Janowi Kantemu z Granowa Wo-
dzickiemu (zm. 1819)34. Arkada, w której znajdują się pomni-
ki, na wysokości postumentu jest zamknięta kratą, w tle wi-
doczne przeszklenie oddzielające prezbiterium od ambitu. W
następnej arkadzie ustawiono pomnik nagrobny Stanisława
Ankwicza (zm. 1840), ufundowany przez jego żonę Annę z
Łempickich i córkę Henriettę Ewę Sołtykową. Na filarze arka-
dy dwa epitafia - Szymona Opelewskiego (zm. 1806) i Stani-
sława Zająca (zm. 1602). Przez okno w ścianie wschodniej po-
łudniowego ramienia transeptu widać zwornik na sklepieniu i
górną część okna z maswerkiem. Pod oknem gobelin Odyseusz
opuszcza Itakę z serii Wojna Trojańska. Poniżej, po prawej, obraz
z przedstawieniem Św. Stanisława biskupa, w ramie podtrzy-
mywanej przez cztery aniołki, oraz prawdopodobnie epitafium
kanonika krakowskiego Stanisława Brudzyńskiego (zm. 1690).
W głębi widok na zachodnią ścianę kaplicy Świętokrzyskiej
(odgrodzonej od wnętrza katedry kratą) z oknem po prawej stro-
nie, na osi pomnik bpa Kajetana Sołtyka.
Z roku 1879 pochodzi Widok na kaplicę Zygmuntowską
(fig. 2), znajdujący się w zbiorach Muzeum Archidiecezji
Łódzkiej (nr inw. mai 56), olej na płótnie, o wymiarach 106,5
x 72,5 cm, nie sygnowany35. Na odwrocie napis: Widok na
Kaplicę Zygmuntów \ z nawy głównej w katedrze \ na Wawelu
| malował j Saturnin Świerzyński \ 1879.r. Powyżej naklejona
kartka (późniejsza) z odręcznym napisem: Saturnin Świerzyń-
ski ur. 1820 r jl883 r. j Malował widoki Krakowa; najbar-
dziej znaną jego pracą \ jest,, Wnętrze katedry na Wawelu ”
znajdująca się w Krakowskim \ Muzeum Narodowym. Pozo-
stawił również,, Widok Tyńca na tle \ krajobrazu ”. Jego kom-
pozycje figuralne z ,,Pana Tadeusza” wykonane w r. 1854
znajdują się w zbiorach prof. Jerzego Myciel\skiego w Kra-
kowie. | (Feliks Kopera:,,Dzieje malarstwa w Polsce”). Ob-
33 L. Łęt o wski, Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 1859,
s. 74: D. O. M. \ PIIS MANIBUS \ MICHAELIS DE GRANÓW WO-
DZICK1, | EPISCOPIPRAEMYSLIENSIS, CANCELLARIIREGNI.
| VIRI DE RELIGIONE ET PATRIA MERITISSIMI. \ A. D.
M.DCC.LXV. AETATIS ACTAE LXXX1I. \ VARSOVlAE DEN ATI, \
IN TUMULO PATRUM AD ECCLESIAM ARCHIPRESBYTERA-
LEM | CRACOYIAE QUIESCENTIS. \ HIC O LIM \ ECCLESIAE
CATHEDRALIS DEC ANI, \ TRIUM EPISCOPORUM GENERALIS
YICARII, | SEDE YACANTE BIS ADMINISTRATORIS, \ LABORI-
BUS, EXEMPLIS, BENEFACTIS \ FLORENTIS. | MONUMENTEM
PONI CURAYIT | GRATUS NEPOS ELIAS COMES WODZICKI, \
CAPITANEUS JURISD. CRAC. GEN. MIN. POL.
34 Ibidem'. „Franciszkowi z Granowa hr. Wodzickiemu, ord.
ś. Stanisława kawalerowi, po 71 latach, 1804 r. i Zofii z hr. Krasiń-
skiej po 69 | latach, 1815 r. zmarłym, najukochańszym rodzicom dla
cierpiącej ludzkości hojnym, tudzież Janowi Kantemu z Granowa
Wodzickiemu | kan. kat. krak., opatowi mogilskiemu, orła biał. ka-
walerowi, po dwa kroć trybunału prezesowi, dobroczynnemu stry-
raz wymieniony został w sporządzonym przez Świerzyńskie-
go Spisie obrazów pod poz. 363 - Ballustrada czyli wejście
do kaplicy Zygmuntowskiej w katedrze widziana z nawy głów-
nej środkowej, wys. 107 szer. 0,72 metra36. W sezonie wysta-
wowym 1879/1880 praca była eksponowana na wystawie
w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, zo-
stała wyceniona na 300 złr; wylosował ją Karol Rudzki z Piotr-
kowa37.
Obraz przedstawia fragment kaplicy-mauzoleum św. Sta-
nisława (po lewej) i południowego ramienia transeptu oraz -
ukazany w arkadzie transeptu - portal kaplicy Zygmuntow-
skiej38. Na filarze południowo-wschodnim obraz Chrystus Sal-
wator, w ramie podtrzymywanej przez cztery aniołki. Poniżej
epitafium kanonika krakowskiego Jerzego Morskiego (zm.
1707)39 oraz jedna z pary kropielnic; druga z nich umieszczona
była przy wejściu do nawy głównej. Na ścianie transeptu go-
belin Pojedynek Menelaosa z Parysem z cyklu Wojna Trojań-
ska, obok fragment drugiego, prawdopodobnie ukazującego
Pożar Troi. Przy arkadzie transeptu, po prawej, konfesjonał.
Kompozycję zamyka wyobrażony po prawej stronie obrazu, w
dużym skrócie, nagrobek Piotra Gembickiego (przy południo-
wo-zachodnim filarze).
Drugim obrazem znajdującym się w zbiorach Muzeum Na-
rodowego w Warszawie jest Widok na chór i nawę główną ka-
tedry na Wawelu (nr inw. MP 2084), pochodzący z roku 188040.
Malowany w technice olejnej, o wymiarach 133,5 x 94 cm,
sygnowany u dołu po prawej: Saturnin Świerzyński \ 1880. Na-
pis na odwrocie: Widok na chór i nawę główną z pod kaplicy S°
Sta \ nisława w katedrze na Wawelu malował w r. 1880. \ Sa-
turnin Świerzyński (fig. 3). Odnotowany został przez autora pod
poz. 371 - Wnętrze z katedry na chór i główne drzwi; Świe-
rzyński zaznaczył, że malował obraz od 19 lipca do 28 paź-
dziernika41. Obraz był eksponowany w Towarzystwie Przyja-
ciół Sztuk Pięknych w Krakowie w sezonie wystawowym 1881/
1882, wyceniono go na 300 złr, a wylosowany został przez
Franciszka Maksymowicza, adiunkta we Lwowie42. W roku
jowi swemu, po | 76 latach życia roku 1819 zmarłemu, ten pomnik
wdzięczności i żalu Stan. hr. Wodzicki b. prezes Senatu w. m. Kra-
kowa i sen. | wojewoda Kr. polskiego położył”.
35 Wzmiankowany przez: Fischinger, o.c., s. 503, poz. 8;
Wawel 1000-2000. Wstawa jubileuszowa, 1.1: Kultura artystyczna dwo-
ru królewskiego i katedry. Katedra krakowska - biskupia, królewska,
narodowa, Kraków 2000, kat. 1/264, [oprać. A. Janczyk], il. 336.
36 Spis obrazów..., s. 23, poz. 363.
37 Swieykowski, o.c., s. 158.
38 Ten fragment wnętrza katedry utrwalił w r. 1844 Marcin Za-
leski, zob. Banach, o.c., s. 30, poz. 168.
39 Łętowski, o.c., s. 73.
40 Wspomniany przez: Fischinger, o.c., s. 503, poz. 10; Wa-
wel 1000-2000..., kat. 1/265, [oprać. A. Tyczyńska], il. 337.
41 Spis obrazów..., s. 24.
42 Ibidem, s. 25; Sprawozdanie Dyrekcji Towarzystwa Przyja-
ciół Sztuk Pięknych w Krakowie z czynności w roku 1881/82, s. 12,
poz. 240, s. 20. poz. 153.
224
dralnej33. Drugi został dedykowany przez fundatora Stanisła-
wa hr. Wodzickiego rodzicom - Franciszkowi z Granowa hr.
Wodzickiemu (zm. 1804) i jego żonie Zofii z hr. Krasińskich
(zm. 1815) oraz stryjowi - Janowi Kantemu z Granowa Wo-
dzickiemu (zm. 1819)34. Arkada, w której znajdują się pomni-
ki, na wysokości postumentu jest zamknięta kratą, w tle wi-
doczne przeszklenie oddzielające prezbiterium od ambitu. W
następnej arkadzie ustawiono pomnik nagrobny Stanisława
Ankwicza (zm. 1840), ufundowany przez jego żonę Annę z
Łempickich i córkę Henriettę Ewę Sołtykową. Na filarze arka-
dy dwa epitafia - Szymona Opelewskiego (zm. 1806) i Stani-
sława Zająca (zm. 1602). Przez okno w ścianie wschodniej po-
łudniowego ramienia transeptu widać zwornik na sklepieniu i
górną część okna z maswerkiem. Pod oknem gobelin Odyseusz
opuszcza Itakę z serii Wojna Trojańska. Poniżej, po prawej, obraz
z przedstawieniem Św. Stanisława biskupa, w ramie podtrzy-
mywanej przez cztery aniołki, oraz prawdopodobnie epitafium
kanonika krakowskiego Stanisława Brudzyńskiego (zm. 1690).
W głębi widok na zachodnią ścianę kaplicy Świętokrzyskiej
(odgrodzonej od wnętrza katedry kratą) z oknem po prawej stro-
nie, na osi pomnik bpa Kajetana Sołtyka.
Z roku 1879 pochodzi Widok na kaplicę Zygmuntowską
(fig. 2), znajdujący się w zbiorach Muzeum Archidiecezji
Łódzkiej (nr inw. mai 56), olej na płótnie, o wymiarach 106,5
x 72,5 cm, nie sygnowany35. Na odwrocie napis: Widok na
Kaplicę Zygmuntów \ z nawy głównej w katedrze \ na Wawelu
| malował j Saturnin Świerzyński \ 1879.r. Powyżej naklejona
kartka (późniejsza) z odręcznym napisem: Saturnin Świerzyń-
ski ur. 1820 r jl883 r. j Malował widoki Krakowa; najbar-
dziej znaną jego pracą \ jest,, Wnętrze katedry na Wawelu ”
znajdująca się w Krakowskim \ Muzeum Narodowym. Pozo-
stawił również,, Widok Tyńca na tle \ krajobrazu ”. Jego kom-
pozycje figuralne z ,,Pana Tadeusza” wykonane w r. 1854
znajdują się w zbiorach prof. Jerzego Myciel\skiego w Kra-
kowie. | (Feliks Kopera:,,Dzieje malarstwa w Polsce”). Ob-
33 L. Łęt o wski, Katedra krakowska na Wawelu, Kraków 1859,
s. 74: D. O. M. \ PIIS MANIBUS \ MICHAELIS DE GRANÓW WO-
DZICK1, | EPISCOPIPRAEMYSLIENSIS, CANCELLARIIREGNI.
| VIRI DE RELIGIONE ET PATRIA MERITISSIMI. \ A. D.
M.DCC.LXV. AETATIS ACTAE LXXX1I. \ VARSOVlAE DEN ATI, \
IN TUMULO PATRUM AD ECCLESIAM ARCHIPRESBYTERA-
LEM | CRACOYIAE QUIESCENTIS. \ HIC O LIM \ ECCLESIAE
CATHEDRALIS DEC ANI, \ TRIUM EPISCOPORUM GENERALIS
YICARII, | SEDE YACANTE BIS ADMINISTRATORIS, \ LABORI-
BUS, EXEMPLIS, BENEFACTIS \ FLORENTIS. | MONUMENTEM
PONI CURAYIT | GRATUS NEPOS ELIAS COMES WODZICKI, \
CAPITANEUS JURISD. CRAC. GEN. MIN. POL.
34 Ibidem'. „Franciszkowi z Granowa hr. Wodzickiemu, ord.
ś. Stanisława kawalerowi, po 71 latach, 1804 r. i Zofii z hr. Krasiń-
skiej po 69 | latach, 1815 r. zmarłym, najukochańszym rodzicom dla
cierpiącej ludzkości hojnym, tudzież Janowi Kantemu z Granowa
Wodzickiemu | kan. kat. krak., opatowi mogilskiemu, orła biał. ka-
walerowi, po dwa kroć trybunału prezesowi, dobroczynnemu stry-
raz wymieniony został w sporządzonym przez Świerzyńskie-
go Spisie obrazów pod poz. 363 - Ballustrada czyli wejście
do kaplicy Zygmuntowskiej w katedrze widziana z nawy głów-
nej środkowej, wys. 107 szer. 0,72 metra36. W sezonie wysta-
wowym 1879/1880 praca była eksponowana na wystawie
w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, zo-
stała wyceniona na 300 złr; wylosował ją Karol Rudzki z Piotr-
kowa37.
Obraz przedstawia fragment kaplicy-mauzoleum św. Sta-
nisława (po lewej) i południowego ramienia transeptu oraz -
ukazany w arkadzie transeptu - portal kaplicy Zygmuntow-
skiej38. Na filarze południowo-wschodnim obraz Chrystus Sal-
wator, w ramie podtrzymywanej przez cztery aniołki. Poniżej
epitafium kanonika krakowskiego Jerzego Morskiego (zm.
1707)39 oraz jedna z pary kropielnic; druga z nich umieszczona
była przy wejściu do nawy głównej. Na ścianie transeptu go-
belin Pojedynek Menelaosa z Parysem z cyklu Wojna Trojań-
ska, obok fragment drugiego, prawdopodobnie ukazującego
Pożar Troi. Przy arkadzie transeptu, po prawej, konfesjonał.
Kompozycję zamyka wyobrażony po prawej stronie obrazu, w
dużym skrócie, nagrobek Piotra Gembickiego (przy południo-
wo-zachodnim filarze).
Drugim obrazem znajdującym się w zbiorach Muzeum Na-
rodowego w Warszawie jest Widok na chór i nawę główną ka-
tedry na Wawelu (nr inw. MP 2084), pochodzący z roku 188040.
Malowany w technice olejnej, o wymiarach 133,5 x 94 cm,
sygnowany u dołu po prawej: Saturnin Świerzyński \ 1880. Na-
pis na odwrocie: Widok na chór i nawę główną z pod kaplicy S°
Sta \ nisława w katedrze na Wawelu malował w r. 1880. \ Sa-
turnin Świerzyński (fig. 3). Odnotowany został przez autora pod
poz. 371 - Wnętrze z katedry na chór i główne drzwi; Świe-
rzyński zaznaczył, że malował obraz od 19 lipca do 28 paź-
dziernika41. Obraz był eksponowany w Towarzystwie Przyja-
ciół Sztuk Pięknych w Krakowie w sezonie wystawowym 1881/
1882, wyceniono go na 300 złr, a wylosowany został przez
Franciszka Maksymowicza, adiunkta we Lwowie42. W roku
jowi swemu, po | 76 latach życia roku 1819 zmarłemu, ten pomnik
wdzięczności i żalu Stan. hr. Wodzicki b. prezes Senatu w. m. Kra-
kowa i sen. | wojewoda Kr. polskiego położył”.
35 Wzmiankowany przez: Fischinger, o.c., s. 503, poz. 8;
Wawel 1000-2000. Wstawa jubileuszowa, 1.1: Kultura artystyczna dwo-
ru królewskiego i katedry. Katedra krakowska - biskupia, królewska,
narodowa, Kraków 2000, kat. 1/264, [oprać. A. Janczyk], il. 336.
36 Spis obrazów..., s. 23, poz. 363.
37 Swieykowski, o.c., s. 158.
38 Ten fragment wnętrza katedry utrwalił w r. 1844 Marcin Za-
leski, zob. Banach, o.c., s. 30, poz. 168.
39 Łętowski, o.c., s. 73.
40 Wspomniany przez: Fischinger, o.c., s. 503, poz. 10; Wa-
wel 1000-2000..., kat. 1/265, [oprać. A. Tyczyńska], il. 337.
41 Spis obrazów..., s. 24.
42 Ibidem, s. 25; Sprawozdanie Dyrekcji Towarzystwa Przyja-
ciół Sztuk Pięknych w Krakowie z czynności w roku 1881/82, s. 12,
poz. 240, s. 20. poz. 153.
224