Sylburg, Friedrich; Alting, Heinrich; Mieg, Ludwig Christian [Hrsg.]; Nebel, Daniel [Hrsg.]: Monumenta Pietatis & Literaria Virorum In Re Publica & Literaria Illustrium, Selecta: Quorum Pars Prior Exhibet Collectanea Palatina, quæ ad illustrandam Historiam Ecclesiæ Palatinæ cumprimis faciunt: Posterior Eruditorum superioribus duobus Seculis Celebrium Epistolas nondum editas, comprehendit: in quibus memorabilia multa, illorum temporum occurrunt; Cum annexo Indice rerum contentarum (Francofurti ad Moenum, 1702) [VD18 10293574]

130 Henrici Altingii Hist. Eccl, Palatina,
dodrinæ Evangeîicæ vindicationem ac Ecclesiæ Reformationem
magno aniroo&stupendosuccesifu aggressisunt, ita quidem ut u-
trinque longé lateque non modo per Germaniam, sed Si per finiti-
ma regna Si provincias perferretur ac cupidisTime admitteretur re-
latura Evangelium. Et Wittebergam quidem matrem agnoscunt
Ecclesiæ per utramque Saxoniam laxius sie didam,&: ei adsitas pro-
vincias in Germaniae per Daniam item,Norwegiam,Sueciarn &Po-
îoniam acLithuaniam» Tigurum vero eodem honore dignantur
Ecclesiæ Helvetica? Si superioris Germaniæpræeipue ad Rhenum,
nec non aliæ per Galliam, Angliam, Scotiam,BeIgmm v. Polonia? ac
Lithuaniæpartem ac denique per Hungariam Si TransyJvaniam.
Quæ omnes utriusque Metropoleos Ecclesiæ, etsi communem con-
tra Paparum causam agant, alteris tamen, quæ Gonfessionem Ti-
gurinam fcqtEuncur, bæcprærogativa optimo titulo tribuitur, quod
ab erroribus &superstitione Papatus purgatiores sint , eoque gra-
vioribus Papae ut & asseclarum eius odiis perpetuis obnoxiæ. Eccle-
siæ Palatinæ ,quæ Se re ni ss. Domum Ele don Palatinam colunt Pa-
tronam y ejusque subsunt imperio, utrique Metropoli ceu Matri
communi se hoc axioma debere grato animo agnofcunt&: profiten-
tur. Witcebergæquoad primam suioriginem primaque incremen-
ta, Tiguro quoad puritateimcsaritatem & perfedionem. Lutherus
fundamentaposuir 5 Zwingîius Si qui dodrinam ejus tradiderunt
Dodores , illud sirmarunt, eduxerunt superstrudione Si absolve-
runt. Id quo tempore, quibus mediis, quo fuccessu fadum, quam
Deo favente aggredimur, Eißoricci de Ecdeßis Palatinis narratio do-
cebit, contexenda ex Monimentis fide dignis, publicis & privatis,
& à primis initiis ad hæcmque tempora , ultra sesq liseculum, con-
tinuâ serle deducenda. Et ut clarior distindioi que sit tota narratio,
diipescernus eam tribus membris j diduri ordine I. De Praeparatio-
ne ad piam Reformationem Ecclesiarum Palatinarum. 11. De ipsa
Reformatione luis gradibus iterum di visa. III. De Mutationibus,
quæperfeda jam Reformatione iisdem Ecdesiisacciderunt. Deus
ac Pater Domini nostri Jesu Chrifi:i,qui conandi studium inspiravit,
etiam consummandi facultatem propitius concedat per gratiam
Spiritus Sandi. Arnen. Pr*-