Sylloge commentationum theologicarum (6.1805)

ac Theolog. coniunct. 3&i
riae monumentis dudum conslet, quot et quan-
tis periculis expolita sit ea, qua nihil humano
generi contingere potuit optabilius et laetius,
religio, atque vel sumrno hominis labore ac vi-
gilantia vix caueri queat, ne qua alicubi lateant
“priscae vestigia fraudis;” quis non vndiqne,
quidquid ars promiserit salutare, sedulo con-
quirat, inuentum cupide arripiat? Illud enim
neminem fugit, quum in religione omnia ad ani-
mi sen su m soleant, et, si dicendum, quod res
est, plurima etiam debeant referri, illum sen-
sum, iuslo vel hebetiorem vel alacriorem et vi-
uidiorem, tum vagum errare incertumque, tum
ipsum, in quo regnet, animum indignis modis
perturbare aut praecipitem agere, tum religio-
nis, sicuti omnium rerum, quae sensus impe-
rio parent, facile peruertere posse naturam.
Quoties, vt hoc vtar, religionem in supersti-
tionem versam, nubem, vt aiunt, pro lunone
amplecti, lapides, ligna, animalia, homines,
pro Diis venerari, sumtna imis mutare vidimus.
Quantas turbas dedit et “quantum religio pot-
uit suadere malorum,” vbi, quae patrum vel
temeritas fuderat, vel pia scijicet simplicitas
sanciuerat decreta ab humanitate toto coelo
aliena , vocum coelitus exauditarum instar ha-
beri, ferro igneque ac tormentis obtrudi, sen-
tiendi ac dicendi libertus crimini esse, omnia
furore velut Bacchico feruere videri coeperant!
Et quis eorum numerum inire ausit, qui coe-
co impetu acti, fallacibusque territi somniis,
auc