Tulasīdāsa [VerfasserIn]: Rāmāyaṇa ([1]): Bālakāṇḍa (Lakhanaū: Navalkiśora Presa, 1916)

१३१
रामायण बा० ।
कहँ कुंभज कहँ सिन्धु अपारा । शोषेउ सुयश सकल संसारा ॥
रवि मण्डल देखत लघुलागा । उदय तासु त्रिभुवनतम भागा ॥
दो० मन्त्र परमलघु जासु वश विधि हरि हर सुर सर्ब ।
महा मत्त गजराज कहँ वशकर अंकुश खर्ब ॥
काम कुसुम धनुशायक लीन्हे । सकल भुवन अपने वश कीन्हे ॥
देवि तजिय संशय अस जानी । भंजब धनुष राम सुनु रानी ॥
सखी वचन सुनि भइ परतीती । मिटा विषाद बढ़ी अति प्रीती ॥
तब्र रामहिं विलोकि वैदेही । सभयहृदय विनवति जेहितेही ॥
मनहीं मन मनाय अकुलानी । होहु प्रसन्न महेश भवानी ॥
करहु सुफल आपनि सेवकाई । हरि हित हरहु चाप गरुआई ॥
गणनायक वरदायक देवा । आजु लगे कीन्हीं तव सेवा ॥
बारबार विनती सुनि मोरी । करहु चाप गरुता अतिथोरी ॥
दो० देखि देखि रघुवीर तन सुर मनाव धरि धीर ।
भरे विलोचन प्रेमजल पुलकावली शरीर ॥
नीके निरखि नयन भरि शोभा । पितुप्रणसुमिरिबहुरिमनक्षोभा ॥
अहह तात दारुण हठ ठानी । समुझतनहिंकछुलाभ न हानी ॥
सचिव सभय सिखदेइ न कोई । बुधसमाज बड़ अनुचित होई ॥
कहँ धनुकुलिशहु चाहि कठोरा । कहँ श्यामलमृदुगातकिशोरा ॥
विधि केहिभांति धरौं उर धीरा । सिरससुमन किमिबेधिहि हीरा ॥
सकल सभाकी मतिभइ भोरी । अब मोहिं शम्भुचापगतितोरी ॥
निजजड़ता लोगनपर डारी । होहु हरुअ रघुपतिहि निहारी ॥
अति परिताप सीय मनमाहीं । लवनिमेष युगसम चलिजाहीं ॥
दो० प्रभुहि चितै पुनि चितैमहि राजत लोचन लोल ।
खेलत मनसिजमीन युग जनु विधुमण्डल डोल ॥

131
rāmāyaṇa bā0 |
kahaṁ kuṃbhaja kahaṁ sindhu apārā | śoṣeu suyaśa sakala saṃsārā ||
ravi maṇḍala dekhata laghulāgā | udaya tāsu tribhuvanatama bhāgā ||
do0 mantra paramalaghu jāsu vaśa vidhi hari hara sura sarba |
mahā matta gajarāja kahaṁ vaśakara aṃkuśa kharba ||
kāma kusuma dhanuśāyaka līnhe | sakala bhuvana apane vaśa kīnhe ||
devi tajiya saṃśaya asa jānī | bhaṃjaba dhanuṣa rāma sunu rānī ||
sakhī vacana suni bhaï paratītī | miṭā viṣāda baढ़ī ati prītī ||
tabra rāmahiṃ viloki vaidehī | sabhayahṛdaya vinavati jehitehī ||
manahīṃ mana manāya akulānī | hohu prasanna maheśa bhavānī ||
karahu suphala āpani sevakāī | hari hita harahu cāpa garuāī ||
gaṇanāyaka varadāyaka devā | āju lage kīnhīṃ tava sevā ||
bārabāra vinatī suni morī | karahu cāpa garutā atithorī ||
do0 dekhi dekhi raghuvīra tana sura manāva dhari dhīra |
bhare vilocana premajala pulakāvalī śarīra ||
nīke nirakhi nayana bhari śobhā | pitupraṇasumiribahurimanakṣobhā ||
ahaha tāta dāruṇa haṭha ṭhānī | samujhatanahiṃkachulābha na hānī ||
saciva sabhaya sikhadei na koī | budhasamāja baड़ anucita hoī ||
kahaṁ dhanukuliśahu cāhi kaṭhorā | kahaṁ śyāmalamṛdugātakiśorā ||
vidhi kehibhāṃti dharauṃ ura dhīrā | sirasasumana kimibedhihi hīrā ||
sakala sabhākī matibhaï bhorī | aba mohiṃ śambhucāpagatitorī ||
nijajaड़tā loganapara ḍārī | hohu harua raghupatihi nihārī ||
ati paritāpa sīya manamāhīṃ | lavanimeṣa yugasama calijāhīṃ ||
do0 prabhuhi citai puni citaimahi rājata locana lola |
khelata manasijamīna yuga janu vidhumaṇḍala ḍola ||