DOI Heft:
Varia
DOI Artikel:Prokop, Krzysztof Rafał: Dwudziestowieczne konserkracje biskupie w katedrze na Wawelu
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.19892#0241
święcenia. Po ceremonii chór kleryków odśpiewał Te Deum.
Przy dźwiękach dzwonu Zygmunta Ks. Biskup Rospond, pro-
wadzony przez konsekratorów, przeszedł wśród szpalerów wier-
nych, udzielając pierwszego biskupiego błogosławieństwa”9.
Urząd sufragana krakowskiego kolejno przy księciu-me-
tropolicie Adamie Stefanie Sapieże i następnie administrato-
rze apostolskim, arcybiskupie Eugeniuszu Baziaku ze Lwo-
wa, sprawował Stanisław Rospond przez ponad trzy dziesię-
ciolecia, jakkolwiek od schyłku roku 1952 aż do jesieni 1956
pozbawiony był - decyzją władz komunistycznych - możli-
wości spełniania swych funkcji, a okresowo musiał opuścić
pod przymusem Kraków, przenosząc się na wiele miesięcy do
Częstochowy. Zmarł w Krakowie 4 II 1958 i pochowany zo-
stał (9 II) na cmentarzu parafialnym w rodzinnej wsi Liszki10.
Dwie wyżej opisane sakry były jedynymi, jakie odbyły
się w katedrze na Wawelu w okresie międzywojennym. Pierw-
sza natomiast po II wojnie światowej miała miejsce 28 IX
1958. Tego dnia święcenia biskupie odebrał na wzgórzu wa-
welskim ustanowiony 4 VII tr. tytulariuszem Antigona (26 IX
tr. tytuł zmieniony został przez Stolicę Apostolską na Ombi)
i sufraganem krakowskim ks. Karol Wojtyła (ur. 1920) - dziś
papież Jan Paweł II. Głównym jego konsekratorem był ów-
czesny administrator archidiecezji krakowskiej, arcybiskup-
metropolita lwowski obrządku łacińskiego Eugeniusz Baziak,
któremu asystowali dwaj biskupi z tzw. Ziem Odzyskanych
- Bolesław Kominek z Wrocławia (późniejszy kardynał) i
franciszek Jop z Opola. „Tygodnik Powszechny” relacjono-
wał wówczas: „Dnia 28 września br., w ubiegłą niedzielę,
odbyła się w katedrze na Wawelu konsekracja ks. dr. Karola
Wojtyły, biskupa-sufragana krakowskiego. Konsekratorem był
ks. arcybiskup Eugeniusz Baziak, ordynariusz [!] krakowski,
współkonsekratorami - ks. biskup Bolesław Kominek, ordyna-
riusz [!] wrocławski i ks. biskup Franciszek Jop, ordynariusz [!]
opolski. Nowo konsekrowany, 38-letni sufragan krakowski,
jest najmłodszym biskupem w Episkopacie Polskim. Przypo-
mnijmy, że ostatnia tego rodzaju uroczystość w Krakowie
miała miejsce 31 lat temu, kiedy to odbyła się konsekracja ks.
biskupa Stanisława Rosponda”11. W następnym numerze tego
czasopisma ukazał się nieco obszerniejszy tekst, objaśniający
ceremoniał konsekracji, zilustrowany nadto dwoma zdjęcia-
mi12. O wiele szczegółowsza relacja zamieszczona została w
jesiennym numerze oficjalnego organu Kurii krakowskiej -
Notificationes e Curia Metropolitana Cracoviensi, w której
przeczytać można było m.in.: „Uroczystego aktu konsekracji
Niedzielny” 3: 1927, nr 24 (13 VI), s. 380-381; „Dzwon Niedziel-
ny” 3: 1927, nr 25 (19 VI), s. 397-399 (J. S. Pietrzak).
10 Zob.: Notificationes e Curia Principis Metropolitae Cracovien-
sis, 1927, nr 7-8, s. 43; nr 9, s. 48M9; „Przegląd Powszechny” 44:
1927, t. 175, s. 195; Notificationes e Curia Metivpolitana Cracoviensi,
1958, nr 2-3, s. 69; nr 4, s. 171-174; Materiały do biografii ks. biskupa
Stanisława Rosponda, zebr. i oprać. S. Rospond, Nasza Przeszłość 19:
1964, s. 149-196; Szuba, o.c., s. 91; J. Wolny, Rospond Stanisław
(1877-1958), biskup pomocniczy ki*akowski, PSB 32: 1989-1991,
s. 124—126; Nitecki, o.c, s. 180; Krasowski, o.c.,nr56,s.210-211.
dokonał Najprzewielebniejszy Arcypasterz [arcybiskup Eu-
geniusz Baziak] w niedzielę 28 września 1958 r. Pierwszym
współkonsekratorem był J. Eksc. Ks. Biskup Franciszek Jop,
ordynariusz [!] opolski, który przez cztery lata turbulentissi-
mis temporibus zarządzał archidiecezją krakowską. Drugim
współkonsekratorem był J. Eksc. Ks. Biskup Bolesław Ko-
minek, ordynariusz [!] wrocławski, który już po administracji
w diecezji opolskiej, przebywając kilka lat w Krakowie, peł-
nił obowiązki wikariusza w parafii św. Floriana, gdzie i Ks.
Biskup Karol Wojtyła pracował swego czasu w tym charakte-
rze. W bazylice katedralnej, która od 31 lat nie widziała tak
uroczystego aktu konsekracji, o godzinie 9-tej zgromadziło
się liczne duchowieństwo krakowskie, diecezjalne i zakonne
[...] oraz wielka rzesza wiernych. W nastroju głębokiego sku-
pienia i gorącej modlitwy uczestniczyli wszyscy w najwspa-
nialszym obrzędzie, jaki zna Pontyfikał Rzymski, śląc komę
modły w intencji nowo konsekrowanego, gdy przez włożenie
rąk otrzymywał pełnię Kapłaństwa Chrystusowego, gdy brał
w swoje namaszczone dłonie pastorał - znak zaślubin z Ob-
lubienicą Chrystusową, Kościołem Świętym, gdy nosił na
swych barkach, a potem dzierżył w rękach Księgę Ewangelii,
którą odtąd ma opowiadać powierzonemu sobie ludowi Bo-
żemu. Podczas uroczystego dziękczynnego Te Deum nowo
konsekrowany Ksiądz Biskup w procesji przeszedł przez ka-
tedrę, udzielając zebranym swego pierwszego błogosławień-
stwa arcykapłańskiego. Parafia urodzenia Wadowice ofiaro-
wała Ks. Biskupowi Wojtyle pastorał i krzyż biskupi, arcy-
opactwo tynieckie - mitrę. Duchowieństwo krakowskiej ar-
chidiecezji, obok daru materialnego, składa Mu wraz z wierny-
mi swe serce oddane i powolne, aby zjednoczeni «jak stmny
jednej lutni jedności i zgodnej miłości śpiewali pieśń ku czci
Jezusa Chrystusa» [...] Stosownie do przepisu Pontyfikatu
Rzymskiego nowo konsekrowany Ksiądz Biskup odprawił
pierwszą Mszę św. od Ofiarowania [...] wspólnie z Księdzem
Arcybiskupem Konsekratorem przy głównym ołtarzu [...], ale
początek Mszy św. (Missa catechumenorum) odprawił osob-
no przy ołtarzu św. Stanisława, Biskupa i Męczennika, patro-
na archidiecezji i narodu polskiego, którego uroczystość Prze-
niesienia Relikwii święciła archidiecezja krakowska dnia po-
przedniego, w sobotę 27-go września. Od tego też ołtarza
poszedł w nowe życie. Poszedł w uroczystość pierwszego
patrona katedry krakowskiej św. Wacława Męczennika. Niech
Mu ci święci patronowie wypraszają obfite łaski i zdroje bło-
gosławieństwa Bożego na apostolski tmd. Ad multos annos”]i.
11 „Tygodnik Powszechny” 12: 1958, nr 40 (5 X), s. 7.
12 „Tygodnik Powszechny” 12: 1958, nr 41 (12 X), s. 1-2.
13 Notificationes1958, nr 9-11, s. 399M-00; K.R. Prokop,
Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 253-254. O sukce-
sji apostolskiej Karola Wojtyły zob. m. in.: „Genealogia biskupia’’
papieża Jana Pawła II1566-1958, wyd. S. Niewiarowski (Przegląd
Kalwaryjski 5: 1998, s. 58-62); H.J. Kaczmarski, Sukcesja apo-
stolska papieży odXVI wieku do czasów najnowszych, Saeculum Chri-
stianum 6: 1999, nr 1, s. 242-243 (na s. 244 starsza literatura).
14 „Tygodnik Powszechny” 14: 1960, nr 39 (25 IX), s. 7.
231
Przy dźwiękach dzwonu Zygmunta Ks. Biskup Rospond, pro-
wadzony przez konsekratorów, przeszedł wśród szpalerów wier-
nych, udzielając pierwszego biskupiego błogosławieństwa”9.
Urząd sufragana krakowskiego kolejno przy księciu-me-
tropolicie Adamie Stefanie Sapieże i następnie administrato-
rze apostolskim, arcybiskupie Eugeniuszu Baziaku ze Lwo-
wa, sprawował Stanisław Rospond przez ponad trzy dziesię-
ciolecia, jakkolwiek od schyłku roku 1952 aż do jesieni 1956
pozbawiony był - decyzją władz komunistycznych - możli-
wości spełniania swych funkcji, a okresowo musiał opuścić
pod przymusem Kraków, przenosząc się na wiele miesięcy do
Częstochowy. Zmarł w Krakowie 4 II 1958 i pochowany zo-
stał (9 II) na cmentarzu parafialnym w rodzinnej wsi Liszki10.
Dwie wyżej opisane sakry były jedynymi, jakie odbyły
się w katedrze na Wawelu w okresie międzywojennym. Pierw-
sza natomiast po II wojnie światowej miała miejsce 28 IX
1958. Tego dnia święcenia biskupie odebrał na wzgórzu wa-
welskim ustanowiony 4 VII tr. tytulariuszem Antigona (26 IX
tr. tytuł zmieniony został przez Stolicę Apostolską na Ombi)
i sufraganem krakowskim ks. Karol Wojtyła (ur. 1920) - dziś
papież Jan Paweł II. Głównym jego konsekratorem był ów-
czesny administrator archidiecezji krakowskiej, arcybiskup-
metropolita lwowski obrządku łacińskiego Eugeniusz Baziak,
któremu asystowali dwaj biskupi z tzw. Ziem Odzyskanych
- Bolesław Kominek z Wrocławia (późniejszy kardynał) i
franciszek Jop z Opola. „Tygodnik Powszechny” relacjono-
wał wówczas: „Dnia 28 września br., w ubiegłą niedzielę,
odbyła się w katedrze na Wawelu konsekracja ks. dr. Karola
Wojtyły, biskupa-sufragana krakowskiego. Konsekratorem był
ks. arcybiskup Eugeniusz Baziak, ordynariusz [!] krakowski,
współkonsekratorami - ks. biskup Bolesław Kominek, ordyna-
riusz [!] wrocławski i ks. biskup Franciszek Jop, ordynariusz [!]
opolski. Nowo konsekrowany, 38-letni sufragan krakowski,
jest najmłodszym biskupem w Episkopacie Polskim. Przypo-
mnijmy, że ostatnia tego rodzaju uroczystość w Krakowie
miała miejsce 31 lat temu, kiedy to odbyła się konsekracja ks.
biskupa Stanisława Rosponda”11. W następnym numerze tego
czasopisma ukazał się nieco obszerniejszy tekst, objaśniający
ceremoniał konsekracji, zilustrowany nadto dwoma zdjęcia-
mi12. O wiele szczegółowsza relacja zamieszczona została w
jesiennym numerze oficjalnego organu Kurii krakowskiej -
Notificationes e Curia Metropolitana Cracoviensi, w której
przeczytać można było m.in.: „Uroczystego aktu konsekracji
Niedzielny” 3: 1927, nr 24 (13 VI), s. 380-381; „Dzwon Niedziel-
ny” 3: 1927, nr 25 (19 VI), s. 397-399 (J. S. Pietrzak).
10 Zob.: Notificationes e Curia Principis Metropolitae Cracovien-
sis, 1927, nr 7-8, s. 43; nr 9, s. 48M9; „Przegląd Powszechny” 44:
1927, t. 175, s. 195; Notificationes e Curia Metivpolitana Cracoviensi,
1958, nr 2-3, s. 69; nr 4, s. 171-174; Materiały do biografii ks. biskupa
Stanisława Rosponda, zebr. i oprać. S. Rospond, Nasza Przeszłość 19:
1964, s. 149-196; Szuba, o.c., s. 91; J. Wolny, Rospond Stanisław
(1877-1958), biskup pomocniczy ki*akowski, PSB 32: 1989-1991,
s. 124—126; Nitecki, o.c, s. 180; Krasowski, o.c.,nr56,s.210-211.
dokonał Najprzewielebniejszy Arcypasterz [arcybiskup Eu-
geniusz Baziak] w niedzielę 28 września 1958 r. Pierwszym
współkonsekratorem był J. Eksc. Ks. Biskup Franciszek Jop,
ordynariusz [!] opolski, który przez cztery lata turbulentissi-
mis temporibus zarządzał archidiecezją krakowską. Drugim
współkonsekratorem był J. Eksc. Ks. Biskup Bolesław Ko-
minek, ordynariusz [!] wrocławski, który już po administracji
w diecezji opolskiej, przebywając kilka lat w Krakowie, peł-
nił obowiązki wikariusza w parafii św. Floriana, gdzie i Ks.
Biskup Karol Wojtyła pracował swego czasu w tym charakte-
rze. W bazylice katedralnej, która od 31 lat nie widziała tak
uroczystego aktu konsekracji, o godzinie 9-tej zgromadziło
się liczne duchowieństwo krakowskie, diecezjalne i zakonne
[...] oraz wielka rzesza wiernych. W nastroju głębokiego sku-
pienia i gorącej modlitwy uczestniczyli wszyscy w najwspa-
nialszym obrzędzie, jaki zna Pontyfikał Rzymski, śląc komę
modły w intencji nowo konsekrowanego, gdy przez włożenie
rąk otrzymywał pełnię Kapłaństwa Chrystusowego, gdy brał
w swoje namaszczone dłonie pastorał - znak zaślubin z Ob-
lubienicą Chrystusową, Kościołem Świętym, gdy nosił na
swych barkach, a potem dzierżył w rękach Księgę Ewangelii,
którą odtąd ma opowiadać powierzonemu sobie ludowi Bo-
żemu. Podczas uroczystego dziękczynnego Te Deum nowo
konsekrowany Ksiądz Biskup w procesji przeszedł przez ka-
tedrę, udzielając zebranym swego pierwszego błogosławień-
stwa arcykapłańskiego. Parafia urodzenia Wadowice ofiaro-
wała Ks. Biskupowi Wojtyle pastorał i krzyż biskupi, arcy-
opactwo tynieckie - mitrę. Duchowieństwo krakowskiej ar-
chidiecezji, obok daru materialnego, składa Mu wraz z wierny-
mi swe serce oddane i powolne, aby zjednoczeni «jak stmny
jednej lutni jedności i zgodnej miłości śpiewali pieśń ku czci
Jezusa Chrystusa» [...] Stosownie do przepisu Pontyfikatu
Rzymskiego nowo konsekrowany Ksiądz Biskup odprawił
pierwszą Mszę św. od Ofiarowania [...] wspólnie z Księdzem
Arcybiskupem Konsekratorem przy głównym ołtarzu [...], ale
początek Mszy św. (Missa catechumenorum) odprawił osob-
no przy ołtarzu św. Stanisława, Biskupa i Męczennika, patro-
na archidiecezji i narodu polskiego, którego uroczystość Prze-
niesienia Relikwii święciła archidiecezja krakowska dnia po-
przedniego, w sobotę 27-go września. Od tego też ołtarza
poszedł w nowe życie. Poszedł w uroczystość pierwszego
patrona katedry krakowskiej św. Wacława Męczennika. Niech
Mu ci święci patronowie wypraszają obfite łaski i zdroje bło-
gosławieństwa Bożego na apostolski tmd. Ad multos annos”]i.
11 „Tygodnik Powszechny” 12: 1958, nr 40 (5 X), s. 7.
12 „Tygodnik Powszechny” 12: 1958, nr 41 (12 X), s. 1-2.
13 Notificationes1958, nr 9-11, s. 399M-00; K.R. Prokop,
Poczet biskupów krakowskich, Kraków 1999, s. 253-254. O sukce-
sji apostolskiej Karola Wojtyły zob. m. in.: „Genealogia biskupia’’
papieża Jana Pawła II1566-1958, wyd. S. Niewiarowski (Przegląd
Kalwaryjski 5: 1998, s. 58-62); H.J. Kaczmarski, Sukcesja apo-
stolska papieży odXVI wieku do czasów najnowszych, Saeculum Chri-
stianum 6: 1999, nr 1, s. 242-243 (na s. 244 starsza literatura).
14 „Tygodnik Powszechny” 14: 1960, nr 39 (25 IX), s. 7.
231