DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.23702#0064
w stroju pontyfikalnym. Wawelska trumna św. Stanisława, ukończona w 167 i roku, powstała dzięki funduszom pozostałym po 61
biskupie Piotrze Gembickim, ałe użyto też srebra z przetopionej, poprzedniej trumny gotyckiej. Ustawiona jest na barkach czterech
klęczących aniołów, na ścianach posiada płaskorzeźbione sceny z życia świętego w polach ograniczonych przez dwunastu aniołów
w półpostaciach, na wieku zaś mitrę biskupią, pastorał i krzyż, podtrzymywane przez dwa aniołki. Wcześniej, tuż przed 16 50 ro-
kiem, ufundowano wspaniały sarkofag, okuty miedzią grubo złoconą, dla króla Władysława IV, dzieło związanego z Toruniem
złotnika Jana Chrystiana Bierpfaffa, ozdobione herbami, panoplionami i scenami zwycięstw królewskich. Podobnie dekorowane
były inne wawelskie sarkofagi tej epoki, królowej Cecylii Renaty i królewiczów z dynastii Wazów, Jana Alberta, Zygmunta
Kazimierza oraz Jana Zygmunta. Przepych polskiego obyczaju pogrzebowego podnosiły wspomniane wyżej portrety trumienne
oraz pogrzebowe chorągwie z wizerunkami zmarłych, choć te dzieła wychodziły z rąk malarzy i zaliczają się przede wszystkim do
historii narodowego malarstwa.
Kultura barokowo-sarmacka była bez wątpienia złotym wiekiem polskiego rzemiosła artystycznego. Nigdy przedtem, ani nigdy
potem nie zdobyło się ono na tak wielką oryginalność i tak oszałamiające bogactwo form, nigdy też nie było tak mocno spojone
z istotnymi przejawami życia zarówno materialnego, jak i duchowego. Produkty ówczesnego rzemiosła występowały w zespołach,
nawzajem uzupełniających się i składających się na jednolity obraz, określoną, funkcjonalną, stylistyczną i ideową całość. Wyraźnymi
zespołami były np. ubiory i atrybuty szlacheckie, husarszczyzna, oporządzenie jeździeckie, wystrój wnętrz dworów i zamków, za-
stawa stołów, wystrój kościołów i pompa funebris. Charakterystyczną cechą tego okresu jest nieustannie postępująca polonizacja,
zarówno środowisk twórczych, jak i charakteru samych produktów. Polskiemu gustowi i modzie łatwo ulegali obcy artyści,
sprowadzeni do Polski. W epokach wcześniejszych, w okresie średniowiecza i renesansu, polska kultura, w tym właśnie dziale
produkowania pięknych przedmiotów o charakterze głównie użytkowym, szeroko korzystała ze wzorów obcych, czasem twórczo
je uzupełniając i wzbogacając, częściej jednak upraszczając w dostosowaniu do własnych potrzeb i predylekcji. W XVII w. Polska,
bodaj po raz pierwszy, stała się stroną przekazującą wzory i inspiracje do sąsiednich, a nawet i dalszych krajów. Styl sarmacki był
podziwiany i naśladowany przez Rośjan, Rusinów i Wołochów, sporadycznie przez Szwedów i Włochów — strój alla Polacca,
znany był również w Niderlandach, Saksonii i Francji. W niektórych dziedzinach np. w persjarstwie, w szkle stołowym, w opo-
rządzeniu jeździeckim i w stroju szlacheckim, w zdobnictwie broni białej i w złotnictwie sakralnym rzemiosło polskie osiągnęło
niezrównany poziom.
biskupie Piotrze Gembickim, ałe użyto też srebra z przetopionej, poprzedniej trumny gotyckiej. Ustawiona jest na barkach czterech
klęczących aniołów, na ścianach posiada płaskorzeźbione sceny z życia świętego w polach ograniczonych przez dwunastu aniołów
w półpostaciach, na wieku zaś mitrę biskupią, pastorał i krzyż, podtrzymywane przez dwa aniołki. Wcześniej, tuż przed 16 50 ro-
kiem, ufundowano wspaniały sarkofag, okuty miedzią grubo złoconą, dla króla Władysława IV, dzieło związanego z Toruniem
złotnika Jana Chrystiana Bierpfaffa, ozdobione herbami, panoplionami i scenami zwycięstw królewskich. Podobnie dekorowane
były inne wawelskie sarkofagi tej epoki, królowej Cecylii Renaty i królewiczów z dynastii Wazów, Jana Alberta, Zygmunta
Kazimierza oraz Jana Zygmunta. Przepych polskiego obyczaju pogrzebowego podnosiły wspomniane wyżej portrety trumienne
oraz pogrzebowe chorągwie z wizerunkami zmarłych, choć te dzieła wychodziły z rąk malarzy i zaliczają się przede wszystkim do
historii narodowego malarstwa.
Kultura barokowo-sarmacka była bez wątpienia złotym wiekiem polskiego rzemiosła artystycznego. Nigdy przedtem, ani nigdy
potem nie zdobyło się ono na tak wielką oryginalność i tak oszałamiające bogactwo form, nigdy też nie było tak mocno spojone
z istotnymi przejawami życia zarówno materialnego, jak i duchowego. Produkty ówczesnego rzemiosła występowały w zespołach,
nawzajem uzupełniających się i składających się na jednolity obraz, określoną, funkcjonalną, stylistyczną i ideową całość. Wyraźnymi
zespołami były np. ubiory i atrybuty szlacheckie, husarszczyzna, oporządzenie jeździeckie, wystrój wnętrz dworów i zamków, za-
stawa stołów, wystrój kościołów i pompa funebris. Charakterystyczną cechą tego okresu jest nieustannie postępująca polonizacja,
zarówno środowisk twórczych, jak i charakteru samych produktów. Polskiemu gustowi i modzie łatwo ulegali obcy artyści,
sprowadzeni do Polski. W epokach wcześniejszych, w okresie średniowiecza i renesansu, polska kultura, w tym właśnie dziale
produkowania pięknych przedmiotów o charakterze głównie użytkowym, szeroko korzystała ze wzorów obcych, czasem twórczo
je uzupełniając i wzbogacając, częściej jednak upraszczając w dostosowaniu do własnych potrzeb i predylekcji. W XVII w. Polska,
bodaj po raz pierwszy, stała się stroną przekazującą wzory i inspiracje do sąsiednich, a nawet i dalszych krajów. Styl sarmacki był
podziwiany i naśladowany przez Rośjan, Rusinów i Wołochów, sporadycznie przez Szwedów i Włochów — strój alla Polacca,
znany był również w Niderlandach, Saksonii i Francji. W niektórych dziedzinach np. w persjarstwie, w szkle stołowym, w opo-
rządzeniu jeździeckim i w stroju szlacheckim, w zdobnictwie broni białej i w złotnictwie sakralnym rzemiosło polskie osiągnęło
niezrównany poziom.