DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.14700#1226
§4 Jodnnis Pierii Paleridm
bata phnhkjqux mtet montes,& mare Iate porreda inter jacet dkursa, dixisse eos.Naturam Iocum
alicubi quempiam uni oppido commodum exhibuisse, nusquam regionem unam multis, & magnfe
urbibussedificandis ita idoneam,uti, quamtuncadmirabantur, comparasse.Orareitaq; omnes du-
cem suum; ut, quoniam satis jam terrarum peragrassent, longisqj & laboriosis itineribus defatigati^
miserrima qua?q; pertulissent,rebus tot gloriosi/sime gestis,daretur tande aliqua fessis quies,liceretq$
illis in tanta Iocorum opportunkate considere,condere oppida,metiri agros, & novum hod regnurn
snagnis Grsecorum adoreis applicare. Nulla jam superesse pericula, qusese Herculi re&ain patriatn
conferre volenti objicerent,pacatam esseLiburniam,IIIyricum & Epirum omnem ad Jonium ad iE-
geum, & Pontum eorum esse Colonias, aut parere Grsecis: conse&um denique esse quicquid ar-
iriis effici posset, reliquum unum esse, ut hoc laborum suorum & fidei prsemium assequerentur. Ad
ha?c Hercules,qui videret nobilitatem suorum omnem id precibus deposcere, nihil gravatus, in ar-
bitrioomnium esse respondit,malIentne ibiconsidere, an secumin patriam triumphum agerc^
utrum prseoptarent, gratum sibi seque futurum. Considere igitur quotquot in exercku nobilitate
prasstabant,& quoniam Grsecis generosttas natalium,ss^'y«a dicitur quo nobilitati honos habere-
tur,regionem Euganeam appellari placuit. Partkimox inter se Ioca,montes,ssumina, Mantuam alii
in stagnis Mincii,ubi Ipaciosi Iacus instar dilatatur, alii Verenaminter Athesin & collem proximum*
Alii Vicentiam ad Erethenum, Bassanum ad Medoacum alii condidere. NonnuIIi Taurisium, Fel-
triam alii, alii Bellunensem agrum multis oppidis munivere. Quamquam hxc non tunc nomina e-
rant,neque ea oppidorum facies,qua; nunc conspicitur,verum ab aliis atq; aliis ampliata deinceps
cum forma nomina etiam commutarunt,aucta a Mantho Etrusca vate Mantua nomen ab ea mutua-
ta sempkernum, Produ&a trans Athesin a Breno Gallorum rege Verona, Brenona tunc^ut nonnullr
jprodunt nomine,mox Verona di&a,quam alii Catone de originibus citato4Veronam a Vera famllm
iuscorum nuncupatam volunt: sic alias quoq; pro temporum vicissitudine statum & ipsa? suum ex-
pertseSed enim quse aliarum urbium origo incrementumaut vici/situdo fuerit,iis ego quserendi ne-
gotium reIinquam,quorum magisinterest; nostrse Civitatis quod quserimur nomen unde venerk,
mihicura fueritinvestigare, curq; Anaxus fluvius eade causaita olim appellatus, quodretronavi*
gari non pate\retur (id enim significatuGra?co inest vocabulo) in aliud nomen transierk,aperire.Ita
fiet, ut quse inter erudkos controversise temporibus his obortse sunt, rei veritate cognka,sopiantur,
& conditoris nostri /ive restitutoris potius nomen adhsecusq; temporadiu sepultumnon sine ve-
stra omnium commendatione,si meritos illi honores decreveritis,setate vestra revivilcere videatur*
Sed antequam ad Romana tempora deveniam, qua; fuerit potius Euganeorum condkiobreviter
repetendum.Nam illi cum otiose satis res suas composuisse arbitrarentur,perq; summam tranquillt-
f atem vitam agerent,forte accidit ut AntenorTrojacapta extorris sactus cum magno Paphlagonurfi
Venetorum exercku,qui amisso Pfemene Duce huic adhxserant, magna etiam Trojanorum vi au-
dus classem ad oram hanc appulerit,egrefliisq; cum armis,Gra:cos hic habitareprsemonitus omnes
incursu subitoex cppidis qua; peruniversamplaniciem ab Adriaticiora adPadi usque fontem Ve*
suliq,- juga,& alpes cseteras construcla eract imparatos, & securanimium pace demollitos ejecerit*
sibic^ regnum id asseruent,& regioni omniVenetia; nomen dederit.Profugi Euganei,nam hos nunc
tantum attingemus,in montes proximos confugere, & eorum multi valles, quaz supra Vicentiam a-
mcenisiimsesunt.occuparunt. Aliiper MedoaciripasevadentesBassanirecessus elegere. Bonapars
Anaxis faucibussuperatis, in amcenissima valle, ubi nunc Feltria, Bellunumq; urbes habentur, de-
Htuere,rieque his contenti Iocis,interiora etiam alpium penetravere,secutiq; Anaxi ripas, per jug^
Norica, & Carnka tumulos plerosq; castellis communivereJnter quse id prsecipuum fuisse olim di-
citur.quod ad Anaxi principia Iicet deIetum,Euganese tamen nomen adhucretinet,nisi vocabulurn
barbara incokrum vitiet enunciatio,dum Agoniam vocat. Frequentia ha?c locaincolis & vallibus
montibusq; quoquo verlum admodum populosts. Eorum autem qui propinquiores sunt nobis ori-
gmem esse Grseca, etiamsi nou faceret historia fidem sermo indigena comprobaret.Est enim is bohi
iua parceGra*cus,magisq; infceminis quam in viris deprehenditur.Viri siquidem sinitimorum com-
merciis partim a Teutomcis, partim a npstris aliena vocabqla mutuahtyrs fcs mln^ utpote qua? vel
bata phnhkjqux mtet montes,& mare Iate porreda inter jacet dkursa, dixisse eos.Naturam Iocum
alicubi quempiam uni oppido commodum exhibuisse, nusquam regionem unam multis, & magnfe
urbibussedificandis ita idoneam,uti, quamtuncadmirabantur, comparasse.Orareitaq; omnes du-
cem suum; ut, quoniam satis jam terrarum peragrassent, longisqj & laboriosis itineribus defatigati^
miserrima qua?q; pertulissent,rebus tot gloriosi/sime gestis,daretur tande aliqua fessis quies,liceretq$
illis in tanta Iocorum opportunkate considere,condere oppida,metiri agros, & novum hod regnurn
snagnis Grsecorum adoreis applicare. Nulla jam superesse pericula, qusese Herculi re&ain patriatn
conferre volenti objicerent,pacatam esseLiburniam,IIIyricum & Epirum omnem ad Jonium ad iE-
geum, & Pontum eorum esse Colonias, aut parere Grsecis: conse&um denique esse quicquid ar-
iriis effici posset, reliquum unum esse, ut hoc laborum suorum & fidei prsemium assequerentur. Ad
ha?c Hercules,qui videret nobilitatem suorum omnem id precibus deposcere, nihil gravatus, in ar-
bitrioomnium esse respondit,malIentne ibiconsidere, an secumin patriam triumphum agerc^
utrum prseoptarent, gratum sibi seque futurum. Considere igitur quotquot in exercku nobilitate
prasstabant,& quoniam Grsecis generosttas natalium,ss^'y«a dicitur quo nobilitati honos habere-
tur,regionem Euganeam appellari placuit. Partkimox inter se Ioca,montes,ssumina, Mantuam alii
in stagnis Mincii,ubi Ipaciosi Iacus instar dilatatur, alii Verenaminter Athesin & collem proximum*
Alii Vicentiam ad Erethenum, Bassanum ad Medoacum alii condidere. NonnuIIi Taurisium, Fel-
triam alii, alii Bellunensem agrum multis oppidis munivere. Quamquam hxc non tunc nomina e-
rant,neque ea oppidorum facies,qua; nunc conspicitur,verum ab aliis atq; aliis ampliata deinceps
cum forma nomina etiam commutarunt,aucta a Mantho Etrusca vate Mantua nomen ab ea mutua-
ta sempkernum, Produ&a trans Athesin a Breno Gallorum rege Verona, Brenona tunc^ut nonnullr
jprodunt nomine,mox Verona di&a,quam alii Catone de originibus citato4Veronam a Vera famllm
iuscorum nuncupatam volunt: sic alias quoq; pro temporum vicissitudine statum & ipsa? suum ex-
pertseSed enim quse aliarum urbium origo incrementumaut vici/situdo fuerit,iis ego quserendi ne-
gotium reIinquam,quorum magisinterest; nostrse Civitatis quod quserimur nomen unde venerk,
mihicura fueritinvestigare, curq; Anaxus fluvius eade causaita olim appellatus, quodretronavi*
gari non pate\retur (id enim significatuGra?co inest vocabulo) in aliud nomen transierk,aperire.Ita
fiet, ut quse inter erudkos controversise temporibus his obortse sunt, rei veritate cognka,sopiantur,
& conditoris nostri /ive restitutoris potius nomen adhsecusq; temporadiu sepultumnon sine ve-
stra omnium commendatione,si meritos illi honores decreveritis,setate vestra revivilcere videatur*
Sed antequam ad Romana tempora deveniam, qua; fuerit potius Euganeorum condkiobreviter
repetendum.Nam illi cum otiose satis res suas composuisse arbitrarentur,perq; summam tranquillt-
f atem vitam agerent,forte accidit ut AntenorTrojacapta extorris sactus cum magno Paphlagonurfi
Venetorum exercku,qui amisso Pfemene Duce huic adhxserant, magna etiam Trojanorum vi au-
dus classem ad oram hanc appulerit,egrefliisq; cum armis,Gra:cos hic habitareprsemonitus omnes
incursu subitoex cppidis qua; peruniversamplaniciem ab Adriaticiora adPadi usque fontem Ve*
suliq,- juga,& alpes cseteras construcla eract imparatos, & securanimium pace demollitos ejecerit*
sibic^ regnum id asseruent,& regioni omniVenetia; nomen dederit.Profugi Euganei,nam hos nunc
tantum attingemus,in montes proximos confugere, & eorum multi valles, quaz supra Vicentiam a-
mcenisiimsesunt.occuparunt. Aliiper MedoaciripasevadentesBassanirecessus elegere. Bonapars
Anaxis faucibussuperatis, in amcenissima valle, ubi nunc Feltria, Bellunumq; urbes habentur, de-
Htuere,rieque his contenti Iocis,interiora etiam alpium penetravere,secutiq; Anaxi ripas, per jug^
Norica, & Carnka tumulos plerosq; castellis communivereJnter quse id prsecipuum fuisse olim di-
citur.quod ad Anaxi principia Iicet deIetum,Euganese tamen nomen adhucretinet,nisi vocabulurn
barbara incokrum vitiet enunciatio,dum Agoniam vocat. Frequentia ha?c locaincolis & vallibus
montibusq; quoquo verlum admodum populosts. Eorum autem qui propinquiores sunt nobis ori-
gmem esse Grseca, etiamsi nou faceret historia fidem sermo indigena comprobaret.Est enim is bohi
iua parceGra*cus,magisq; infceminis quam in viris deprehenditur.Viri siquidem sinitimorum com-
merciis partim a Teutomcis, partim a npstris aliena vocabqla mutuahtyrs fcs mln^ utpote qua? vel