DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.24982#0048
30
Miecz króla Zygmunta Starego, Kraków, r. 1526 (?)
Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu (nr inw.
4749).
Wykonany dla Zygmunta Starego przypuszczalnie
w związku z sądem królewskim nad mieszczanami
gdańskimi w r. 1526. Przechowywany w Skarbcu
Koronnym na Wawelu, w którego inwentarzach
wymieniany od r. 1555 jako służący do pasowania
rycerzy po koronacji. W r. 1795 zrabowany ze
Skarbca przez Prusaków wraz z insygniami korona-
cyjnymi. Przechowywany w zbiorach Hohenzoller-
nów w Berlinie i w zamku Monbijou. W r. 1951
zakupiony w Londynie od J.F. Haywarda przez
grono Polaków i ofiarowany do zbiorów na Wawelu
wr. 1963.
Głownia stalowa ze znakiem wilka passawskiego.
Rękojeść i pochwa - srebrne, złocone. Na tarczkach
jelca ryte herby Polski i Litwy (Orzeł z literą S i Po-
44 goń); na pochwie ornament kandelabrowy, postać
św. Zygmunta i napis: SIGISMVNDVS REX
IVSTVS. Długość 116,7 cm.
Literatura:
F. Kopera, Dzieje skarbca koronnego, Kraków
1904, passim; K. Estreicher, Zniszczenie polskich
insygniów koronnych, „Przegląd współczesny”, t.
52, 1935, s. 83-103; J.F. Hayward, The Silver
Sword of Sigismund I, „Connoisseur”, nr 153,
1963, s. 196-197; B. Miodońska, Korona zamknię-
ta w przekazach ikonograficznych z czasów Zyg-
munta I, „Biuletyn Historii Sztuki”, 1970, nr 1, s.
7-9; Zbiory zamku królewskiego na Wawelu, ...
poz. 158; Z. Żygulski, Broń w dawnej Polsce, ... s.
193-194.
31
a. Szabla, tzw. „batorówka”, Polska, 2 poi. XVI w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 340).
Zakupiona od antykwariusza berlińskiego przed
rokiem 1939.
Głownia ze strudziną i piórem. Na zastawie z obu
stron stempel „GENOA” oraz wytrawiane orna-
menty złocone i czernione: po jednej stronie orzeł
w kartuszu, poniżej sahajdak, korona królewska,
dwa półksiężyce, napis „FRANGIA”, kołczan
i korbacz bojowy, po drugiej stronie podobny orzeł,
tarcza z sahajdakiem, popiersie króla, napis w kar-
tuszu „STEPHANWS. DG. REX POL/D. PRUS”,
tarcza i nadziak. Na grzbiecie ornament trawiony
i złocony, również na ostrzu pióra trawiony orna-
ment. Jelec brązowy, z krzyżykiem. Trzon rękojeści
pokryty czarną karbowaną skórą. Głowica naprzód
wychylona, na niej kapturek złocony w kształcie
wydłużonego migdała. Długość głowni 89 cm, ciężar
0,86 kg.
Literatura:
Katalog wystawy zabytków z czasów króla Stefana
i Jana III, ... s. 67, poz. 620.
b. Szabla orla typu węgierskiego, koniec XVI w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 33573).
Głownia wygięta, z piórem i młotkiem, z bruzdeczką
podwojoną na odcinku pióra. Na zewnętrznej stro-
nie głowni przy ostrzu, w połowie jego długości
wybity znak mistrza. Jelec stalowy, prosty, krzyżo-
wy. Trzon rękojeści prosty, opleciony gęsto zwinię-
tym żelaznym drucikiem. Głowica stalowa, rzeźbio-
na w kształcie głowy orła. Długość głowni 78 cm,
długość całości 92,5 cm, ciężar 1,13 kg.
Literatura:
Z. Żygulski jun., Karabela i szabla orla „Studia do
dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego”,
część VII. Kraków 1978.
c. Szabla typu węgierskiego, XVI/XVII w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 280).
Miecz króla Zygmunta Starego, Kraków, r. 1526 (?)
Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu (nr inw.
4749).
Wykonany dla Zygmunta Starego przypuszczalnie
w związku z sądem królewskim nad mieszczanami
gdańskimi w r. 1526. Przechowywany w Skarbcu
Koronnym na Wawelu, w którego inwentarzach
wymieniany od r. 1555 jako służący do pasowania
rycerzy po koronacji. W r. 1795 zrabowany ze
Skarbca przez Prusaków wraz z insygniami korona-
cyjnymi. Przechowywany w zbiorach Hohenzoller-
nów w Berlinie i w zamku Monbijou. W r. 1951
zakupiony w Londynie od J.F. Haywarda przez
grono Polaków i ofiarowany do zbiorów na Wawelu
wr. 1963.
Głownia stalowa ze znakiem wilka passawskiego.
Rękojeść i pochwa - srebrne, złocone. Na tarczkach
jelca ryte herby Polski i Litwy (Orzeł z literą S i Po-
44 goń); na pochwie ornament kandelabrowy, postać
św. Zygmunta i napis: SIGISMVNDVS REX
IVSTVS. Długość 116,7 cm.
Literatura:
F. Kopera, Dzieje skarbca koronnego, Kraków
1904, passim; K. Estreicher, Zniszczenie polskich
insygniów koronnych, „Przegląd współczesny”, t.
52, 1935, s. 83-103; J.F. Hayward, The Silver
Sword of Sigismund I, „Connoisseur”, nr 153,
1963, s. 196-197; B. Miodońska, Korona zamknię-
ta w przekazach ikonograficznych z czasów Zyg-
munta I, „Biuletyn Historii Sztuki”, 1970, nr 1, s.
7-9; Zbiory zamku królewskiego na Wawelu, ...
poz. 158; Z. Żygulski, Broń w dawnej Polsce, ... s.
193-194.
31
a. Szabla, tzw. „batorówka”, Polska, 2 poi. XVI w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 340).
Zakupiona od antykwariusza berlińskiego przed
rokiem 1939.
Głownia ze strudziną i piórem. Na zastawie z obu
stron stempel „GENOA” oraz wytrawiane orna-
menty złocone i czernione: po jednej stronie orzeł
w kartuszu, poniżej sahajdak, korona królewska,
dwa półksiężyce, napis „FRANGIA”, kołczan
i korbacz bojowy, po drugiej stronie podobny orzeł,
tarcza z sahajdakiem, popiersie króla, napis w kar-
tuszu „STEPHANWS. DG. REX POL/D. PRUS”,
tarcza i nadziak. Na grzbiecie ornament trawiony
i złocony, również na ostrzu pióra trawiony orna-
ment. Jelec brązowy, z krzyżykiem. Trzon rękojeści
pokryty czarną karbowaną skórą. Głowica naprzód
wychylona, na niej kapturek złocony w kształcie
wydłużonego migdała. Długość głowni 89 cm, ciężar
0,86 kg.
Literatura:
Katalog wystawy zabytków z czasów króla Stefana
i Jana III, ... s. 67, poz. 620.
b. Szabla orla typu węgierskiego, koniec XVI w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 33573).
Głownia wygięta, z piórem i młotkiem, z bruzdeczką
podwojoną na odcinku pióra. Na zewnętrznej stro-
nie głowni przy ostrzu, w połowie jego długości
wybity znak mistrza. Jelec stalowy, prosty, krzyżo-
wy. Trzon rękojeści prosty, opleciony gęsto zwinię-
tym żelaznym drucikiem. Głowica stalowa, rzeźbio-
na w kształcie głowy orła. Długość głowni 78 cm,
długość całości 92,5 cm, ciężar 1,13 kg.
Literatura:
Z. Żygulski jun., Karabela i szabla orla „Studia do
dziejów dawnego uzbrojenia i ubioru wojskowego”,
część VII. Kraków 1978.
c. Szabla typu węgierskiego, XVI/XVII w.
Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 280).