DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1717#0018
Xli V I TRV V I I POll.
Quidsit ^4rchitec~lura,&' de ^Architeftis injtituendit.
CAPVT P R I M V M.
R CH1 T E C T V R A, eflscieatiapluri-
I busdisciplinis,& varijseruditionibus orna-
ta.cuius iudicio probantur omnia, qux a cae-
teris artibus perficiuntur,opera. Eanascitur
ex fabrica,& ratiocinatione. Fabrica.est con-
tinuata ac trita vsus meditatio,qua: manibus
perficitur e materia cuiuscunq; generis opus
est, ad propositum deformationis. Ratioci-
natio autem est,quae res fabricatas solertia ac
"rationeproportionisdemonstrare atque ex-
plicare potest. Itaque Architc&i, qui sine literis contenderunt, ut mani-
bus essent exercitati, non potuerunt esficere, ut haberent pro laboribus
autoritatem. Qui autem ratiocinationibus & literis solis confisi fuerunt,
vmbram, non rem persecuti videntur. At qui vtrunque perdidicerunt,
(utiomnibusarmisornati)citiuscumautoritate quod fuit propositum,
sunt aslequuti. Cum in omnibus enim rebus,tum maxime etiam in Ar-
chitecturahxc duo insunt,quod significatur, &quod significat. Signifi-
catur proposita res de qua dicitur. Hanc autem significat, demonssratio
rationibus dostrinarum explicata. Quare videtur vtraque parte exerci-
tatum esTe debere, qui se Architestum profiteatur. Itaque eum & inge-
niosumesseoportet.&addisciplinamdocilem (neque enim ingenium
sine disciplina,aut disciplina sine ingenio,perfe£lum artificem potest effi-
cere) & vt literatus sit, peritus graphidos, eruditus Geometria, & optices
nonignarus,instru&usArithmetica,historiascompluresnoucrit,Philo-
sophos diligenter audiuerit,Musicam sciuerit,Medicinae non sit ignarus,
responsii Iurifconsultorum nouerit, Astrologiam coeliq; rationes cogni-
tashabeat. Qtiaecuritasintjhsesuntcaufe. Literas Archite&um scire
oportet,uti commentarijs memoriam firmiorem efsicere possit. Deinde
graphidos scientiam habere, quo facilius exemplaribuspistis, quam ve-
lit operis speciem deformare,valeat. Geometria autem plura praesidia
przstat ArchiteAurae,& primum euthygrammis & circini tradit vsum,c
quo maximc, facilius xdificiorum in areis expediuntur descriptiones,
normarumq; &librationum&linearum directiones. Item peropticen,
in aedificijs,a certis regionibuscceli,lumina reste ducuntur. Per arithme-
ticen,sumptus aedificiorum consummantur, mensiirarum rationes expli-
cantur, difficilesq; symmetriarum quaestiones Geometricis rationibus &
methodis inueniuntur. Historias autcm phires nouisTe oportet, quod
mulu
Quidsit ^4rchitec~lura,&' de ^Architeftis injtituendit.
CAPVT P R I M V M.
R CH1 T E C T V R A, eflscieatiapluri-
I busdisciplinis,& varijseruditionibus orna-
ta.cuius iudicio probantur omnia, qux a cae-
teris artibus perficiuntur,opera. Eanascitur
ex fabrica,& ratiocinatione. Fabrica.est con-
tinuata ac trita vsus meditatio,qua: manibus
perficitur e materia cuiuscunq; generis opus
est, ad propositum deformationis. Ratioci-
natio autem est,quae res fabricatas solertia ac
"rationeproportionisdemonstrare atque ex-
plicare potest. Itaque Architc&i, qui sine literis contenderunt, ut mani-
bus essent exercitati, non potuerunt esficere, ut haberent pro laboribus
autoritatem. Qui autem ratiocinationibus & literis solis confisi fuerunt,
vmbram, non rem persecuti videntur. At qui vtrunque perdidicerunt,
(utiomnibusarmisornati)citiuscumautoritate quod fuit propositum,
sunt aslequuti. Cum in omnibus enim rebus,tum maxime etiam in Ar-
chitecturahxc duo insunt,quod significatur, &quod significat. Signifi-
catur proposita res de qua dicitur. Hanc autem significat, demonssratio
rationibus dostrinarum explicata. Quare videtur vtraque parte exerci-
tatum esTe debere, qui se Architestum profiteatur. Itaque eum & inge-
niosumesseoportet.&addisciplinamdocilem (neque enim ingenium
sine disciplina,aut disciplina sine ingenio,perfe£lum artificem potest effi-
cere) & vt literatus sit, peritus graphidos, eruditus Geometria, & optices
nonignarus,instru&usArithmetica,historiascompluresnoucrit,Philo-
sophos diligenter audiuerit,Musicam sciuerit,Medicinae non sit ignarus,
responsii Iurifconsultorum nouerit, Astrologiam coeliq; rationes cogni-
tashabeat. Qtiaecuritasintjhsesuntcaufe. Literas Archite&um scire
oportet,uti commentarijs memoriam firmiorem efsicere possit. Deinde
graphidos scientiam habere, quo facilius exemplaribuspistis, quam ve-
lit operis speciem deformare,valeat. Geometria autem plura praesidia
przstat ArchiteAurae,& primum euthygrammis & circini tradit vsum,c
quo maximc, facilius xdificiorum in areis expediuntur descriptiones,
normarumq; &librationum&linearum directiones. Item peropticen,
in aedificijs,a certis regionibuscceli,lumina reste ducuntur. Per arithme-
ticen,sumptus aedificiorum consummantur, mensiirarum rationes expli-
cantur, difficilesq; symmetriarum quaestiones Geometricis rationibus &
methodis inueniuntur. Historias autcm phires nouisTe oportet, quod
mulu