DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.23630#0108
OKRES ODBUDOWY - LATA 60. I 70. XVII W.
Zniszczenie w 1944 r. wieńczącego portal kamiennego (?) popiersia Wojciecha zaważyło naj-
pewniej na nikłym nim zainteresowaniem wśród badaczy. Tymczasem, w świetle analizy dos-
tępnych zdjęć archiwalnych, była to bardzo wysokiej klasy rzeźba portretowa, która dokładnie
odpowiada znakomitemu olejnemu portretowi Baryczki z jego własnego epitafium w archiko-
legiacie13. Sposób odwzorowania kształtu i rysów twarzy oraz realistyczne oddanie włosów,
zarostu i typowo szlacheckiego ubioru - zupana z narzuconą na modłę stanu rycerskiego
na lewe ramię delią z sobolowym kołnierzem - wskazuje jednoznacznie, ze było to dzieło
wytrawnego rzeźbiarza. Popiersie powstało prawdopodobnie jeszcze za życia Wojciecha Ba-
ryczki (zm. 1643), jest studium żywego modela, a pierwotnie mogło służyć jako reprezentacyjny
element wystroju kamienicy Baryczkowskiej na rynku staromiejskim14.
Jak juz wspomniano, w 1669 r, w podwarszawskich Bielanach, na terenie eremu kamedułów, stanęła
kolumna, upamiętniająca elekcję księcia Michała Korybuta Wiśniowieckiego na króla Rzeczypospolitej.
Fundatorem był nowo wybrany władca, który wzniósł ten pomnik e/i/ofozaudany wybór i cudowne
uratowanie przed otruciem podczas bankietu w tym samym dniu, 19 czerwca t.r, Opis, autorstwa
Ildefonsa Starozyka, z 1884 r, mówiący o odkuciu trzonu kolumny z piaskowca szydłowieckiego,
a szczytu z mitrą książęcą z „marmuru" chęcińskiego, stoi w sprzeczności z dołączoną ryciną
według rysunku Bronisława Podbielskiego, która przedstawia kolumnę (dziś nieistniejącą) w po-
rządku toskańskim, wytoczoną z materiału zdecydowanie ciemniejszego od piaskowca (il. 144)5
Można domniemywać, iz był to brunatno-brązowy wapień chęciński gatunku Góro Zomko-
wa/Bolechowice. Tak samo opisano w 1663 r., w omówionym juz liście Bogusława Radziwiłła
do Wilhelma Gordona, dwie kolumny lub filary z loggii ogrodowej Pałacu Kazimierzowskiego,
zatopione w Wiśle w pobliżu eremu po wypadku lub celowym podpaleniu szkut szwedzkich.
Jakiś czas przed 5 września 1681 r. kameduli zgodzili się sprzedać Agostino Vincenzo Locciemu
do Wilanowa dwie analogiczne (spękane lub częściowo uszkodzone) kolumny do Sieni Wiel-
kiej, do czego ostatecznie nie doszło - wskutek sprzeciwu samych kamedułów16. Lapidarność
relacji Locciego nie pozwala potwierdzić, czy były to kolumny z południowoniderlandzkiego
wapienia koralowcowego Rougegriotte/VieuxRance, czy wspomnianego wapienia chęcińskiego.
W świetle wszystkich zebranych danych można przyjąć, ze między 1663 i 1669 r. kameduli
wydobyli z Wisły co najmniej cztery kolumny, z których tylko jedna miała udokumentowa-
ne nadmozańskie pochodzenie. Jej destrukt znajduje się obecnie obok kościoła bielańskiego.
DZIEŁA Z OŚRODKA CHĘCIŃSKIEGO
Z lat 60. i 70. XVII w. pochodzi niewielka seria dzieł kamieniarsko-rzeźbiarskich z Chęcin,
przezywających po spaleniu w roku 1657 i wyludnieniu w zarazach z lat 1660-3 wyraźny
106
Zniszczenie w 1944 r. wieńczącego portal kamiennego (?) popiersia Wojciecha zaważyło naj-
pewniej na nikłym nim zainteresowaniem wśród badaczy. Tymczasem, w świetle analizy dos-
tępnych zdjęć archiwalnych, była to bardzo wysokiej klasy rzeźba portretowa, która dokładnie
odpowiada znakomitemu olejnemu portretowi Baryczki z jego własnego epitafium w archiko-
legiacie13. Sposób odwzorowania kształtu i rysów twarzy oraz realistyczne oddanie włosów,
zarostu i typowo szlacheckiego ubioru - zupana z narzuconą na modłę stanu rycerskiego
na lewe ramię delią z sobolowym kołnierzem - wskazuje jednoznacznie, ze było to dzieło
wytrawnego rzeźbiarza. Popiersie powstało prawdopodobnie jeszcze za życia Wojciecha Ba-
ryczki (zm. 1643), jest studium żywego modela, a pierwotnie mogło służyć jako reprezentacyjny
element wystroju kamienicy Baryczkowskiej na rynku staromiejskim14.
Jak juz wspomniano, w 1669 r, w podwarszawskich Bielanach, na terenie eremu kamedułów, stanęła
kolumna, upamiętniająca elekcję księcia Michała Korybuta Wiśniowieckiego na króla Rzeczypospolitej.
Fundatorem był nowo wybrany władca, który wzniósł ten pomnik e/i/ofozaudany wybór i cudowne
uratowanie przed otruciem podczas bankietu w tym samym dniu, 19 czerwca t.r, Opis, autorstwa
Ildefonsa Starozyka, z 1884 r, mówiący o odkuciu trzonu kolumny z piaskowca szydłowieckiego,
a szczytu z mitrą książęcą z „marmuru" chęcińskiego, stoi w sprzeczności z dołączoną ryciną
według rysunku Bronisława Podbielskiego, która przedstawia kolumnę (dziś nieistniejącą) w po-
rządku toskańskim, wytoczoną z materiału zdecydowanie ciemniejszego od piaskowca (il. 144)5
Można domniemywać, iz był to brunatno-brązowy wapień chęciński gatunku Góro Zomko-
wa/Bolechowice. Tak samo opisano w 1663 r., w omówionym juz liście Bogusława Radziwiłła
do Wilhelma Gordona, dwie kolumny lub filary z loggii ogrodowej Pałacu Kazimierzowskiego,
zatopione w Wiśle w pobliżu eremu po wypadku lub celowym podpaleniu szkut szwedzkich.
Jakiś czas przed 5 września 1681 r. kameduli zgodzili się sprzedać Agostino Vincenzo Locciemu
do Wilanowa dwie analogiczne (spękane lub częściowo uszkodzone) kolumny do Sieni Wiel-
kiej, do czego ostatecznie nie doszło - wskutek sprzeciwu samych kamedułów16. Lapidarność
relacji Locciego nie pozwala potwierdzić, czy były to kolumny z południowoniderlandzkiego
wapienia koralowcowego Rougegriotte/VieuxRance, czy wspomnianego wapienia chęcińskiego.
W świetle wszystkich zebranych danych można przyjąć, ze między 1663 i 1669 r. kameduli
wydobyli z Wisły co najmniej cztery kolumny, z których tylko jedna miała udokumentowa-
ne nadmozańskie pochodzenie. Jej destrukt znajduje się obecnie obok kościoła bielańskiego.
DZIEŁA Z OŚRODKA CHĘCIŃSKIEGO
Z lat 60. i 70. XVII w. pochodzi niewielka seria dzieł kamieniarsko-rzeźbiarskich z Chęcin,
przezywających po spaleniu w roku 1657 i wyludnieniu w zarazach z lat 1660-3 wyraźny
106