DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53162#0254
sive Gesnerus docet in Thesauro de remediis
occultis.
Ad stomachum etiam pertinent vomitiones,
quas saciles pr a ssat radix Vettonic#, ellebori modo
i v drachmis in paffb, aut rnuso. Hysopum tri-
tum cum meile utuius, pr<e[umto nasilurtto, aut irio-
ne. Est & sslybo lacie iu (uccus^qui denfiatus in gum-
mi (umitur , cum meile Cupra dicio pondere , precci-
pueque bilem trahit. Rwrfius si fiunt vomitionem cu-
minum fjlvessre . Eettonica farina ex aquctmulsa,
plantago decolla caulium modo. Postea addit, Sin-
gultus hemonium[edat: item arisiolochia.
Malis Persicis ea est odoris suavitas , ut &
cardiacis succurrat, ac foetori oris ex stoma-
chi vitio. Etiam comesta ledant continuum
vomitum ex jadatione maris obortum: quem-
admodum tradit lulius Alexandrinus lib. x
Salubrium.
Adversus nauseam a mari utile est vinum ab-
sinthites. Nam ev^^ov est, ac vi adstringen-
te stomachum corroborat. Verum,ut monitum
Avicennae, adsumi non debet, nisi expulso jam
per vomitum humore pituitoso, ac bilioso.
Crocus quoque nauseam maris tollit. Sane
Verulamius narrat in Historia Vitae & Mortis
Anglum quendam, qui ex mari gravissime sem-
per soleret aegrotare , cum stomacho sacculum
croci alligasset, omnis fuisse nauseae expertem.
Capparis ob attenuandi & incidendi vim,lie-
nis, &c hepatis obstrudtionibus medetur : prae-
sertim si adsumatur cum oxymelite, vel aceto.
Sane qui quotidie comedunt , non laborare
lienis doloribus , etiam apud Plinium legas
hb. xx, cap. xv.
Jecoris vitia sunt dtfoQla & hydrops quae
ex frigore, item ejus vilcerjs obstrudid vel scir-
rhns, Ad dtfoqicw vero etiam refer ‘Aoc%i%lcwz.
Hydrops sive aqua intercus est triplex: vel dvd
v 3, sive etiam sic
ab alba pituita , qua totius corporis luperficies
in tumorem extollitur,dida : vel o dindivis, a si-
militudine utris : vel TvpoTtaviTvi?, a tympano.
His nunc quae Deus remedia e plantis concesi-
Ierit, videamus.
In Phtisi deploratis prodest consiligo, ut
Plinius ait lib. xxv, cap. vin. Atque inibi
legas , ubi nascatur. Ad jecinoris dolores hor-
deum in polea decoquitur, aut in vino, ut
ait Plinius.
Raphani, jecinori pro/unt, G? hydropicis quoque
ex aceto, autfinapi [umti: ut est apud Plinium
lib. xx, cap. iv. Sampsuchi decobtum si biba-
tur , conducit hydropicis morbi initio : ut est
apud Dioscoridem.
Melissophyllon , sive citraria , vino impo-
lita ad distillandum , hydropem sanat , quae
a causla fuerit frigida : ut est apud Raimun-
dum Lullum.
lecur plurimis herbis roboratur, quas vide
apud loannem Manardum lib. xvi,epist. m,
quae ad Cardinalem Campegium.
Hepar, renes, & viscerum alia, ubi debilita-
ta , firmantur rosis provincialibus exsiccatis.
Nam & roborandi & adstringendi vim habent,
ut ante diximus. Crocus ob calefaciendi vim
tollit hepatis, & fellis obstrudtionem : medetur
& morbo regio, bonumque inducit colorem :
ut tradit Diolcorides.
Hepaticis Dioscoride teste, prodest radix
chrylbcomes, idque quia vim habeat calefa-
ciendi , & adstringendi.
Betae succus tenuium est partium , ac facul-
tatem habet abstergendi. Eoque prodest jecori,
unde infertos crasios pravosque humores edu-
cit. Ac similiter conducit lieni, si cum aceto,
velsinapi comedatur. Ita Galenus lib. ii de
Aliment. facult.
Semen ssoris , qui vulgo aquileia ( Belgis
akeleie) conducit obstru<ftioni jecoris,& morbo
regio laborantibus.Drachmae pondo cum croci
obolo in vino exhibendum:ut docetTragus. Ad-
dit vero, eum , qui sumserit sedulo esse coope-
riendum , ut liidor emanet. Gesnerus censet esse
ssorem, qui veteribus a leonini ristus similitudi-
ne leo vocatur. De quo Columella in x :
Narcissique comat, & hiantis [deva leonis
Ora ser i.
Sed Dodonaeo 4 is potius dvcrippwov s vocatur.
Nempe quia hic felicius ridtum leonis expri-
mat , quim aquileia. Amygdalae amarae lienis
& hepatis obstru&ioni medentur, ac valde ab-
stergent purulentos viseidos humores.
Agaricum (ut Galenus ait, cap. de agarico )
arquatos ex jecoris obstrudione sanat. Cujus
caussa est , quod ut ibidem legas , vim habet
calefaciendi, diseutiendi, & crassos humores
incidendi,
Laduca suo frigore retundit calorem jeco-
ris , ac facit, ut non gignat bilem, sed sangui-
nem. Estque ea ratio, cur , ladtuca biliosis
conveniat, & a medicis nonnullis sanguinem
gignere dicatur, locineriprivatim Eeucria bibitur
recens, drachmis iv , inposca hemina: ut Plinius
ait hb. xxvi, cap. vi i. Ac postea addit: loci-
neri anagaliides mire prosunt. Item, Acoron jecinori
medetur. Ac postea: Ertpohum in maritimis nasei-
tur sixis, ubi alludit unda, neque in mari, neque
in sicco , folio satis crasslore, palmo alto, in mucrone
divifo, radice alba , odorata, crassa, calidi gussus.
Datur hepaticis in farre decocia. Hcc herba ea*
dem videtur qutbufdam, qua polium. Subjungit
post aliqua : locineri herba melandryum, nasceris
in [egete, ac pratis ssore albo odorata. Ejus caulicu-
lus conteritur ex vino veter e. Item htrba chalcetum e
vineis contrita imponitur.
Hepatis obstrudioni comestae conducunt
avellanae : si audimus Matthaeum de Gradi, ma-
gni nominis medicum;ut eum Ludovicus Non-
nius vocat lib. i de re Cibaria, cap. xxxvir.
Sed "eam sententiam jure reprehendit , quia
Galeno teste, nullam habeant vim viscera abs-
tergendi : imo stomacho & hepati noceant,
ac pravos in visceribus humores gignant; ut
Rhasis tradit in Aphorysmos.
lecoris calidae intemperiei prodest intybus
comestus , praesertim sylvestris, qui cicorea
dicitur.
occultis.
Ad stomachum etiam pertinent vomitiones,
quas saciles pr a ssat radix Vettonic#, ellebori modo
i v drachmis in paffb, aut rnuso. Hysopum tri-
tum cum meile utuius, pr<e[umto nasilurtto, aut irio-
ne. Est & sslybo lacie iu (uccus^qui denfiatus in gum-
mi (umitur , cum meile Cupra dicio pondere , precci-
pueque bilem trahit. Rwrfius si fiunt vomitionem cu-
minum fjlvessre . Eettonica farina ex aquctmulsa,
plantago decolla caulium modo. Postea addit, Sin-
gultus hemonium[edat: item arisiolochia.
Malis Persicis ea est odoris suavitas , ut &
cardiacis succurrat, ac foetori oris ex stoma-
chi vitio. Etiam comesta ledant continuum
vomitum ex jadatione maris obortum: quem-
admodum tradit lulius Alexandrinus lib. x
Salubrium.
Adversus nauseam a mari utile est vinum ab-
sinthites. Nam ev^^ov est, ac vi adstringen-
te stomachum corroborat. Verum,ut monitum
Avicennae, adsumi non debet, nisi expulso jam
per vomitum humore pituitoso, ac bilioso.
Crocus quoque nauseam maris tollit. Sane
Verulamius narrat in Historia Vitae & Mortis
Anglum quendam, qui ex mari gravissime sem-
per soleret aegrotare , cum stomacho sacculum
croci alligasset, omnis fuisse nauseae expertem.
Capparis ob attenuandi & incidendi vim,lie-
nis, &c hepatis obstrudtionibus medetur : prae-
sertim si adsumatur cum oxymelite, vel aceto.
Sane qui quotidie comedunt , non laborare
lienis doloribus , etiam apud Plinium legas
hb. xx, cap. xv.
Jecoris vitia sunt dtfoQla & hydrops quae
ex frigore, item ejus vilcerjs obstrudid vel scir-
rhns, Ad dtfoqicw vero etiam refer ‘Aoc%i%lcwz.
Hydrops sive aqua intercus est triplex: vel dvd
v 3, sive etiam sic
ab alba pituita , qua totius corporis luperficies
in tumorem extollitur,dida : vel o dindivis, a si-
militudine utris : vel TvpoTtaviTvi?, a tympano.
His nunc quae Deus remedia e plantis concesi-
Ierit, videamus.
In Phtisi deploratis prodest consiligo, ut
Plinius ait lib. xxv, cap. vin. Atque inibi
legas , ubi nascatur. Ad jecinoris dolores hor-
deum in polea decoquitur, aut in vino, ut
ait Plinius.
Raphani, jecinori pro/unt, G? hydropicis quoque
ex aceto, autfinapi [umti: ut est apud Plinium
lib. xx, cap. iv. Sampsuchi decobtum si biba-
tur , conducit hydropicis morbi initio : ut est
apud Dioscoridem.
Melissophyllon , sive citraria , vino impo-
lita ad distillandum , hydropem sanat , quae
a causla fuerit frigida : ut est apud Raimun-
dum Lullum.
lecur plurimis herbis roboratur, quas vide
apud loannem Manardum lib. xvi,epist. m,
quae ad Cardinalem Campegium.
Hepar, renes, & viscerum alia, ubi debilita-
ta , firmantur rosis provincialibus exsiccatis.
Nam & roborandi & adstringendi vim habent,
ut ante diximus. Crocus ob calefaciendi vim
tollit hepatis, & fellis obstrudtionem : medetur
& morbo regio, bonumque inducit colorem :
ut tradit Diolcorides.
Hepaticis Dioscoride teste, prodest radix
chrylbcomes, idque quia vim habeat calefa-
ciendi , & adstringendi.
Betae succus tenuium est partium , ac facul-
tatem habet abstergendi. Eoque prodest jecori,
unde infertos crasios pravosque humores edu-
cit. Ac similiter conducit lieni, si cum aceto,
velsinapi comedatur. Ita Galenus lib. ii de
Aliment. facult.
Semen ssoris , qui vulgo aquileia ( Belgis
akeleie) conducit obstru<ftioni jecoris,& morbo
regio laborantibus.Drachmae pondo cum croci
obolo in vino exhibendum:ut docetTragus. Ad-
dit vero, eum , qui sumserit sedulo esse coope-
riendum , ut liidor emanet. Gesnerus censet esse
ssorem, qui veteribus a leonini ristus similitudi-
ne leo vocatur. De quo Columella in x :
Narcissique comat, & hiantis [deva leonis
Ora ser i.
Sed Dodonaeo 4 is potius dvcrippwov s vocatur.
Nempe quia hic felicius ridtum leonis expri-
mat , quim aquileia. Amygdalae amarae lienis
& hepatis obstru&ioni medentur, ac valde ab-
stergent purulentos viseidos humores.
Agaricum (ut Galenus ait, cap. de agarico )
arquatos ex jecoris obstrudione sanat. Cujus
caussa est , quod ut ibidem legas , vim habet
calefaciendi, diseutiendi, & crassos humores
incidendi,
Laduca suo frigore retundit calorem jeco-
ris , ac facit, ut non gignat bilem, sed sangui-
nem. Estque ea ratio, cur , ladtuca biliosis
conveniat, & a medicis nonnullis sanguinem
gignere dicatur, locineriprivatim Eeucria bibitur
recens, drachmis iv , inposca hemina: ut Plinius
ait hb. xxvi, cap. vi i. Ac postea addit: loci-
neri anagaliides mire prosunt. Item, Acoron jecinori
medetur. Ac postea: Ertpohum in maritimis nasei-
tur sixis, ubi alludit unda, neque in mari, neque
in sicco , folio satis crasslore, palmo alto, in mucrone
divifo, radice alba , odorata, crassa, calidi gussus.
Datur hepaticis in farre decocia. Hcc herba ea*
dem videtur qutbufdam, qua polium. Subjungit
post aliqua : locineri herba melandryum, nasceris
in [egete, ac pratis ssore albo odorata. Ejus caulicu-
lus conteritur ex vino veter e. Item htrba chalcetum e
vineis contrita imponitur.
Hepatis obstrudioni comestae conducunt
avellanae : si audimus Matthaeum de Gradi, ma-
gni nominis medicum;ut eum Ludovicus Non-
nius vocat lib. i de re Cibaria, cap. xxxvir.
Sed "eam sententiam jure reprehendit , quia
Galeno teste, nullam habeant vim viscera abs-
tergendi : imo stomacho & hepati noceant,
ac pravos in visceribus humores gignant; ut
Rhasis tradit in Aphorysmos.
lecoris calidae intemperiei prodest intybus
comestus , praesertim sylvestris, qui cicorea
dicitur.